Kalisz
Tajemnice kamienicy z medalionami
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kamienica z medalionami stoi w Kaliszu przy ulicy Handlowej 11. Na jej elewacji są medaliony i dwie rzeźby. Należała kiedyś do Walentego Prusaczka. Prawdopodobnie medaliony przedstawiają historię jego rodziny.
W latach 1911-39 mimo zapewnień urbanistów i planistów ten rejon Kalisza ominął rozwój budowlany. Ale stopniowo zaczęły wypełniać ją domostwa średniozamożnych mieszczan. Ceniono sobie wtedy posiadanie rozległego ogrodu i mieszkanie blisko centrum. Taka namiastka podmiejskiej wsi.
Jak przybywało na mapach
Na mapie Bronisława Bukowskiego pokazującej Kalisz w roku 1911 ulica Handlowa jeszcze nie istnieje. Na jej terenie pokazane są łąki na pagórkach, a jeden z nich zajmuje stary cmentarz żydowski. Dziś na terenie tego cmentarza jest nieczynna szkoła specjalna, która ? oddana Żydom ? niszczeje. Na wojskowej mapie z roku 1935 można dostrzec posesję ?11? razem z dwoma innymi domostwami przy skrzyżowaniu z ulicą Asnyka. Ale już na mapie z roku 1937 widać ślady urbanizacji. To jest efekt odbudowy Kalisza po I wojnie światowej. W jej trakcie, w latach 1918-39 oddano do użytku 6 800 mieszkań.
Dawne targowisko
Nazwy ulicy ? Handlowa ? nie należy kojarzyć ze szkołą handlową, która istniała tu od roku 1937. Nazwa pochodzi od małego targowiska. W pobliżu był mały placyk z ręczną studnią pośrodku służącą mieszkańcom. Placyk ten służył jako mini targowisko. Przekupki (te co kupowały produkty od producentów i sprzedawały swoim klientom) ustawiały się tu z koszykami wzdłuż płotu Reimana, siadały na drewnianych stołkach i handlowały włoszczyzną, owocami, jajkami, białym serem i ciasteczkami. Wiadomo było że na placyku studnia miała dobrą wodę na herbatę, zawsze były świeże jajka i dobry wiejski twaróg. Handel na placyku trwał w najlepsze do roku 1939, do wybuchu II wojny światowej.
Sześć płaskorzeźb
Do kamienicy, o której mówimy, przylgnęła nazwa ?kamienica z medalionami?. Sześć odlanych z żeliwa tond (z włoskiego talerz lub krąg, to w sztuce jest obraz lub płaskorzeźba w kształcie koła) zawieszono pomiędzy oknami pierwszego piętra. Przedstawiają one popiersia mężczyzn. Na jednym przedstawiono rodzajową scenkę wiejską z kilkoma postaciami zgromadzonymi pod gołębnikiem. Na frontowej ścianie w niszach stoją posągi dwóch mężczyzn. Są oni prawdopodobnie budowniczymi, tak jak pierwszy właściciel kamienicy Walenty Prusaczek. Był on majstrem budowlanym, mógł więc swoją kamienicę zbudowaną w latach 1920-25 zaopatrzyć w symbole rzemiosł, którymi się zajmował wraz z rodziną.
Dwaj fachowcy
Pierwszy z mężczyzn podpiera się na młocie, mając u boku koło od wozu oraz materiał budowlany. Ma również na sobie skórzany fartuch. Postać ta może przedstawiać kołodzieja zwanego również stelmachem. Był to rzemieślnik, który zajmował się wyrobem drewnianych wozów i kół. Po zbudowaniu drewnianej części wozu przekazywano go kowalowi do okucia. O drugiej postaci tylko po atrybutach jakie ma na wizerunku trudno jest powiedzieć czy to jest ogrodnik czy piekarz.
Z dawnym klimatem
Wiek tej kamieniczki możemy określić według przewodnika po Kaliszu z roku 1925 zawierającego spis wszystkich sklepów i składów żywnościowych. Opisywana kamienica jest już na stronach przewodnika wymieniona. Na jej parterze funkcjonował drobnotowarowy sklep kolonialny. Jego szyld na murze słabo jeszcze widać dziś. I dziś na parterze czasem pojawia się jakiś lokal handlowy. Była tu ostatnio kwiaciarnia a potem handlowano tanimi papierosami. Brak przeróbek i obcych elementów służy kamienicy i zachowuje jej klimat lat trzydziestych.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- Ciekawy artykuł o kamienicy przy ul. Handlowej 11
napisał miejski konserwator zabytków pan Mateusz Halak
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz