Krosno
Widoki z kolegiackiej dzwonnicy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dzwonnica kościoła farnego ? bazyliki kolegiackiej p.w. Świętej Trójcy jest dominantą krośnieńskiej starówki.
Jest niezbyt wysoka, niespełna 40-metrowa, masywna, trójkondygnacyjna, wzniesiona na planie kwadratu, nakryta baniastym hełmem z latarnią. Ma oryginalny, niepowtarzalny kształt i znakomicie wpisuje się w to stare, zabytkowe, ale niewielkie miasto Podkarpacia. Nie widać jej jeszcze na panoramie Krosna zamieszczonej w 1618 roku w sławnym dziele Georga Brauna i Fransa Hogenberga ?Civitates orbis terrarum? ? Miasta Świata, wydanego w latach 1572-1618 w sześciu tomach. Wśród 546 zawartych w nim sztychów było zaledwie jedenaście przedstawiających miasta ówczesnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Obok Krakowa i Warszawy, a także Biecza, Gdańska, Grodna, Lublina, Lwowa, Poznania, Wilna i Zamościa, znalazło się również Krosno.
Wśród miast świata
To najlepiej świadczy o ówczesnej randze tego miasta. Na tamtej, najstarszej panoramie Krosna widzianej z lotu ptaka (zamieszczam jej reprodukcję), widać miasto u ujścia potoku Lubatówka do Wisłoka, obwarowane nie istniejącymi już murami obronnymi z wieżami, bastionami oraz bramą ze zwodzonym mostem. A także dwa, zachowane do naszych czasów, najstarsze kościoły: farę i franciszkanów oraz również nie istniejącą już czteropoziomową wieżę.
Na dzwonnicę
Popularny dziś w Krośnie cel turystyczny, dzwonnica, wzniesiona została, jako samodzielna budowla, w odległości kilkunastu metrów od fary, przy jednej z głównych, także wówczas, ulic wychodzących z rynku. W odległości kilkudziesięciu metrów od niego. Dzwonnicę budowano przez 14 lat, od 1637 do 1651 r., a jej fundatorem był Wojciech Robert Portius (Robert Gilbert Porteous de Lanxeth, ? 1661). Szkot, kupiec i znamienity krośnieński patrycjusz. Obecny kształt hełmu dzwonnicy pochodzi z końca XIX w., kiedy to dokonano jego modernizacji. Niedawna jej rewaloryzacja, z m.in. wymianą schodów oraz urządzeniem na ścianach poszczególnych poziomów ekspozycji zdjęć oraz udostępnieniem zwiedzającym platformy widokowej na górze spowodowała, że jest to obecnie jeden z często odwiedzanych obiektów turystycznych miasta.
Zabytkowe dzwony
Wewnątrz zawieszone są trzy dzwony Urban, Jan i Marian. Z których pierwszy, 5-tonowy, o obwodzie dolnej krawędzi 490 cm, jest jednym z największych w Polsce. Po wawelskim Zygmuncie, według miejscowego przewodnika, który nas oprowadzał, trzeci, zaś według Marii i Przemysława Pilichów, autorów przewodnika po Polsce wydanego przez Muzę, nawet drugim. Dzwony te odlali w 1639 r. miejscowi ludwisarze. A ponad nimi, na najwyższej kondygnacji dzwonnicy, są jeszcze dwa mniejsze, zegarowe, wybijające kwadranse i godziny. Ich dźwięk, gdy stoi się blisko, trochę ogłusza. Z platformy widokowej na dzwonnicy, zwłaszcza przy tak znakomitej, słonecznej pogodzie, jaką miałem, roztaczają się piękne widoki na miasto i jego okolice. Poniżej, tuż obok, po stronie północno ? zachodniej, stoi bazylika kolegiacka.
Wokół rynku
Krośnieński rynek ma trochę nietypowy kształt wydłużonego trapezu, przy czym strony świata wskazują nie jego pierzeje, lecz narożniki. Z góry świetnie widać zabudowę rynku, stojącą w nim studnię, a także pobliski, przy wychodzącej z niego ulicy Franciszkańskiej, kościół franciszkanów. Po północno-wschodniej stronie widać stadion sportowy, boisko Orlik i tereny zielone. Po zachodniej, a także na drugim planie wszystkich pozostałych kierunków, nowsze dzielnice Krosna i osiedla mieszkaniowe. Tutejsza starówka jest niewielka, ograniczona od zachodu ulicą Podwale, od wschodu i północy łączącą się z nią przy Rondzie Solidarności ul. Legionów, zaś od południa ul. F. Czajkowskiego i Wisłoczą. To na tym obszarze, lub w jego pobliżu znajdują się najważniejsze zabytki miasta o kilkuwiekowej historii.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz