Rzym
Cmentarz żydowski, dziś ogród różany
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jest takie miejsce na awentyńskim wzgórzu, na skłonie schodzącym wprost na Circus Maximus, na którym jest miejski Ogród Różany (Roseto comunale di Roma). Składa się z dwóch części, pomiędzy którymi biegnie Via di Valle Murcia.
Widok z tego wzgórza na cyrk i ruiny Palatynu jest zachwycający. Na powierzchni około 1 hektara posadzono ponad 1100 krzewów różanych, podzielonych według odmian. Ogród powstał w 1950 r. na terenie zajmowanym do 1934 r. przez cmentarz żydowski. Stąd też znajdują się tutaj symbole narodu żydowskiego. Wytyczone ścieżki tworzą siedmioramienny kandelabr ? menorę, symbolizującą krzew gorejący, który ujrzał Mojżesz na Górze Synaj. U wejścia kamienny pomnik z tablicami Dekalogu przypomina o naturze tego miejsca od 1645 r. ? roku powstania cmentarza. Stare cyprysy ? ostatni świadkowie przeszłości ? pamiętają żydowską nekropolię. Po powstaniu cmentarza komunalnego Verano, na którym wydzielone zostały wyznaniowe kwatery, już od 1895 r. ograniczano żydowskie pochówki na Awentynie. Ostatecznie stary cmentarz został przeniesiony do kwatery żydowskiej na Verano (Cimitero Comunale Monumentale Campo Verano) w 1934 r.
Ta duża kwatera podzielona na pola ma swój dom przedpogrzebowy z przesłaniem Baruch dayan met (błogosławiony jest prawdziwym sędzią) jako odpowiedzi na śmierć i tragedię. Przed nim 16 października 1952 r. ustawiony został pomnik poświęcony pamięci Żydów wywiezionych z rzymskiego getta do Auschwitz i Birkenau, pomiędzy 16 października 1943 r. a 4 czerwca 1944 r.; pamięci 2091 osób (1067 mężczyzn, 743 kobiet i 291 dzieci). Inskrypcja pod tablicami Dekalogu brzmi Ai duemilanovantuno ebrei romani vittime delle deportazioni naziste.
Proste macewy, ściany urnowe, rozbudowane grobowce rodzinne, ozdobione często rzeźbami, motywami roślinnymi i akcentami orientalnymi ? wszystkie oznaczone są symbolami Dekalogu, menory lub gwiazdy Dawida (po hebrajsku Magen Dawid) ? dosłownie tarczy Dawida, według tradycji symbolu noszonego przez żołnierzy króla Dawida na tarczach, w celu zapewnienia sobie Bożej ochrony.
Kwatera żydowska ma swoją bramę w murze od strony Via Tiburtina, otaczającym całą nekropolię. Nie znaczy to, że wejście do kwatery jest wyłącznie przez tę bramę. Kwatera ? otoczona murkami, oddzielona od innych kwater, jest integralną częścią Verano i wejść można do niej z wewnętrznych alejek. Na bramie wiszą inskrypcje po hebrajsku i włosku i data otwarcia na zwieńczeniu: Anno 1896 – roku żydowskiego 5655.
Warto wiedzieć
Ogród Różany otwarty jest dla publiczności przez około 30 dni w maju i czerwcu, w okresie najpiękniejszego rozkwitu róż.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz