Wyjątkową miejscowością na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego jest Ojców. Jest to miejsce weekendowego wypoczynku Krakowian i Ślązaków.

Okres świetności Ojcowa to lata 1855-1930. To z tego czasu pozostały piękne drewniane budyneczki, będące pensjonatami uzdrowiskowymi. Ogromnym wysiłkiem mieszkańców Ojcowa powstała wtedy kapliczka. Ojców znajdował się wówczas pod zaborem rosyjskim. W pobliżu przebiegały granice innych państw. Prusy zajmowały Dolny i Górny Śląsk, Kraków i Śląsk Cieszyński były pod władaniem Austro-Węgier, a Królestwo Polskie żyło jeszcze wydarzeniami Powstania Styczniowego 1863 roku.

Nie na ziemi lecz na potoku

Władze nie wydały zezwolenia na budowę jakiejkolwiek świątyni. Próbowano uzyskać zgodę u Mikołaja II Romanowa, ostatniego cara Rosji, ale nie udało się. Jedynym możliwym rozwiązaniem było wykorzystanie rwącego potoku Prądnika. Mieszkańcy na własną odpowiedzialność wznieśli na nim drewniany kościółek zwany „Kaplicą na Wodzie”. Inicjatorem był ówczesny dyrektor zakładu hydropatycznego, doktor Stanisław Niedzielski. Kościołów nie wolno było budować na „ziemi”, a nie było zakazu budowania „na wodzie”.

Lokalna wersja szwajcarskiego stylu

Prace rozpoczęto wiosną 1901 roku, na polance pod skałkami zwanymi Prałatkami. Wcześniej na polanie Goplana stały ojcowskie „łazienki”. Z drugim brzegiem połączono polankę drewnianym pomostem. Był to fundament dla kaplicy, zamontowany na palach wbitych w dno potoku. Szybko stanęła bryła kościoła. Jest bardzo ciekawa architektonicznie. To przykład drewnianego budownictwa stylowego opartego na miejscowych i zapożyczonych motywach zdobniczych. Styl ten nazwano szwajcarsko-ojcowskim. Kapliczkę wieńczy piękna ażurowa wieżyczka. Odnowiono ją w 1996 roku.

Ludowo we wnętrzu

Kaplica jest p.w. św. Józefa Robotnika. Prace stolarskie wykonali miejscowi robotnicy pod kierunkiem stolarza I. Chmielowskiego. Kaplica ma kształt krzyża długości 11 metrów i szerokości 5 metrów. Wewnątrz są trzy ołtarze wykonane w kształcie szczytów chłopskich chałup. W szczycie głównego ołtarza umieszczono słońce, a pod nim figurki pięciu świętych. Figurki wykonał niejaki Kowalski z Białego Kościoła, pobliskiej wsi. Po bokach ołtarza znajdują się dwa orły, jako symbol Polski. Są one zawieszone ponad trzema unoszącymi się ku górze wężami, symbolizującymi zaborców Polski. Obraz Matki Boskiej Wspomożenia namalowała w 1901 roku, jedna z ówczesnych kuracjuszek. W 1972 roku powstał drewniany świecznik wykonany przez artystów ludowych z Kamionnej. Z tego samego okresu jest tabernakulum. Powstała też krata zewnętrzna powtarzająca ozdobny relief drzwi wejściowych. W 1983 roku, ołtarz soborowy został ozdobiony stylizowanymi kwiatami.

Warto wiedzieć

Idąc w kierunku miejscowości Skała mijamy kamienną obudowę źródła św. Jana, troszkę dalej białą altankę również ze źródłem Jana, ujętym w 1933 roku. Po drugiej stronie Prądnika kamienną grotę wykutą w skale. W niej znajduje się figurka Matki Boskiej Niepokalanej z 1905 roku.

Przeczytaj także...

Dolina Prądnika. Do Bramy Krakowskiej obok Igły Deotymy

Autorka: Barbara Górecka

Już widać duża polanę a przy niej ogromne skały. To Brama Krakowska. Nazwa jej wywodzi się od szlaku handlowego, który miał tędy przechodzić do Krakowa. Z polany jest fantastyczny widok na grupy skalne po drugiej stronie potoku.

Kraków. Kościół św. Barbary, mojej patronki

Autorka: Barbara Górecka

Z kościołem św. Barbary związane jest też podanie mówiące, że został on wykonany przez murarzy krakowskich, jako wotum, a do wzniesienia jego użyto cegły pozostałej z budowy kościoła Mariackiego.

Ojców. Kto dziś pamięta o uzdrowisku?

Autorka: Barbara Górecka

Ojców jako uzdrowisko zaczął się rozwijać w połowie XIX wieku, gdy granice zaborów utrudniały dostęp do kurortów w Karpatach. I niemal przez sto lat pełniła tę funkcję . Po II wojnie światowej zaniechano kuracji. I tak już zostało.

Poczytaj więcej o okolicy:

Ogrodzieniec. Białe mury wśród białych skał

Żarki. Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej

Ojców. Zamki i jaskinie w parku narodowym

Dolina Prądnika. Strzeże drogi Maczuga Herkulesa