Pływanie kajakiem lub łodzią po kanałach krainy zwanej Szprewald (Spreewald) we wschodnich Niemczech przypomina chyba najbardziej pływanie po Wenecji. Tylko zamiast fasad kamienic i pałaców są tutaj ściany drzew, krzaków, spomiędzy których od czasu do czasu wyłaniają się małe domy.

Płyniemy wąskim kanałem, po obu stronach wysokie drzewa. Czujnie patrzymy na mapę. Dzięki Bogu na najbliższym skrzyżowaniu widać tabliczkę z nazwą przybitą do drzewa. Orientujemy się gdzie jesteśmy, skręcamy w nieco większy kanał. Co chwilę mijamy duże łodzie z jednym wioślarzem popychającym i kierującym łodzią za pomocą długiego kija-wiosła. Wiezie na pokładzie kilkunastu, czasami więcej turystów, wygodnie siedzących na wyściełanych pluszem ławeczkach.

Płyniesz, gdzie chcesz

Większość gości przyjechała tutaj na dzień, dwa. Wszyscy ruszają na wodę, na kajaki lub na łodzie, bo wyprawa miejscowymi kanałami to największa atrakcja regionu. Przy przystaniach, do których przybijają łodzie, mamy możliwość zaparkowania samochodu, znajdują się tu toalety, mniejsze i większe bufety lub knajpki, sklepiki i stragany z pamiątkami. Sezon na wodzie rozpoczyna się w kwietniu uroczystą ceremonią, odbywającą się we wszystkich tradycyjnych przystaniach i strefach wycieczkowych. Możemy m.in. popłynąć do słynnego wysokopiennego lasu olchowego w Górnym Szprewaldzie lub do lasów Dolnego Szprewaldu. Oczywiście, kajak daje większe możliwości wyboru, sami też decydujemy kiedy odpoczywamy, kiedy wychodzimy na brzeg. Śluzy możemy pokonywać opłacając symbolicznie młodych ludzi obsługujących wrota lub przeciągając kajaki po rolkach obok śluzy.

Sezon trwa cały rok

Na rejs łodzią najlepiej wybrać się późnym wieczorem. W Lübben wchodzimy na pokład po kolacji. Siadamy na wyściełanych kocami ławach przy stoliku na którym stoi butelka wina i kieliszki. Stół rozświetlony jest lampionami. Niektórzy łączą rejsy z wycieczkami po licznych tutejszych trasach rowerowych. Łodzie pływają również poza sezonem. Przewoźnicy oferują zimowe wyprawy wśród śnieżnych zasp na brzegach kanałów, rejsy przy grzanym winie w Święta Bożego Narodzenia. W Szprewaldzie łodzie zawsze były najważniejszym środkiem lokomocji i tak pozostało do dziś. Kiedyś zwożono nimi siano z pól i przewożono wszelkie towary. Nawet dzisiaj, jeśli będziemy mieli szczęście, spotkamy na kanale charakterystycznie na żółto pomalowaną łódź ? podobnie jak w przeszłości, tak i dziś w okolicach Lübben i Lehde, listonosze dopływają łodziami do skrzynek pocztowych.

Zgodnie z tradycją

Drewniane łodzie szprewaldzkie wciąż wykonuje się ręcznie. Nie mogą mieć więcej niż 9,5 m długości i 1,9 m szerokości. Zaokrąglenie bocznych desek uzyskuje się przez naginanie ich nad otwartym ogniem przy ciągłym nawilżaniu drewna wodą. Łódź smaruje się smołą, a na koniec zanurza w wodzie. Dopiero w drugiej połowie ubiegłego roku zaczęto produkować łodzie ze stali i aluminium. Łodzie w Szprewaldzie mają swoje nazwy: małe to śmiertelnice, większe ? rybackie, te do transportu dużych ciężarów to łodzie sążeniowe, a te służące do transportu bydła ? łodzie wole.

Warto wiedzieć

W Muzeum Szprewaldu w Lehde zobaczymy, jak wyglądała łódź szprewaldzka przed wiekami. Kiedyś kanały pokonywano na dłubankach zwanych (w języku Wendów) Plawnik lub Dubrownik (ta druga nazwa pochodzi od dębu, z którego to drzewa drążono łódź ogniem i siekierą). Dopiero przed 150 laty udoskonalono konstrukcję płaskodennej łodzi szprewaldzkiej, która przetrwała w niezmienionej postaci do dziś. Tył jest szerszy niż przód, zachowuje się określone proporcje między wysokością dziobu i steru a wysokością burt. Łodzią steruje się i popycha ją za pomocą czterometrowego kija z piórem wiosła na końcu.

Przeczytaj także...

Szprewald. Po kanałach w płaskodennych łodziach

Autorka: Halina Puławska

Wśród niepozbawionego walorów przyrodniczych i kulturowych regionu, największą atrakcją są wycieczki po kanałach organizowane w płaskodennych łodziach wprawianych w ruch za pomocą długich tyczek.

Wolfsbruch. W rejs po wodach Brandenburgii

Autorka: Anna Ochremiak

By pływać po jeziorach północnej Brandenburgii łodzią motorową nie trzeba uprawnień. Wystarczy mieć 16 lat, prawo jazdy, okazać dowód osobisty i przejść krótki kurs zasad poruszania się po tym pojezierzu.

Nil. Spotkanie z pływającym zabytkiem

Autor: Cezary Rudziński

Ruch panuje tu niemal taki, jak na ulicy Marszałkowskiej w Warszawie. Co chwila mijamy jakiś kilkupokładowy statek wycieczkowy, albo któraś z jednostek szybszych od naszego „Sapphira” wyprzedza go, lub on pozostawia słabszych w tyle.

Poczytaj więcej o okolicy:

Lychen. Na progu miedzy pojezierzami

Wolfsbruch. W rejs po wodach Brandenburgii

Chorin. Ruina cysterskiego opactwa

Neustrelitz. Po prostu Nowe Strzelce...