Poczdam
Glienicke: Most Jedności – Most Szpiegów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pierwotnie w „amerykańskiej” grupie miał się znaleźć również szermierz Jerzy Pawłowski, agent CIA, aresztowany w 1975 r. i skazany na 25 lat więzienia. Po 10. latach został ułaskawiony w ramach akcji wymiany szpiegów. Jednak odmówił wyjazdu do USA i pozostał w Polsce. Wiele opinii wskazuje na polityczne zagranie; Jerzy Pawłowski miał być wymieniony na Mariana Zacharskiego. A odmowa wyjazdu? – to tak miało być. Kapitan wywiadu Marian Zacharski był najcenniejszym asem w tej „pakietowej wymianie”, agent wywiadu PRL, który aresztowany w 1981 r. skazany został na dożywocie. Wyrok zapadł 14 grudnia 1981 r., dzień po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.
Swoją misję w USA rozpoczął Zacharski w 1977 r., a przykrywką działalności szpiegowskiej była założona tam firma Polamco, handlująca polskimi maszynami. Do współpracy Zacharski zwerbował Williama Bella, pracownika amerykańskiej firmy zbrojeniowej Hughes Aircraft i dzięki niemu zdobywał cenne informacje dotyczące m.in. oprzyrządowania radarowego dla samolotów oraz sonarów dla atomowych okrętów podwodnych. Zacharski odsiedział w amerykańskim więzieniu 4 lata, podczas których władze PRL nie były w stanie go stamtąd wydobyć, trafiając na sprzeciw Amerykanów. Dopiero zabiegi wschodnioberlińskiego adwokata Wolfganga Vogla (który aranżował również wydobycie Rudolfa Abla w 1962 r.), z ofertą wymiany 25. agentów amerykańskich sprawiły, iż teczka asa polskiego wywiadu znalazła się na biurku prezydenta Reagana. Wspomniany Wolfgang Vogel to legendarna postać, krezus, ekspert w wymianie więźniów (i nie tylko) w tym podłym czasie. Jak się podaje wynegocjował w sumie wolność dla 150 agentów obydwu stron.
W czas pieriestrojki
W 1985 roku na arenie politycznej pojawił się Michaił Gorbaczow. To ważne. Ważne m.in. dla następnej i ostatniej wymiany na moście Glienicke, która nastąpiła 11 lutego 1986 r. Ta transakcja zdobyła międzynarodową sławę i o ile poprzednie odbywały się w głębokiej tajemnicy, ta odbyła się w asyście mediów. Była wynikiem bezpośredniego spotkania prezydenta Reagana i Michaiła Gorbaczowa. Tego dnia, po wielu latach starań Bridge of Spies przekroczył Anatolij Szczarański, dysydent i obrońca praw człowieka. W konflikt z władzami ZSRR wpadł w 1973 r., gdy odmówiono mu zgody na emigrację do Izraela. Zaczął wówczas pracować jako tłumacz m.in. Andrieja Sacharowa. W 1978 r. został oskarżony o zdradę i szpiegostwo na rzecz USA i skazany na 13 lat ciężkich robót. Po przekroczeniu granicy wyjechał czekającym na niego izraelskim samochodem. Mieszka w Izraelu i nazywa się Natan Szarański. W trakcie tej wymiany, z zachodu na wschód przeszli Karl i Hana Koecherowie, agenci z Czechosłowacji i troje innych, wśród których był Polak Jerzy Kaczmarek, szpiegujący w RFN pod przykrywką polskiego emigranta.
W dwu kolorach
Gdy Aleksander von Humboldt ? niemiecki przyrodnik i podróżnik miał stwierdzić, że „most Glienicke należy do najpiękniejszych punktów widokowych na świecie”, stał na starym moście, wybudowanym wg projektu Karla Schinkla w latach 1831-1834. Dziesięciołukowy, wykonany z cegły, miał podnoszoną środkową część drewnianą. Obecny, stalowy, przypominający most wiszący, malowany jest na zielono, ale zieleń nie jest jednakowa. Most był utrzymywany w połowie przez dwie przeciwne strony, więc i kolor farby się różnił. Ta tradycja została zachowana. Most Glienicke został otwarty o godzinie 17 10 listopada 1989 r., w dzień po obaleniu muru berlińskiego.
Warto wiedzieć
* Most Glienicke wpisany jest od 1990 r. na listę dziedzictwa UNESCO.
* Most otrzymał Znak dziedzictwa Europejskiego, w zespole miejsc pamięci o „żelaznej kurtynie”.
Poczytaj więcej o okolicy:
Wzdłuż Berlińskiego Muru
W 25. i w 30. rocznicę upadku Berlińskiego Muru podążamy przez miasto jego śladem. Co zostało z granicy światów?
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz