Gdańsk
Brzeźno, najstarsze kąpielisko
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W końcu maja kąpielisko w Brzeźnie ? dawniej Bad Brösen ? obchodziło dwusetną rocznicę istnienia. A to oznacza, że jest najstarszym na Pomorzu Gdańskim, starszym nawet niż bardziej znane, kąpielisko w Sopocie. Rocznica trochę spóźniona, bo powinna odbyć się już trzy lata temu. Ale i tak dobrze, że przywrócono pamięć o dawnych czasach.
Istnienie kąpieliska zawdzięczamy? Francuzom. Po przegranej przez Prusy kampanii Napoleona w latach 1805-07, Gdańsk, po raz pierwszy w historii, został wolnym miastem. Wolnym niezupełnie, bo miał francuskiego gubernatora, a był nim generał Jean Rapp. Ten, za namową przyjaciela, lekarza Jana Jerzego Haffnera (który potem na zlecenie władz pruskich urządzał kąpielisko w Sopocie), postanowił zbudować łazienki do morskich kąpieli. Powstały one w 1808 roku. Były potem rozbudowywane, ale zniszczył je sztorm jeszcze przed 1813 rokiem, kiedy do miasta wkroczyli Rosjanie.
Gdańsk wrócił do Prus a Brzeźno zmieniało właścicieli, którzy próbowali ? z różnym skutkiem ? reaktywować kąpielisko. W latach 30. tego wieku stało się nawet modnym kurortem. W tym samym jednak czasie zaczęło powstawać jego drugie ? militarne oblicze. W Królestwie trwało Powstanie Listopadowe. Rosjanie przez Nowy Port (Neufahrwasser) zaopatrywali walczącą z powstańcami armię. Wykupili więc w pobliskim Brzeźnie sporą parcelę i zbudowali magazyny. Połączyli je z portem brukowaną drogą. Aby piaski z nadmorskich wydm nie zasypywały jej nieustannie, obsadzili drogę lasem? Teraz to park nadmorski w Brzeźnie imieniem Jana Jerzego Haffnera.
Opuszczone przez Rosjan tereny kupił Wilhelm Pistorius. Z jego nazwiskiem związany jest drugi boom kąpieliska. Wybudował on dom zdrojowy z łazienkami z podgrzewaną morską wodą, otoczył go ogrodem. W Brzeźnie zbierała się gdańska śmietanka towarzyska. A gdy w 1867 roku z miasta do Nowego Portu poprowadzono kolej, Kąpielisko w Brzeźnie stało się dostępniejsze szerszej publiczności. Wypadało spędzać tu wolny czas, zaczęły powstawać pierwsze wille.
W 1900 roku wzniesiono nad samym brzegiem (dom zdrojowy znajdował się 150 m od morza) halę plażową z wieżami widokowymi (Strandhalle) oraz molo. Połączono Brzeźno z Gdańskiem linią tramwajową. Halę można zobaczyć (po kolejnych przebudowach i rozbudowach w latach 30.) na przedwojennych pocztówkach. Tak urządzone kąpielisko nadmorskie wykupiła w 1910 roku gmina Brzeźno, która cztery lata później stała się częścią Gdańska.
Z krótką przerwą na pierwszą wojnę światową kurort w Brzeźnie rozwijał się, rozbudowywał i kwitł. Takim go znał i opisał gdańszczanin-noblista Günter Grass. Po drugiej wojnie? nastała Polska. Ekskluzywne kąpielisko nie mieściło się w modelu potrzeb mas. Znikły hala plażowa, łazienki, molo, Dom Zdrojowy poszedł pod kwaterunek. Zasadzony ponad sto lat wcześniej przez Rosjan las, zamieniony w latach 40. XIX w. w park, przemienił się w brudne krzaki. Takie Brzeźno ja pamiętam z dawnych lat.
Z nowym tysiącleciem coś zaczęło się zmieniać. Trwa rekultywacja parku, wyznaczono alejki, wzdłuż morza poprowadzono ścieżkę dla pieszych i cyklistów (prowadzi aż do Sopotu; początkowo był to wspólny trakt, ale z powodu licznych wypadków rozdzielono dwa ciągi), odbudowano dawne altanki (choć już pomazali je grafficiarze). Pomału, pomału Brzeźno odzyskuje dawny blask.
Warto wiedzieć
* Wieś Brzeżno założyli cystersi z Oliwy w XIII wieku; jej mieszkańcy trudnili się rybołówstwem. Pozostałości dawnej osady można zobaczy ć przy ul. Północnej.
* Brzeźno pełniło ważną rolę strategiczną dla ochrony Nowego Portu. Teren zaczęto fortyfikować w połowie XIX wieku. Pozostałości umocnień z tamtych i kolejnych czasów można oglądać w parku nadmorskim.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz