Sopot
Kirkut na morenowych wzgórzach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W pięknej dolini,e pośród wzgórz morenowych w Sopocie, przy ulicy Jacka Malczewskiego, jest cmentarz żydowski. Sąsiaduje on z cmentarzami komunalnym i katolickim.
Nie jest znana data jego powstania. Przyjmuje się rok 1913. Pierwsza pisana wzmianka o nim znalazła się w materiałach kartograficznych dopiero w 1922 roku. Przypuszcza się, że do chwili powstania tego cmentarza, Żydzi byli chowani w Bolszewie koło Wejherowa.
Cmentarz sopocki był czynny do 1939 roku. W czasie wojny Sopot należał do Rzeszy. Niemcy rozebrali stojąca na cmentarzu kaplicę grzebalną (lub duży grobowiec), i to było początkiem dewastacji tej nekropolii. Formalnie kirkut został zamknięty w 1948 roku. W 1983 roku wpisano go do rejestru zabytków i rozpoczęto prace porządkowe. Rewaloryzacja trwała do końca lat osiemdziesiątych tamtego wieku. Cmentarz był pod opieką Fundacji Rodziny Nissenbaumów. W czasie prac odsłonięto prawie 100 macew oraz fundamenty ohelu. To żydowski grobowiec w miejscu pochówku wybitnego rabina lub cadyka. Odnaleziono nagrobki znanych rodzin gdańskich: Dancingerów, Fridmanów, Biełousów.
Na płytach nagrobnych znajdują się napisy w różnych językach: hebrajskim, polskim, niemieckim, rosyjskim. Sopockiemu społeczeństwu, cmentarz oddano 13 maja 1990 roku. Na konto Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Fundacja przekazała część funduszy. Resztę wydatków (większość) pokryło miasto. Naprawiono ogrodzenie, odnowiono grobowce, lapidarium, wykonano alejki?
Na cmentarz wchodzi się przez trójprzęsłową bramę z dwiema furtkami bocznymi i wrotami. Cmentarz był założony na planie prostokąta. Obecnie jest mniejszy o 1/3 poprzedniej powierzchni. Na cmentarzu wyróżniają się dwie kompozycje przestrzenne: kwaterowe i rozrzucone. Są cztery kwatery wyznaczono alejkami. Do wyższej części wprowadzają schody. Od bramy do schodów prowadzi aleja wysadzana lipami. Doprowadza ona do miejsca, w którym niegdyś była kaplica lub grobowiec. W tej części pozostały nieliczne ślady grobów.
Dodaj komentarz