Kołomyja
Stolica Pokucia i Huculszczyny
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niewiele ponad 60-tysięczna obecnie, rejonowa (powiatowa) Kołomyja położona na lewym brzegu rzeki Prut była ważnym miastem Huculszczyzny i Pokucia, historycznej krainy leżącej nad górnym Prutem i Czeremoszem z miasteczkiem Kuty, od którego pochodzi jej nazwa, w latach 1349-1772 i 1919-1939 należąca do Polski, na ważnym Szlaku Solnym.
Pierwsza pisana wzmianka o niej w latopisie halicko-wołyńskim pochodzi z roku 1240. Z wykopalisk jednak wynika, że ziemie te zasiedlone były już w paleolicie, 30-35 tys. lat p.n.e. Odnaleziono też ślady m.in. kultury trypolskiej oraz ceramiki sznurowej.
Koło Myja i inne pomysły
Odnośnie pochodzenia nazwy miasta ? Kołomyja (???????) ? są trzy wersje jej genezy. Najbardziej przekonująca jest ta, że nazwa pochodzi od potoku Myj wpadającego w tym miejscu do Prutu. Była to więc osada, później miasto, ?koło Myja?. Druga wersja, lansowana zwłaszcza przez Węgrów, powołuje się na jej rzekomego założyciela, ich króla Kolomana. Trzecia, złośliwa i wyśmiana już w XIX wieku, nawiązywała do okolicznych błot, po przebyciu których woźnice rzekomo musieli myć koła. A jeżeli chodzi o fakty to prawa miejskie Kołomyja otrzymała od Kazimierza Wielkiego pod koniec jego panowania, a więc nie później niż 1370 roku, chociaż na dokładną datę nigdzie nie trafiłem.
Wędrujące miasto
Ważnymi, odnotowanymi przez kronikarzy, wydarzeniami w dziejach miasta było dwukrotne (1459 i 1485) złożenie w niej hołdu lennego Kazimierzowi Jagiellończykowi (1400-1492) przez mołdawskiego hospodara Stefana III Wielkiego (cel Mare, 1433-1504). W wiekach XIV i XV dobrze rozwijało się tu rzemiosło (złotnicy, płatnerze, tkacze, sukiennicy, kowale, cegielnie, młyny, browar) i handel. Ten ostatni zwłaszcza dzięki m.in. osiedlaniu się tu Żydów. Wśród których w XVIII w. bardzo rozwinął się chasydyzm. W XVI-XVII w. miasto było ośrodkiem wydobycia cennej wówczas soli. Ale i siedmiokrotnie najeżdżane w XVI w. przez Tatarów i palone. Były też najazdy wołoskie i kozackie. Przy czym nie sposób pominąć ciekawostki. W I połowie XVII w. Kołomyja została przeniesiona, aby uniknąć dalszych strat z często zalewających ją powodzi Prutu, na nowe, wyżej położone miejsce. Wiadomo, że 1627 roku stał tu już zamek otoczony wałami ziemnymi, częstokołami, z dwiema wieżami i trzema bramami.
Cesarsko królewska dziura
W 1772 r. miasto znalazło się w zaborze austriackim jako prowincjonalna galicyjska dziura. Impulsem rozwoju gospodarczego stało się rozpoczęcie w 1879 roku w pobliżu miasta wydobycia ropy naftowej. A w roku następnym pierwsza wystawa etnograficzna prezentująca dorobek kulturowy Pokucia, którą odwiedzić raczył sam cesarz Franciszek Józef. To spowodowało popularyzację Kołomyi. Współorganizatorem wystawy był etnograf, folklorysta i kompozytor Oskar Kolberg. Inną ciekawostką jest kursowanie po mieście od 1886 i do 1945 roku, tramwajów? parowych. W przededniu I wojny światowej w 45-tysięcznej Kołomyi żyło około 20 tys. Żydów, 15 tys. Polaków, 9 tys. Rusinów, 1 tys. Niemców i przedstawicieli innych nacji. W latach I wojny to tu powstała słynna II Brygada Legionów Polskich nazywana Żelazną lub Karpacką.
Po upadku starych porządków
Po zakończeniu Wielkiej Wojny nie obeszło się bez zmagań polsko-ukraińskich, z udziałem, po naszej stronie, wojsk rumuńskich. W 20-leciu międzywojennym powstało w Kołomyi Muzeum Pokuckie, a miasto rozwijało się również jako kurort, ze słynnymi kąpielami w Prucie. Druga wojna światowa, to ? jak w większości miast i miasteczek w tej części Europy ? dramat Polaków mordowanych i zsyłanych na wschód przez zbrodniarzy Stalina oraz holocaust Żydów. Po wojnie zaś, i wymianie ludności, Kołomyja przyjęła rolę miasta rejonowego (powiatowego) w ZSRR, a od blisko ćwierćwiecza ? w niepodległej Ukrainie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz