Lipnica Murowana
Drewniany kościół św. Leonarda

Według tradycji pierwszy kościół, zbudowano w roku 1141 na miejscu pogańskiej gontyny. Z zachowaniem podobno dębowego tzw. słupa Światowida, wspierającego od tyłu ołtarz główny.
fot: Cezary Rudziński
Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
Cenne i szalenie ciekawe są polichromie pokrywające płaski, drewniany strop zarówno nawy jak i prezbiterium oraz wszystkie ściany z wyjątkiem wspomnianej już południowej.
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
  • Lipnica Murowana. Drewniany kościół św. Leonarda
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Na cmentarzu w Lipnicy Murowanej, kilkaset metrów od rynku, stoi niewielki kościół p.w. św. Leonarda. Jeden z ośmiu drewnianych zabytków sakralnych Małopolski wpisanych na listę dziedzictwa UNESCO.

Wznosi się on tuż za granicami wsi Lipnica Murowana, za jej nieistniejącymi od dawna średniowiecznymi murami i mostem przez niewielką rzekę Uszwicę, prawy dopływ Wisły. Dzięki tej lokalizacji świątynię tę omijały liczne niszczycielskie pożary drewnianego, mimo nazwy, miasteczka. Bo Murowana oznaczała w tym przypadku tylko, że otoczona jest ona murami. Aż do końca XIX w. był w niej tylko jeden, poza dwoma kościołami, budynek murowany.

Jak w 1997 roku uratowano świątynię

Rzeczywiste zagrożenie dla tego zabytkowego kościółka pojawiło się dopiero w naszych czasach. Płynąca zazwyczaj leniwym nurtem rzeczka, potrafi bowiem zamieniać się w okresach intensywnych opadów lub gwałtownego topnienia śniegów, w niszczycielski żywioł. Zalewający nawet pobliskie domy i okolicę. W 1997 roku fala powodziowa była tak groźna, że mogła porwać i unieść tę świątynię. Uratowali ją mieszkańcy. przywiązując linami do pobliskiego, potężnego dębu.

Na miejscu pogańskiej gontyny

W odróżnieniu od wielu małopolskich kościołów, nie ma on wieży, a tylko pośrodku spadzistego dachu niewielką wieżyczkę – sygnaturkę. Według tradycji pierwszy kościół, zbudowano w roku 1141 na miejscu pogańskiej gontyny. Z zachowaniem podobno dębowego tzw. słupa Światowida, wspierającego od tyłu ołtarz główny. Stoi on dotychczas, w nowym kościółku wzniesionym w XV wieku na miejscu poprzedniego. Zachowującym od tamtej pory pierwotny kształt. Tylko w XVII w. do jego bocznych ścian dobudowano tzw. soboty. Są to kryte daszkami i wsparte na drewnianych słupach galerie, w których zatrzymywali się wierni przychodzący już wieczorem poprzedniego dnia z odleglejszych wsi na niedzielne nabożeństwa.

Od XVI w. kościół ten pełni funkcję kościółka cmentarnego. Zgodnie z ówczesną ciesielską techniką świątynię zbudowano z drewnianych, poziomo układanych bali. W konstrukcji zrębowej, bez użycia gwoździ. Ze spadzistym dachem krytym gontem i tylko z czterema niewielkimi oknami. Obecnie do kościoła wchodzi się od strony południowej. Drzwiami w jedynej ścianie, nie pokrytej wewnątrz polichromią. Cenne malowidła na drewnianym podłożu pochodzą z wieków od XV do XVIII. Wnętrze dzieli się na dwie części, każda o długości zaledwie około 9 metrów: nawę z ławkami dla wiernych i węższe prezbiterium z ołtarzem głównym. W miejscu łączącym je znajduje się próg, a nad nim, na wysokości 3,5 metra – nawa ma wysokość około 7 metrów, poprzeczna belka zwana tęczową. Na niej ustawiony jest krzyż z Jezusem, obok którego stoją barokowe figury Marii i św. Jana. Prezbiterium, nieco węższe od nawy – w miejscu ich połączenia stoją ołtarze boczne, zamyka ołtarz główny. W centralnej części tryptyku znajduje się obraz przedstawiający św. Leonarda w czarnym habicie i z kajdanami w ręku, w towarzystwie św. Wawrzyńca i Floriana.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij