Czernihów
Jedenaście wieków historii

Przynależność do Polski przyniosła zmiany pozytywne i negatywne. W 1623 roku król Zygmunt III Waza nadał Czernihowowi prawo magdeburskie. Powstał wówczas magistrat, szlacheckie sądy oraz województwo czernihowskie.
fot: Cezary Rudziński
Czernihów. Jedenaście wieków historii
Podczas powstania kozackiego pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego, Polska straciła miasto już na zawsze.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Ludzie mieszkali tu, gdzie teraz leży Czernihów na krętych brzegach rzeki Desny, lewego dopływu Dniepru wpadającej do niego tuż przed Kijowem, już w okresie neolitu.

Archeolodzy datują ich ślady na IV tysiąclecie p.n.e. Zaś osady na uroczyskach Jałowszczyzna i Tatarska Górka z okresu brązu – na II tysiąclecie p.n.e. Wzgórza i – wówczas – puszcze nad dużą rzeką, sprzyjały bowiem osadnictwu. W porównaniu z pierwszymi mieszkańcami tego miejsca, dzieje miasta są stosunkowo młode. Po raz pierwszy wymieniła je, pod rokiem 907, najsłynniejsza staroruska kronika „Powiest’ wremiennych let” – „Opowieść o minionych latach”.

Potęga na Rusi

Wiadomo jednak z wykopalisk, że tutejszy gród istniał już pod koniec IX wieku, gdy kijowski książę Oleg pokonał Siewierzan mieszkających nad Desną. W 1024 roku, po bitwie pod Listwiennym, Czernihów stał się stolica księcia Mścisława Władimirowicza, brata kijowskiego księcia Jarosława Mądrego. To w tamtych czasach założono tu pierwsze monastyry: Jelecki (1060) i Iljiński (1069), które stały się duchowymi centrami ziemi Czernihowsko-Siewierskiej. W okresie rozdrobnienia dzielnicowego Rusi tutejszy gród umocnił się jako centrum władzy dynastii Olgowiczów, której założycielem był Oleg Swiatosławowicz, wnuk Jarosława Mądrego. Za jego panowania gród i miasto osiągnęło szczyt rozwoju na przestrzeni kilkuset lat. Czernihów liczył wówczas około 40 tys. mieszkańców, był więc jednym z największych w ówczesnej Europie. Dla porównania: po najeździe tatarsko-mongolskim i blisko 120-letniej władzy Złotej Ordy, a następnie wojnach litewsko-moskiewskich, krótkiej, zaledwie 36-letniej (1618-54) przynależności do Korony I Rzeczypospolitej i wojnach kozackich, miasto liczyło tylko około 4 tys. mieszkańców. Zaś do liczby z okresu Olegowiczów zbliżyło się dopiero w… 1913 roku, kiedy miało ich 35 850.

Polski epizod

Ponad 1100 letnie dzieje Czernihowa były barwne, burzliwe i trudne. Czytelników zainteresowanych szczegółami odsyłam do innych źródeł. Wspomnę tylko o kilku najważniejszych faktach. Pod władzą Księstwa Moskiewskiego, od 1503 roku, tutejszy zamek wzmocniono, ufortyfikowano oraz zbudowano inne potrzebne obiekty. Podczas rosyjskiej Smuty – okresu zamieszek i wojny domowej związanej z Dymitrem Samozwańcem, wojska polskie w 1611 roku spaliły miasto, zginęło wówczas również wielu mieszkańców. Zaś okres krótkotrwałej przynależności do Polski przyniósł mu zmiany zarówno pozytywne jak i negatywne. W 1623 roku król Zygmunt III Waza nadał Czernihowowi prawo magdeburskie. Powstał wówczas magistrat, szlacheckie sądy niezależne od Kijowa oraz województwo czernihowskie. Nastąpił okres jego rozwoju. Równocześnie jednak Kościół katolicki zaczął „nawracać” na jedyną słuszną wiarę i prześladować prawosławnych mieszkańców – a stanowili oni ponad 90 proc. ludności. Stare i zabytkowe sobory: Borysoglebski (św. Borysa i Gleba) i Uspienski (Zaśnięcia NMP) zamieniono w kościoły katolickie, co wzburzyło prawosławnych wiernych. Wkrótce więc, podczas powstania kozackiego pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego, Polska straciła miasto już na zawsze.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 16 sierpnia 2013; Aktualizacja 31 stycznia 2020;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij