Sri Lanka
23 wieki buddyzmu na wyspie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Buddyzm, jedna z najstarszych wśród wielkich współczesnych religii świata, liczy sobie już 25 wieków. Z Indii, gdzie powstała, stworzona przez Buddę, a ściślej przez Siddhartha Gautamę (ok.560-480 p.n.e.) i jego uczniów, rozszerzyła się na inne kraje Azji.
Najwcześniej, gdyż według poddawanych w wątpliwość przekazów, Wielki Nauczyciel był osobiście na Rajskiej Wyspie – Cejlonie, obecnej Sri Lance. Religię tę wyznaje ogromna większość Syngalezów, dominującego – 74 proc. społeczeństwa – narodu na wyspie. I chociaż nie brak na Sri Lance również wyznawców hinduizmu – głównie wśród Tamilów, a także islamu, popularnego zwłaszcza wśród Maurów, jak nazywa się tu potomków arabskich żeglarzy, kupców i osadników oraz wyznawców religii chrześcijańskich, to buddyjskie stupy – budowle kultowe, świątynie, klasztory, a przede wszystkim niezliczone posągi Wielkiego Nauczyciela, spotyka się na każdym kroku. Także w sklepach z pamiątkami.
Mimo wielowyznaniowości, na Sri Lance panuje zgoda religijna. Symbole i świątynie różnych religii nierzadko sąsiadują ze sobą, zaś religijne święta – ogólnokrajowe i regionalne – obchodzone są przeważnie przez całą społeczność. Na prawach wzajemności, gdyż Lankijczycy bardzo lubią świętować Buddyści, hinduiści, a podobno i – jak mnie zapewniano – chrześcijanie obchodzą więc wspólnie muzułmański Ramadan, a przynajmniej jego zakończenie. Wyznawcy innych wyznań wspólnie z buddystami świętują w dniach Perahery. Podobnie jest w dniach Nowe go Roku: chrześcijańskiego, księżycowego czy innych okazji.
Za kolebkę cejlońskiego buddyzmu uważany jest klasztor i świątynia Mihintale, znajdujące się 13 km na wschód od Andradhapury, pierwszej (w latach ok. 250 p.n.e. – 1017 n.e.) stolicy królestwa Syngalezów. Według przekazów, to właśnie tam przybył w 247 r. p.n.e. wraz z gronem mnichów, Mahinda, syn indyjskiego cesarza Aśoki. I w jaskini Cetiya zapoczątkował nauczanie nowej religii. Powiodło mu się, gdyż zdołał przekonać do niej króla Devanampiyę Tissę. Oczywiście Mihintale jest nadal celem pielgrzymek. Najważniejsza jednak dla buddystów Ceylonu jest Dalada Maligava – świątynia Zęba Buddy w Kandy.
To ostatnia stolica Syngalezów przed ostatecznym opanowaniem wyspy w 1815 roku przez brytyjskich kolonizatorów, dziś trzeciego do co wielkości miasta kraju. Wielka relikwia, jaką jest rzekomy ząb Buddy, przemycony – według legendy – przed wiekami przez jedną z księżniczek we włosach, nie jest jednak publicznie pokazywana. Bo – podobno – wielkość i kształt tego zęba wyklucza, aby należał on kiedyś do człowieka. Ale do świątyni, ściślej całego zespołu, gdyż obok głównej znajdują się mniejsze, klasztor, a także kościół chrześcijański, ciągną tłumy pielgrzymów.
Sławnych buddyjskich miejsc ma Sri Lanka wiele. Zachowały się posągi Budy – także ogromne, wykute w skale – w dwu pierwszych stolicach kraju: Anuradhorze i Pollonaruwie. Piękny, 13-metrowej wysokości jego posąg skalny, datowany na VI-VIII w n. e. jest głównym obiektem klasztoru Aukana, 50 km na południe od pierwszej stolicy. Podobny monument twórcy buddyzmu znajduje się w buszu, 11 km na wschód od Aukany. Ogromne wrażenie zrobił na mnie zespół świątynny Dambulla w centrum wyspy. Dostać się można do niego dochodząc na górę po 340 stopniach. Dalej trzeba poruszać się boso. Jest to zarazem jedyne miejsce kultu, które odwiedziłem na wyspie, gdzie nie wolno fotografować. W ogromnej skale znajduje się pięć jaskiń, jedna obok drugiej, zamienionych na klasztor i świątynie. Odkrył je i schronił się w nich ok. 1001 r. p.n.e. podczas jednego z tamilskich najazdów, król Syngalezów Valagama Bahu. Później powstał klasztor i świątynie. Najwspanialszym w nich zabytkiem jest wykonany przed ok. 2000 laty kamienny posąg leżącego na boku zmarłego Buddy. Oprócz niego są setki innych podobizn twórcy tej religii.
Piękne posągi Buddy są zarówno w stolicy wyspy, jak i w każdej niemal wiosce. Np. dwa największe – 40- i 50-metrowy – znajdują się na południowym wybrzeżu Sri Lanki, koło miasta Matara. Podobnie wszechobecne są buddyjskie stupy. Religia jest bowiem ważną częścią życia mieszkańców Rajskiej Wyspy. Kierowcy, również naszego autokaru, przed wyjazdem na trasę składają w przydrożnych świątyniach drobne datki w intencji szczęśliwego przebiegu podróży. Na trudnych, górskich szlakach szczęście jest oczywiście potrzebne. Ale pomaga mu znakomite opanowanie pojazdów i ostrożna jazda, która jest cechą chyba wszystkich kierowców lankijskich. Wypadki zdarzają się więc rzadko.
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz