Zakopane
Bohaterowie na cokołach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jest ich wiele na terenie Zakopanego. Stoją samotnie przy różnych ulicach, są na Nowym Cmentarzu, przy kościołach. Znajdziemy je również na polanach i w lesie. Są to pomniki, obeliski, rzeźby, krzyże… A wszystko to, to część historii kraju, regionu, miasta.
Czasem przechodzimy obok nich obojętnie, czasem przystaniemy… Dzisiaj są, jutro może ich nie być, bo lubimy niszczyć te, które są z „innej historii”, nie pasującej do teraźniejszości. Przyjrzyjmy się ich bohaterom.
Hrabia Władysław Zamoyski (1853-1924) był najznakomitszą postacią Zakopanego. Urodził się w Kórniku w Wielkopolsce. W 1889 r. kupił spore tereny w Tatrach i na Podhalu. Był działaczem i członkiem honorowym Towarzystwa Tatrzańskiego. Wspierał finansowo liczne działania społeczne. Przyczynił się do wygrania sporu z Węgrami o Morskie Oko. Doprowadził do uruchomienia kolei na odcinku Chabówka-Zakopane. W 1901 r. otrzymał pierwsze honorowe obywatelstwo Zakopanego.
* Pomnik hrabiego Władysława Zamoyskiego postawiono w 2003 r. przy skrzyżowaniu Krupówek i al. 3 Maja w 150 rocznicę jego urodzin. Autorem monumentu jest zakopiański rzeźbiarz Michał Gąsienica-Szostak. Ponad dwumetrowa postać odlana z brązu stoi na granitowym, wysokim na metr cokole. Pomnik został ufundowany przez zakopiański Klub im. Władysława Zamoyskiego i osoby prywatne.
Andrzej Chramiec (1859-1939) to rodowity zakopiańczyk. Był lekarzem i pierwszym góralem, który ukończył studia wyższe. Pełnił funkcję pierwszego w Zakopanem lekarza klimatycznego. To on wydał zarządzenie o obowiązkowej budowie kominów w kurnych góralskich chatach. Miało to na celu poprawienie warunków mieszkaniowych dla coraz większej liczby letników. Chramiec wybudował w mieście Zakład Wodoleczniczy z pokojami gościnnymi, w którym obecnie mieści się Teatr im. Stanisława Witkiewicza. Znajduje się on na ulicy Chramcówki. Zakład był ważnym ośrodkiem życia kulturalnego do czasu I wojny światowej. W latach 1902-06 Andrzej Chramiec był wójtem Zakopanego. To w tym czasie zaczęto budować zakopiańskie wodociągi.
* Pomnik doktora Andrzeja Chramca odsłonięto 11 listopada 2006 r. Znajduje się on przed budynkiem Urzędu Miasta Zakopane.
Kornel Makuszyński (1884 -1953) to autor bajkowego Koziołka Matołka oraz wielu innych powieści. Był pisarzem uwielbianym przez dzieci i młodzież bo to dla nich pisał. Był częstym gościem Zakopanego, a od 1934 r. do początku wojny pisarz wraz z żoną wynajmowali kilkupokojowe mieszkanie w willi „Opolanka” i bywali tu latem oraz zimą. W 1931 r. Kornel Makuszyński otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Zakopanego. Czas wojny przeżył w Warszawie. Ponownie tu wrócił i osiedlił się na stałe 5 listopada 1944 r. Makuszyński był współzałożycielem Związku Pisarzy i Artystów. Od 1948 r. razem z Romanem Brandstaetterem i Januszem Meissnerem, kierował zakopiańskim Klubem Literackim. Należał również do Koła Pisarzy Podhalańskich w którym działali Jan Pawlikowski, Włodzimierz Wnuk, Maria Kasprowiczowa i wielu innych. Kornel Makuszyński został pochowany na Pękowym Brzyzku a jego grób zawsze pełen jest znaków bytności dzieci. Od 1966 r. z inicjatywy żony pisarza, w mieszkaniu urządzono muzeum biograficzne.
* Przed willą stanął w 1995 r. pomnik. Na granitowym postumencie ustawione jest popiersie pisarza odlane z brązu, a poniżej na małym piedestale stoi Koziołek Matołek. Pomnik pisarza jest dziełem rzeźbiarza Andrzeja Renesa.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Taki Zamoyski całkiem niedawno jeszcze był ciemiężycielem ludu góralskiego. Łatwo się tego dowiemy czytając przewodniki po Zakopanem wydane zaledwie 20-30 lat temu.