Halicz
Nikłe ślady sławnej przeszłości
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z zamkowego wzgórza położonego dosyć daleko od nurtu Dniestru patrzę na Halicz. Dziś to niewielkie, sześciotysięczne miasto rejonowe (powiatowe) w obwodzie (województwie) iwano-frankowskim na Ukrainie.
Usiłuję, bezskutecznie, dostrzec chociażby ślady jego sławnej przeszłości. Było przecież stolicą jednego z najważniejszych średniowiecznych księstw ruskich. Najpierw, od 1144 roku halickiego, a następnie, od 1199 halicko-wołyńskiego. Toczyły one, chwilami zwycięskie, wojny z osłabionym wówczas państwem Piastów. Halicz (?????) był już zresztą wówczas znaczącym grodem na handlowym szlaku prowadzącym z Kijowa przez ziemie polskie do Ratyzbony.
Stolica Daniela Halickiego
Pierwsza pisana wzmianka o wielkim (w ówczesnej skali) grodzie halickim pojawiła się w roku 898 w kronice węgierskiej. Bo to wówczas, w końcu IX wieku, plemiona madziarskie podbijały dawną rzymską Panonię i po drodze przebywały też tutaj. W najstarszej i najważniejszej staroruskiej kronice Nestora ?Powiest? wremiennych let? znajduje się pod rokiem 981 kolejna wzmianka o wyprawie księcia Włodzimierza na Lachów i zajęciu przez niego Przemyśla, Czerwienia i innych grodów na obszarach późniejszego księstwa halickiego. Powstało ono w ramach podziału dzielnicowego Rusi Kijowskiej po śmierci w 1054 r. księcia Jarosława Mądrego.
Na początku XIII wieku, już jako halicko-wołyńskie, znalazło się ono na krótko pod berłem króla Węgier Andrzeja II (1177-1235), później zaś ruskiego księcia Daniela Halickiego (1201-64), który w Haliczu osiadł w 1238 r. Ten dobrze rozwijający się ośrodek polityczny, handlowy i rzemieślniczy został jednak zniszczony w 1241 roku przez oddziały mongolsko-tatarskie Batu-chana. Zaś w 1245 r. księstwo popadło w zależność od Mongołów. Daniel założył w 1237 roku osadę grodową Chełm i do niej przeniósł stolicę księstwa z Halicza. A w 1256 r., już jako pierwszy i jedyny w historii król Rusi Danyło I, założył Lwów. W 1253 roku legat papieża Innocentego IV, opat Opizo z Messano koronował go bowiem w Drohiczynie Poleskim, obecnie w obwodzie brzeskim na Białorusi (a nie naszym nad Bugiem). I to był szczytowy moment w dziejach Rusi halicko-włodzimierskiej.
W Królestwie Polskim
Do Królestwa Polskiego za panowania Kazimierza Wielkiego zostało ono przyłączone w 1349 roku i to nie w wyniku podbojów, lecz na mocy prawa dziedzicznego, po bezpotomnej śmierci księcia Bolesława Jerzego II Trojdenowicza. Po krótkotrwałym (1370-87) podporządkowaniu Węgrom tych ziem po śmierci Kazimierza Wielkiego, Jadwiga Andegaweńska ostatecznie przyłączyła je, i Halicz, w 1387 r., do Królestwa Polskiego. Zainteresowanych szczegółami historycznym i dynastycznymi odsyłam do bardziej kompetentnych źródeł. Ale w XIV w. skończyła się znacząca rola Halicza w tym regionie, przejął ją Lwów. A ?dobiło? go założenie w latach 1650-62 pobliskiego Stanisławowa.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Nieprawdą jest twierdzenie, że Chełm został założony przez Daniela. Gród ten istniał długo przed najazdem Włodzimierza na Lachów. Został on jedynie rozbudowany i podniesiony do rangi stolicy księstwa.