Iwonicz
Cmentarz choleryczny na skraju wsi
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Schodząc drogą betonową z Lasu Grabińskiego do Iwonicza, można przejść na cmentarz choleryczny w 1831 roku. Miejsce jest dobrze oznakowane, choć do niedawna były w tylko ślady pochówków.
Mieszkańcy Iwonicza-Zdroju w 2013 r. stworzyli Stowarzyszenie ?Ocalić od zapomnienia?. Jego celem jest przede wszystkim działanie na rzecz odnowy i konserwacji zabytkowych przydrożnych kapliczek, zabytkowych i historycznych grobów i pomników znajdujących się na terenie gminy Iwonicz. Zaplanowano też konserwację mogił zbiorowych z okresów epidemii, powstań i wojen światowych. Ważnym planem jest propagowanie informacji o historycznych mogiłach i działaniach ludzi w nich pochowanych. Stowarzyszenie różnymi sposobami zdobywa fundusze na swoją działalność i efekty tej działalności są widoczne. Członkowie Stowarzyszenia zrewitalizowali już otoczenie pomnika pomordowanych w Lesie Grabińskim. Stworzyli cmentarz ofiar epidemii cholery.
Strach przed groźną chorobą
Cholera to ostra choroba zakaźna układu pokarmowego. Jest bardzo zaraźliwa a zarazem śmiertelna. Pierwszy atak cholery na ziemiach polskich w XIX wieku miał miejsce w 1831 roku. Prawdopodobnie choroba dotarła tu za sprawą wojsk rosyjskich w czasie Powstania Listopadowego. Epidemie w tamtych czasach uważano za karę Bożą, bo nieznane były przyczyny zakażenia i sposoby leczenia. Chory nie mógł liczyć na żadną pomoc, bo wszyscy się od niego odsuwali. Nawet kapłani obawiali się kontaktu z cierpiącym. Często umierali ze swoimi wiernymi. Ciała wrzucano do ziemnego grobu w sporej odległości od miejsca wybuchu epidemii. Tego miejsca nie odwiedzano ze strachu przed nawrotem choroby, więc o nim zapomniano. Nie stawiano tablic nagrobnych. Czasem był to tylko skromny drewniany krzyż, a czasem skromna kapliczka. O zmarłych szybko zapominano.
Aby umarli mogli żyć
Epidemia w Iwoniczu trwała niespełna dwa miesiące, a ogromnie spustoszyła miejscowość. Po jej ustąpieniu nad miejscem wspólnego pochówku na granicy miejscowości Rogi i Iwonicz, w niewielkim lasku usypano kurhan z drewnianym krzyżem. Dzięki działalności Stowarzyszenia dzisiaj odwiedzamy mały cmentarzyk na którym nie ma nieznanych i zapomnianych. Stowarzyszenie otrzymało dotację, którą przeznaczyło na projekt ?Aby umarli mogli żyć?. Zrewitalizowano cmentarz choleryczny od podstaw. Wykonano ogrodzenie i tablicę pamiątkową z nazwiskami 115 spoczywających w tym miejscu. Wśród pochowanych było kilkoro dzieci i ówczesny proboszcz parafii, który udzielał ostatniej posługi. Na pomniku nagrobnym jest tablica z napisem ?Miejsce spoczynku 114 ofiar cholery w 1831 roku?. Tą 115 ofiarą był zapewne proboszcz, który został pochowany w innej mogile, ale nie ma na to dowodów.
Warto wiedzieć
W 1847 roku, podczas wybuchu epidemii tyfusu zmarły 83 osoby i proboszcz parafii. Cholera ponownie zaatakowała w 1849 roku, a ofiar było 31. W 1873 roku również cholera zabrała 84 osoby. Nie wiadomo czy ci zmarli zostali pochowani w tym samym miejscu, postawiono jednak także dla nich tablicę pamiątkową. 5 czerwca 2016 roku na cmentarzu cholerycznym odprawiono mszę świętą. Rozpoczęła się od poświęcenia cmentarza. Pogoda nie dopisała w tym dniu. Ulewny deszcz, grzmoty i błyskawice towarzyszyły uroczystościom…
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- filmik autorki
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz