Kijów
Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ponad 800 m kw. staroruskich fresków z XII wieku o unikalnej tematyce. 2 tys. m kw. wspaniałych malowideł ściennych z końca XIX w. Mimo barokowej przebudowy w XVII w. praktycznie niezmieniony układ wnętrz.
To cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach w Kijowie. Historyczna nekropolia książąt czernihowskich, w której pochowano m.in. jej fundatora księcia Wsiewołoda Olgowicza (1084?-1146) i księcia Światosława III Wsiewołodowicza, (1123-94), bohatera najsławniejszego staroruskiego poematu z XII w. ?Słowo o wyprawie Igora?. Jeden z najcenniejszych zabytków architektury i sztuki Rusi Kijowskiej obok znajdujących się również w ukraińskiej stolicy Soboru Sofijskiego, Cerkwi Spasa (Zbawiciela) na Berestowie, Pieczerskiej Ławry i Monastyru Wydubickiego.
Cenny zabytek Rusi Kijowskiej
Od 1929 roku mieści się tu muzeum, w którym jednak od lat 90. XX w. odbywają się msze i modły w soboty, niedziele oraz wielkie prawosławne święta. To najkrótsza charakterystyka tego zabytku, zasługującego na znacznie szerszą popularyzację, niestety, chyba ciągle niedocenianego. Przyczyn tego widzę kilka. Przede wszystkim położenie na uboczu, kilka kilometrów od centrum Kijowa, poza głównymi trasami zwiedzania tego, tak bogatego w historyczne pamiątki i inne atrakcje czteromilionowego miasta. A także nie przyciągające uwagi zielone, a nie złote, jak wielu tutejszych innych cerkwi, kopuły świątyni zbudowanej na wzgórzu. Ledwo wyłaniają się ponad konarami otaczających ją starych lip, z których przynajmniej część jest równolatkami, lub nawet starszymi od tej świątyni, gdyż drzewa te żyją nawet po 1200 lat!
Św. Cyryl, ten z Aleksandrii
Cerkiew Kiriłłowska nosi wezwanie św. Cyryla, ale nie sławnego Apostoła Słowian i współtwórcy, z bratem Metodym, słowiańskiego alfabetu, lecz mało znanego św. Cyryla Aleksandryjskiego (378-444). Był on patronem założyciela tej świątyni obronnej ks. Wsiewołoda Olgowicza, wzniesionej w latach 1140-46. Wydaje się, że nie ma już wątpliwości, że to jemu zawdzięcza ona powstanie, chociaż w różnych latopisach wymieniani są także inni założyciele. Między nimi znajduje się Maria (1162?-79), córka króla polskiego Kazimierza II Sprawiedliwego i żona ks. Wsiewołoda IV (Danyły) Czermnego księcia starodubskiiego a później czernihowskiego i kijowskiego(? 1215) , wnuka Wsiewołoda Olgowicza. Zmarła ona jednak bardzo młodo, po krótkim pobycie w Kijowie, podczas porodu. I pochowana została w tej cerkwi. Przy niej powstał również męski monastyr, na pewno istniejący już w latach 1167-69. Kronikarz zapewne, co ciekawie opisała Irina Margolina, podobnie jak wiele innych faktów z przeszłości i współczesności tego zabytku, w wydanym ostatnio przewodniku po nim w języku ukraińskim, pomylił dwie Marie, zmarłe w tym samym roku. Córkę naszego Kazimierza II Sprawiedliwego i żonę Wsiewołoda Czermnego oraz ruskiego ks. Mścisława Wielkiego (1076-1132) urodzoną w roku 1100, wdowę po ks. Wsiewołodzie Olgowiczu, która kontynuowała dzieło męża i po śmierci również spoczęła w tej cerkwi.
Twierdza, świątynia i nekropolia
Świątynię tę wzniesiono w strategicznym miejscu, będącym kluczem do kijowskiego podgrodzia ? Podołu nad Dnieprem. Przy ważnych drogach oraz rzeczkach wpadających do największej rzeki w tej części Europy. Na wzgórzu otoczonym wąwozami i w pobliżu bagiennego uroczyska Dorohożycze. Dodam, że w pobliżu znajduje się owiany ponurą sławą Babi Jar, miejsce śmierci z rąk niemieckich okupantów co najmniej 100 tys., chociaż znam szacunki mówiące o 200 tys. Żydów, jak również późniejszych ofiar zbrodni NKWD.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz