Oto Samarkanda. Zamieszkałem w znakomicie zlokalizowanym, chociaż trochę na wyrost określanym jako czterogwiazdkowy, hotelu „Afrosiyob Palace”.

Z okna pokoju widziałem, zbudowane w 1380 roku na rozkaz Tamerlana, mauzoleum Ruchabad, a za nim, odległe o kilkaset metrów, uważane za jedno z najpiękniejszych w świecie Mauzoleum Gur Emir, Tamerlana.

Mauzoleum Gur Emir wzniósł Tamerlan w 1404 roku. I rzeczywiście pochowano w nim tego władcę i członków jego rodziny. Udowodnili to w sposób niepodważalny uczeni otwierając sarkofag „Kulawego Timura”. A wybitny antropolog Michaił Gierasimow odtworzył, na podstawie czaszki, wizerunek władcy trzęsącego przez parę dziesięcioleci  znacznymi obszarami Azji (i Europy) – od Bliskiego Wschodu, Rusi i Zakaukazia, poprzez Indie aż po Chiny.

Z otwarciem nefrytowego sarkofagu Tamerlana związana jest opowieść, którą już słyszałem przed 40. laty, a opowiadana jest nadal. Wyryto na nim po arabsku groźbę, że kto naruszy spokój władcy, wywoła wojnę, jakiej jeszcze świat nie widział. Radzieccy uczeni zlekceważyli to ostrzeżenie. Z różnych powodów otwarcie sarkofagu przekładano, ostatecznie nastąpiło to w nocy z 20 na 21 czerwca 1941 roku. W kilka godzin później armia hitlerowska rozpoczęła wojnę ze Związkiem Radzieckim…

Nie jest to jedyna legenda mówiąca o wydarzeniach  w miejscach odległych od Azji Środkowej. Wystarczy przypomnieć chociażby związaną z krakowskim Lajkonikiem, przytoczoną przez Ksawerego Pruszyńskiego w opowiadaniu „Trębacz z Samarkandy”…

Przeczytaj także...

Szachrisabz. Strony rodzinne Tamerlana

Autor: Cezary Rudziński

Szachrisabz, co znaczy „Szmaragdowe miasto”, to 220-tysięczne centrum regionu rolniczego, które w 2002 roku obchodziło... 2700 lat istnienia. To miasto rodzinne Tamerlana było w przeszłości ważnym ośrodkiem na Jedwabnym Szlaku.

Rabat. Mauzoleum króla Muhammada V

Autor: Cezary Rudziński

Spoczywa w nim zmarły w 1961 roku sułtan, później król Maroka, który w 1954 r. doprowadził do odzyskania przez ten kraj niepodległości. Zbudował je jego syn i też spoczywa w rodzinnym grobowcu.

Palenque. W gruzach dawnego miasta Majów

Autor: Cezary Rudziński

Badania trwają nadal i sądzi się, że na liczącym 20 km² terenie w stanie Chiaps w Meksyku dotychczas odkryto zaledwie kilka procent tego, co może się na nim jeszcze znajdować. W 1987 roku Palenque wpisane zostało na listę UNESCO.

Poczytaj więcej o okolicy:

Chiwa. W murach wewnętrznego miasta

Taszkent. Kościół zwany polskim

Uzbekistan. Szlakiem szalonego reportera

Uzbekistan. Nowa tożsamość na Jedwabnym Szlaku