Tarnopol
Dawna twierdza nad Seretem
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Rzadki to przypadek, aby niemal środek prawie ćwierćmilionowego miasta zajmowało duże sztuczne jezioro skromnie nazywane tu Stawem. Sztuczne, gdyż powstało w wyniku przegrodzenia w XVI wieku rzeki Seret groblą z przepustem. Duże, gdyż jest długie na 4 kilometryi szerokie od 500 do800 metrów.
A tak jest właśnie tu w Tarnopolu, mieście założonym w 1540 roku przez hetmana wielkiego koronnego Jana Tarnowskiego. Ukraińscy nacjonaliści trochę zżymają się, gdy im przypomnieć rodowód miasta i jego ponad 250-letnią (1540?1772, 1918?1939) przynależność do Polski. ? Przecież nie powstało ono na zupełnie pustym miejscu ? replikują ? bo w podmiejskich wsiach: Wełykyj Hłyboczok, Petrykiw i Stupky archeolodzy znaleźli ślady osad ludzi pierwotnych. Zaś w czasach Rusi była tu (drewniana) osada Sopilcze. Tyle, że ludzie pierwotni, to bardzo dalecy przodkowie zarówno Szczyrych Ukrainciw, jak i nas ? Lachów. Zaś staroruską osadę zmiotły z powierzchni ziemi hordy chana Batyja (Batu-chana, ?-1255, wnuka Czyngis-chana) podczas wielkiej wyprawy na Węgry na przełomie lat 30. i 40. XIII w. Gdy w 1349 roku ziemie te przejmowała Polska, były one opustoszone.
Ubezpieczyć Podole od napadów?
Swój początek ? czytam w tomie XII ?Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich? wydanym w 1892 r. ? ?zawdzięcza miasto Janowi Tarnowskiemu, kaszt.(elanowi) krakows.(kiemu), hetm.(anowi) w.(ielkiemu) kor.(onnemu). Chcąc ubezpieczyć Podole od napadów Tatarów i Wołoszy, postarał się hetman u Zygmunta I (Starego) w r. 1540 o przywilej na założenie miasta nad Seretem, w ziemi halickiej a pow. Trembowelskim, w miejscu pustem zwanem ?Sopilcze? al.(bo) ?Topilcze?. Przywilejem tym uwalniał król osiedlających się w mieście, zwanem Tarnopol, na lat 15 od podatków i wszelkich powinności?
Pod królewską opieką
Przywilejów decydujących o bezpieczeństwie, rozwoju i zamożności miasta królowie wydali później jeszcze kilka. Bo były to strony niebezpieczne. Pierwszy tatarski najazd na Tarnopol miał miejsce już w 1544 roku, ale został odparty, gdyż hetman zbudował warowny zamek i przystąpił do obwarowywania miasta wedle wymagań ówczesnej sztuki fortyfikacyjnej. Docenił to król Zygmunt August nadając w 1550 roku kolejny przywilej ? handlowy. ?Furmani i kupcy z solą i innymi towarami, jadący z Halicza, Kołomyi i Kropca do Krzemieńca jakoteż innych miast Wołynia? musieli tu płacić lokalne cło, zaś tarnopolscy mieszczanie byli zwolnieni w całym państwie od wszystkich ceł oprócz granicznych.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz