Split
Miasto wyrosłe wokół pałacu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Split jest stolicą Dalmacji Środkowej i ważnym węzłem komunikacyjnym. To trzecie co do wielkości miasto Chorwacji. Szczyci się imponującym zabytkiem rzymskim ? Pałacem Dioklecjana.
Na początku czasów nowożytnych Split rozwijał się poza murami Pałacu Dioklecjana, pod wzgórzem Marjan.
Kariera miasta zaczęła się za panowania cesarza Dioklecjana, który około 300 roku wzniósł tu swój pałac. Teraz jest on atrakcją turystyczną. Na uwagę zasługują też mury obronne, starożytne budowle, kościoły i urokliwe uliczki. W mieście należy spędzić sporo czasu, aby poznać najważniejsze obiekty. Na ogół zwiedzanie zaczyna się od przyjemnej promenady nadmorskiej z dwoma rzędami palm. Wzdłuż ciągnie się front pałacu.
Zanim wejdę do wnętrza, to troszkę historii?
Split zaczął powstawać w murach opuszczonego pałacu Dioklecjana.Cesarz ten zapisał się w dziejach historii jako okrutny prześladowca chrześcijan. Na początku VII wieku Awarowie i Słowianie zaatakowali Bizancjum i zajęli niemal całą Dalmację. Podstępnie zdobyli stolicę Salonę. Nieliczni jej mieszkańcy, którzy ocaleli, ukryli się w pałacu i tak powstał Aspalaton, dzisiejszy Split. W IX wieku był to ośrodek niezależnego księstwa chorwackiego. W XI wieku panowanie przejęli tu Wenecjanie. Trwało to krótko, bo Dalmację najechał król chorwacki Kreszimir III i zajął Split oraz Trogir. Kolejne rządy obejmowały królewskie rody węgierskie Kolomanów, a było wiek XII. Na początku XIV wieku ponownie zapanowała tu Wenecja. Pod koniec tego wieku bośniacki król Tvrdko I zmusił miasta dalmatyńskie do uznania jego zwierzchnictwa.
Miasto bardzo się rozwinęło w czasach Królestwa Serbów, Słoweńców i Chorwatów oraz za czasów Jugosławii.
Split otoczony był murami obronnymi
Mury zachodnie i północne zachowały się słabo. Mury wschodnie są imponujące i zostały zaadaptowane na mieszkania. Wewnętrznymi uliczkami można wędrować w nieskończoność. Wrażenie robią bramy miejskie. Najładniejsza jest Brama Złota zwana północną. Prowadził przez nią trakt do Salony. W okresie średniowiecza zbudowano na niej kopułę kościółka św. Marcina. Podobną do tej jest Brama Srebrna, czyli wschodnia. Na piętrze są ozdobne nisze i cztery otwory okienne. Z istniejących kiedyś dwóch ośmiokątnych wieżyczek ocalała tylko dolna kondygnacja. W dobrym stanie zachowała się Brama Żelazna zwana zachodnią, z romańską wieżą i dzwonnicą. Obecnie stacjonują tu sprzedawcy pamiątek. Od strony południowej jest Brama z Brązu. Prowadziła do prywatnej przystani cesarza i piwnic oraz magazynów. Nazwy bram pochodziły od materiału z którego były wykonane.
Trzeba dotknąć biskupiego palca
Za Złotą Bramą stoi ogromnych rozmiarów pomnik. To postać Grzegorza z Ninu, biskupa żyjącego w X wieku. Był wielkim obrońcą języka i głagolicy czyli pisma słowiańskiego. Walczył o wprowadzenie ich do liturgii katolickiej. Pomnik zbudowano w 1929 roku i początkowo stał w perystylu pałacowym. Przeniesiono go poza bramę w czasie włoskiej okupacji. Duży palec u lewej nogi biskupa jest wybłyszczony, bo ? jak głosi legenda ? kto go dotknie, temu zdrowie i szczęście będą służyć. No i z wiarą? wszyscy głaskają.
Warto wiedzieć
* Trzeba wejść na wieżę. Trochę ciężko bo schody miejscami wąskie, ale to co zobaczy się z góry, zostaje w pamięci na długo.
* Split jest miastem portowym i przemysłowym, więc odpoczynek w jego centrum jest niemożliwy. Należy bywać w niedalekiej Kašteli.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- film autorki
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz