Lubię odwiedzać dworce kolejowe, nawet jeśli chwilowo w kolejową podróż się nie wybieram. Dlatego zanim jeszcze zabrałem się za zwiedzanie dęblińskiej twierdzy, podjechałem zobaczyć stację.

A właściwie cały zespół dworcowy ? z budynkami stacyjnymi i mieszkalnymi, przeznaczonymi dla co znaczniejszych pracowników dawnej kolei.

Droga Żelazna Nadwiślańska

Dzisiejsza stacja Dęblin  to dawny dworzec Kolei Nadwiślańskiej (po rosyjsku to ????????????? ???????? ??????) otwartej w 1877 roku, po zaledwie trzech latach budowy. Kolej ta miała ogromne znaczenie strategiczne, bo prowadziła od leżącej na granicy z Prusami Mławy przez trzy nadwiślańskie twierdze wybudowane po upadku Powstania Listopadowego:  Nowogieorgiewsk (Modlin), Warszawę (z twierdzą Cytadeli) i  Iwangorod (Dęblin). Dalej przez Lublin i Chełm wiodła do rosyjskich twierdz na Wołyniu: Łucka, Równego i Dubnego. Przebiegała zatem wzdłuż linii przypuszczalnego frontu w spodziewanym konflikcie z Niemcami. Służyć miała szybkiemu transportowi wojska i aprowizacji przyfrontowych twierdz. Z czasem dobudowano do niej dwie linie boczne z węzłem właśnie w Dęblinie ? do do Brześcia Litewskiego (kolejna twierdza) przez Łuków, i do Dąbrowy Górniczej w Zagłębiu. Warto przy tym pamiętać, że była to wtedy linia szerokotorowa (1524 mm) komunikująca Kraj Przywiślański z wnętrzem imperium carów.

Wróćmy jednak na dworzec

Stację kolejowa budowano  w latach 1874?1885. Główny budynek stacyjny powstał w roku 1900, jest murowany, dwukondygnacyjny, przykryty dwuspadowym dachem. Do niego przylega bardzo długi budynek drewniany, parterowy ale z dwiema wydatnymi facjatami krytymi dachami mansardowymi. Zbudowano go w 1924 roku. Dworzec zmodernizowano i odnowiono w 2005 roku i został wtedy laureatem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków ?Zabytek zadbany?.  I rzeczywiście, nadal prezentuje się nienajgorzej. W środku czysto, kasa czynna, perony odnowone, pozamiatane. W słabszej kondycji są natomiast budynki zarządu kolei, i budynki mieszkalne usytuowane przy ulicy Dworcowej, które w sumie tworzą unikalny kompleks. Jedne zamieszkałe, inne jakby porzucone ? wszystkie zasługują na solidny remont. Na uwagę zasługują też zabytkowe urządzenia techniczne stacji: parowozownia (obecnie biuro), dróżniczówka, wieża ciśnień, nastawnia. Okolica jednak zaniedbana, niezbyt przyjemnie. Do dworca prowadzi wyboista droga.

Warto wiedzieć

Dworzec kolejowy w Dęblinie znajduje się w pewnym oddaleniu od centrum, na północ od miasta.

Przeczytaj także...

Kalisz. Dworzec Kolei Warszawsko-Kaliskiej

Autor: Waldemar Rusek

Kolej miała zastąpić tysiące wozów konnych poruszających się po kiepskich drogach. Dlatego też przemysłowcy, kupcy i rzemieślnicy zabiegali o stałe połączenie z innymi regionami Królestwa Polskiego.

Małopolska. Już 130 lat istnieje Kolej Transwersalna

Autor: Czesław Szynalik

Cała Kolej Transwersalna liczyła 822 km i zaczynała się w Czadcy (obecnie Słowacja) a kończyła się w Husiatynie (obecnie Ukraina). Niestety ta piękna trasa w okresie transformacji zaczęła popadać w ruinę i na większości z niej zanikł kompletnie ruch kolejowy.

St. Moritz. Na szlaku Kolei Retyckiej

Autorka: Halina Puławska

Wydawać by się mogło, że kolej żelazna opętała inżynierów, konstruktorów, przemysłowców, transportowców? Zapanował bzik oplecenia globu ziemskiego żelaznym szlakiem, wbrew zdrowemu rozsądkowi, na przekór naturalnym przeszkodom: przez rzeki, góry, ponad przepaściami i kanionami.

Poczytaj więcej o okolicy:

Lublin. Lubelska wieś świętuje Wielkanoc

Kozłówka. Pamięć epoki słusznie minionej

Lublin. Noc Kultury w całym mieście

Kozłówka. Wokół pałacu Zamoyskich