Modlin
Forteczny cmentarz wszystkich wojen
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Tak jak Twierdza Modlin jest obiektem zupełnie niezwykłym, tak niezwykły jest cmentarz forteczny znajdujący się na jej przedpolu, przy drodze prowadzącej do Modlina od strony szosy gdańskiej i nowego lotniska.
Próbując dowiedzieć się o tym miejscu nieco więcej, niż można wyczytać na tablicy przy bramie, trafiałem wciąż na sprzeczne informacje, a poskładanie ich w spójną i zwięzłą całość nie było wcale łatwe. Ale spróbuję… A pierwszą istotną sprawą jest, że choć twierdza wybudowana przez Rosjan służyła Rosjanom przez z górą 80 lat, nie ma tu Rosjan. Pochowani są na fortecznym cmentarzu prawosławnym, znajdującym się w Modlinie Nowym, daleko, w stronę Pomiechówka. Jest on bardzo zaniedbany i czeka na opiekę, wszak także to zabytek… Na cmentarzu wojennym pochowani są… wszyscy inni.
Stuletnie początki
Niewykluczone, że cmentarz wojenny w Twierdzy Modlin został założony równolegle z powstaniem pierwszych umocnień w okresie wojen napoleońskich, a pierwszymi tutaj pochowanymi byli członkowie załogi, która broniła Modlina przed Rosyjską armią w 1813 roku. Nie ma tu jednak ani ich grobów, ani grobów zmarłych podczas budowy twierdzy. Istnieje więc także pogląd, że cmentarz założono dopiero w 1915 roku i grzebano na nim żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej poległych w czasie pierwszej wojny światowej. Z tego okresu zachował się jednak tylko jeden pomnik z szarego piaskowca, mogiła zbiorowa siedmiu żołnierzy poległych w czasie szturmu fortu nr XVI. Innych upamiętnia pomnik – metalowy krzyż ze starą tablicą i napisem: 1914-1920 Pamięci poległych i zmarłych żołnierzy tu pochowanych.
Polegli w wojnie bolszewickiej
Najstarszymi grobami polskich żołnierzy jest ponoć dziewięć mogił legionistów przebywających w twierdzy w latach 1916-1917, w czasie tzw. kryzysu przysięgowego. Te jednak umknęły mojej uwadze. Natomiast ogromna jest kwatera poległych w czasie wojny polsko-rosyjskiej w sierpniu 1920 roku. Bitwa Warszawska zakończona Cudem nad Wisłą toczyła się na przedpolu twierdzy, wielu rannych zmarło w szpitalu wojskowym w Modlinie. Kwatera żołnierzy polskich liczy 325 mogił oznaczonych betonowymi krzyżami z imionami i nazwiskami pochowanych. Cmentarz został doszczętnie zniszczony w 1945 roku, w latach 1995-97 zrekonstruowany.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Mogę dorzucić dwie ciekawostki. Po pierwsze pod cmentarzem znajdują się tunele kontrminerskie, a na samej nekropolii wyloty wentylacyjne od nich. Fortu, do którego prowadziły – już nie ma. A po drugie – to chociaż cmentarz zamknieto w latach 60tych, to potem pochowano jeszcze jednego żołnierza wrześniowego. Znaleziono go w jednym z fotrów w latach bodajże 90-tych. Leżał – zasypany i zaginiony od wojny.
Co do mogił niemieckich to są to żołnierze IV Korpusu Pancernego SS , którzy polegli w walkach o tzw. mokry trójkąt we wrześniu i październiku 1944 r. Z Powstaniem Warszawskim nie mieli nic wspólnego