Uście Gorlickie
Adam i Ewa w ikonostasie

Do 1947 roku cerkiew użytkowana była przez grekokatolików. Po wysiedleniu Łemków stała się kościołem rzymsko-katolickim. Kiedy do wsi wróciło wielu dawnych mieszkańców, zaczęto odprawiać tu także nabożeństwa greckokatolickie.
fot: Barbara Górecka
Uście Gorlickie. Adam i Ewa w ikonostasie
Po wybudowaniu nowego kościoła katolickiego obok cerkwi, od 1997 roku grekokatolicy są jedynymi jej użytkownikami. W Uściu Gorlickim mieszka tylko 15 rodzin greckokatolickich.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

W centrum wsi Uście Gorlickie, przy skrzyżowaniu dróg stoi drewniana cerkiew. Pierwsza świątynia powstała tu w 1539 roku jako siedziba parafii prawosławnej. Obecna pochodzi z 1786 roku. Była remontowana w XIX wieku i wtedy prawdopodobnie dobudowano zakrystię. Kolejny remont miał miejsce w latach 1960-63.

Do 1947 roku cerkiew użytkowana była przez grekokatolików. Po wysiedleniu Łemków stała się kościołem rzymsko-katolickim p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Parafię rzymsko-katolicką erygowano w 1951 roku. Kiedy w 1956 roku do wsi wróciło wielu dawnych mieszkańców, zaczęto odprawiać tu także nabożeństwa greckokatolickie, w najważniejsze święta. Przez 10 lat dojeżdżał na te nabożeństwa ksiądz, aż z Nowego Dworu Gdańskiego. Po wybudowaniu nowego kościoła katolickiego obok cerkwi, od 1997 roku grekokatolicy są jedynymi jej użytkownikami. W Uściu Gorlickim mieszka tylko 15 rodzin greckokatolickich.

Pod blaszanym dachem

Jest to cerkiew łemkowska typu północno-zachodniego, orientowana, trójdzielna. Konstrukcję ma zrębową, a nawę szerszą od prezbiterium, na planie kwadratu. Wieża słupowa ze skośnymi ścianami obejmuje babiniec. Przy wieży jest duży przedsionek. Dachy są blaszane, namiotowe i trzykrotnie łamane nad nawą a dwukrotnie nad prezbiterium. Zwieńczone są baniastymi kopułami z pozornymi latarniami. Na kopułach są krzyże łemkowskie z księżycem. Ściany cerkwi są pokryte gontem.

Rzeźby w ikonostasie

We wnętrzu jest kompletny późnobarokowy ikonostas z XVIII. Na cokole są płaskorzeźby przedstawiające Adama i Ewę oraz proroków, co jest ewenementem, bo kościół wschodni nie uznawał rzeźb figuralnych. W ikonostasie widnieje ikona św. Paraskewy Serbskiej, patronki cerkwi. W chwili obecnej (lipiec 2011) brakuje carskich wrót bo znajdują się w renowacji. Ciekawa polichromia pochodzi z 1938 roku. Wnętrze zdobią liczne haftowane chusty oraz sztandary. W nawie znajdują się dwa ołtarze boczne.

Przez malownicze bramki

Plac cerkiewny otoczony jest kamiennym murem, a wprowadzają na teren dwie ładne bramy. Są one murowane, przykryte daszkami z gontu i blaszanymi kopułkami z krzyżem. Przy prezbiterium stoi drewniany krzyż 1000-lecia Chrztu Rusi.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij