Mccheta
Kolebka gruzińskiego chrześcijaństwa
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W trzy wieki później o wydarzeniach tych opowiedział apostołce Nino żydowski kapłan, potomek rabina Elizeusza. Ochrzczony przez nią, waz z żoną Naną, król Iberii Mirian III (265-342) postanowił na grobie, w którym znajdowała się tunika Jezusa, zbudować chrześcijańską świątynię. Dodam, że w jej krótkiej, oficjalnej historii od IV wieku, znajdującej się przy niej na tablicy UNESCO w kilku językach, nie ma nawet wzmianki o tej legendzie. Pomijając więc jej dalsze szczegóły, przechodzę do faktów historycznych potwierdzonych przez archeologów i historyków.
Drewniany kościółek i kamienne bazyliki
Najpierw w obecnym miejscu katedry Sweti Cchoweli stanął w IV w. mały, drewniany kościółek, którego części zachowały się do naszych czasów. W latach 80. V wieku gruziński król Wachtang I Gorgasali (ok. 439-522) zbudował zamiast niego trójnawową kamienną bazylikę, której resztki odsłoniły prace wykopaliskowe w latach 70. XX w. Świątynia ta w ciągu kilku wieków ulegała kilkakrotnym uszkodzeniom i niszczeniu. Wykorzystując więc niektóre jej części, w latach 1010?29, głównie za panowania króla Jerzego I (Gieorgija, 1014-27), katolikos Gruzji Melchisedek I (był nim w latach 1012-30 i 1039-45) wzniósł na miejscu pierwszej bazyliki obecną katedrę. Też trójnawową, na planie równoramiennego krzyża, Sweti Cchoweli p.w. Dwunastu Apostołów. Jej budowniczym był architekt Arsukidze. I ona ulegała częściowym zniszczeniom, które usuwano. M.in. w latach 1413-40 król Aleksander I Wielki (panował 1412-42) odbudował część zachodnią świątyni i zawaloną kopułę. Ale generalnie zachowała się w pierwotnym kształcie. Również w XV w. we wnętrzu katedry, w pobliżu Słupa Życia nad legendarną tuniką Jezusa, zbudowano niewielką kaplicę będącą kopią świątyni Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Także zachowała się do naszych czasów.
Kamienne płaskorzeźby i stare napisy
Podobnie jak najstarszy tutejszy zabytek, stojąca po prawej stronie od wejścia kamienna chrzcielnica z IV wieku, w której chrzczono gruzińskich książąt i królów. Na murach i wieży katedry znajduje się wiele starych, wykutych w nich, lub wstawionych kamiennych płaskorzeźb. Przedstawiają one, m.in. na ścianie północnej prawe ramię jej budowniczego z dłutem w dłoni i wykutym gruzińskim tekstem, w tłumaczeniu: ?Ramię Arsukidzego, sługi bożego, niech mu będzie przebaczone?. Według legendy król po zakończeniu budowy kazał mu bowiem odciąć prawe ramię, aby nie mógł już nigdy wznieść niczego równie wspaniałego. Zaś na ścianie wschodniej: ?Kościół święty wzniesiony ręką uniżonego sługi Arsukidzego. Niech jego dusza zazna spokoju, Mistrzu?.
Dodaj komentarz