Bardzo ciekawa jest historia magazynowania wody na południu i wschodzie Maroka. Trafiliśmy do namiotu Berbera, rozłożonego na równinie. Obok namiotu mała zagródka a w niej duży wielbłąd-alkoholik.

Wzbudził naszą ciekawość. Zapewne na widok wycieczki dostaje ?smaka?. Gospodarz przynosi flaszeczkę, wsadza mu do pyska i jest atrakcja? Za zagródką sterczą jakieś ziemne kopczyki. Jest ich bardzo dużo i poustawiane są równo w kilku rzędach. Okazuje się, że to podziemne instalacje wodne. Takie budowano aby zaopatrywać ludzi w wodę do nawadniania pól uprawnych. Technologia takiej budowy pochodzi z Persji. Berberowie marokańscy ją przejęli. Do niedawna te studnie były jeszcze używane.

Społeczne dobro

Wody Maroka to przede wszystkim rzeki spływające z Atlasu i wody opadowe, ale tych jest niewiele. Woda przenika przez grunt i tworzy podziemne cieki. Trudną sztuką jest znaleźć te miejsca. Kiedy to się już uda, kopie się podziemny kanał. Kanały są różnej długości. Na powierzchni wykopuje się otwór, a wyciągnięta ziemia tworzy kopiec. Na kopcu zrobiony jest drewniany kołowrót z liną. Każdy klan miał swoją studnię, ale budowali ją wspólnie. Całym tym interesem wodnym zarządzał bogaty, odważny, szlachetny i mądry przedstawiciel każdego klanu. Przedstawicieli wybierała społeczność. Grupa ta zarządzała dystrybucją wody i konserwacją systemu. Woda była własnością całej wsi i wszyscy ponosili koszty remontów. Obecnie khettary zastąpiono siecią wodociągową którą przejęło państwo. Studnie też pozostały, a korzystają z nich nomadzi wypasający kozy.

Trochę już nauczyłam się targować?

Ciekawi jesteśmy co tam jest wewnątrz tych kopców. Rządkiem wchodzimy do kamiennej rotundy i dalej w ciemne korytarze. Ścieżka powoli sprowadza nas w dół. Pośrodku tego korytarza widać u góry spory otwór. To ten na kopcu, nad którym umieszczono kołowrót. Po zaspokojeniu ciekawości w podziemiach, zachodzimy do namiotu pełnego interesujących eksponatów. Jest łóżko, jakaś kuchenka, i obowiązkowo ?sklep?. Trochę już nauczyłam się targować? Tu wpadła mi w oko ładna niebieska chusta. Sprzedawca w mig zauważył moje zainteresowanie. Cena rzucona przez niego to 50 dh. Noooo, za tyle to na suku w wielkim mieście. Zbijamy? Daję 20 dh i ani grosza więcej, bo wygląda na lekko używaną. Nie muszę akurat tu kupować. Sprzedawca twardo trzyma cenę?30 dh. Dziękuję mu pięknie i odchodzę. Już siedzę w autokarze, a pan biegnie z chustą. Dostaje 20 dh i oboje jesteśmy zadowoleni…

Przeczytaj także...

Dades. Droga tysiąca kazb

Autorka: Barbara Górecka

Jedziemy na południowy zachód doliną Dades, nazywana też Doliną Tysiąca Kazb. Znajduje się ona w Maroku, pomiędzy górami Atlasu Wysokiego a Jbel Sarhro. Jest to kanion wyżłobiony przez rzekę Dades, która płynie pod tą nazwą ponad dwieście kilometrów.

Ouarzazate. Filmowa kazba Ait Benhaddou

Autorka: Halina Puławska

Położona kilkanaście kilometrów przed miastem filmowa kazba Ait Benhaddu jest ponoć najbardziej egzotyczną, najlepiej zachowaną w całym Atlasie twierdzą. Stoi samotnie na hamadzie – kamienistej pustyni, otoczona palmami, wznosi się stożkowo, wysoko i ma oczywiście kolor czerwony.

Kraków. Kopiec Wandy… co nie chciała Niemca

Autorka: Barbara Górecka

Kopiec Wandy stanowi wielką zagadkę archeologiczną i wciąż budzi sporo kontrowersji co do funkcji, jaką spełniał. Bierze się pod uwagę dwie możliwości. Albo był to kurhan pochówkowy, albo też miejsce kultowe. Albo i jedno, i drugie...

Poczytaj więcej o okolicy:

Rabat. Stolica jak się patrzy

Ouarzazate. Filmowa kazba Ait Benhaddou

Asila. Cichy kurorcik nad Atlantykiem

Marrakesz. Kto tu nie zajrzał, nie wie, co stracił?