Szczecin
Książęca nekropolia pomorskich Gryfitów

W 1946 r., w którym 24 września odnaleziono pod gruzami zamurowaną kryptę, rozpoczyna się ciąg dalszy historii losu nekropolii Gryfitów o kryminalnym wydźwięku. Poniewierające się luzem prochy i kości...
fot: Halina Puławska
Szczecin. Książęca nekropolia pomorskich Gryfitów
Wreszcie społeczne naciski i zabiegi doprowadziły do kresu tułaczkę zachowanych szczątków dynastii. 25 marca 1995 r., w zaaranżowanej w nawie południowej katedry św. Jakuba, nagrobnej kaplicy książęcej odbył się godny ich pochówek.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Wystawione w podziemiach muzeum zamkowego sarkofagi są puste. Sześć sarkofagów, w których złożone zostały w krypcie trumny książąt Bogusława XIII w 1606 r., Filipa II w 1618 r., Franciszka I w 1621 r., Ulryka w roku 1623, Bogusława XIV w 1654 r. i księżnej Anny Marii, żony księcia Barnima X w roku 1618 – to jedynie ocalała część z pochowanych w krypcie kościoła zamkowego św. Ottona książąt i ich małżonek.

Szczecin był jedna ze stolic książąt pomorskich. Od 1600 roku Gryfici chowani byli w krypcie grzebalnej wybudowanego w trakcie renesansowej przebudowy zamku w XVI w. nowego kościoła zamkowego św. Ottona. Spoczęli tam – oprócz już wymienionych – książęta Jan Fryderyk w 1600 r., Barnim X (XII) w 1603 r., Kazimierz VII (IX) w 1605 r., Jerzy II w 1617 r. i księżne: Anna, żona Bogusława XIII w 1616 r. i Erdmuta, żona Jana Fryderyka w 1624 r.

W krypcie, w 1577 r. złożono również doczesne szczątki – niektóre we wspólnym sarkofagu – przeniesione z dotychczasowych nekropolii szczecińskich, z kolegiackich  kościołów św. Ottona i Najświętszej Marii Panny. Wśród nich Bogusław X, Jerzy I, Barnim XI. Tym trzem książętom wysoko na filarze kiry zawieszono i dworskie oraz wojenne chorągwie zatknięto,  jak pisał w 1617 r. augsburski patrycjusz Filip Hainhofer, w pierwszym, znanym opisie nowej krypty i sarkofagów.

Ludzie nie dali im spokoju

Nie mieli strażnika. Wielokrotnie kryptę otwierano. W 1731r. grobowiec otworzył gubernator króla Prus Fryderyka Wilhelma I. W krypcie  stwierdzono 14 cynowych sarkofagów i dwie trumny drewniane z wysypującymi się kośćmi. Pozostawiono je w niezmienionym stanie. W 1803 r. (lub 1804) otwarcie krypty polecił król Prus Fryderyk Wilhelm III. Tym razem kilofem wyłamano elementy sarkofagów i je ograbiono. W 1810 r. do krypty wszedł francuski marszałek Napoleona Claude Victor (ks. Bellune),  skuszony opowieściami o niezwykłych skarbach Gryfitów. Nic nie zabierając kazał kryptę dokładnie zamurować.

Około 1830 r. złożono w krypcie, w dwóch drewnianych trumnach kości książęce z rozbieranego kościoła NMP (poprzedniej nekropoli Gryfitów). W 1841 r. złożono do krypty zwłoki eks-królowej pruskiej Elżbiety brunszwickiej, pierwszej żony króla Prus Fryderyka Wilhelma II. Zesłana na dożywocie do Szczecina, „więźniarka” przez 71 lat, dożyła w nim 94. lat. Przy tej okazji z otwieranych sarkofagów część biżuterii i broni paradnej przesłano do muzeum w Berlinie. W 1862 r. podczas remontu kaplicy zamkowej zrobiono spis zawartości krypty z 14. cynowymi sarkofagami i 2 drewnianymi trumnami.

W połowie XX wieku…

W 1946 r., w którym 24 września odnaleziono pod gruzami zamurowaną kryptę, rozpoczyna się ciąg dalszy historii losu nekropolii Gryfitów o kryminalnym  wydźwięku. Poniewierające się luzem prochy i kości, części odzieży i różne drobiazgi odzyskiwano z przesiewanego gruzu. Prochy zebrane do metalowego pojemnika zostały spalone, gdy nie zdołano ich pochówkiem zainteresować ówczesnych władz administracyjnych i kościelnych. Popioły umieszczono w jamie wyrytej na środku zamkowego dziedzińca. Nie odnaleziono ich mimo rozkopania dziedzińca w 1992 r. Pracownicy Zamku stwierdzili w krypcie 14 cynowych sarkofagów ustawionych w trzech rzędach i cztery drewniane trumny, w tym dużą zalakowaną.

Nieprecyzyjny spis wymienia, że w całości zachowały się doczesne szczątki Jerzego (II), Franciszka, Bogusława XIII, Filipa II, Ulryka, Jana Fryderyka, Kazimierza VII, Bogusława XIV, Barnima (X?), Anny Marii, Erdmuty, Anny i pruskiej Elżbiety. Pod posadzką krypty odnaleziono trumnę metalową o cynowej pokrywie, zawierającą kości 7. osób. Jak się wydaje to zbiorowy sarkofag przeniesiony z krypty kolegiackiej nekropolii NMP w 1577 r. Otwarty został nienaruszony sarkofag Franciszka I, którego dębową trumnę rozbito siekierami. Wydobyte z niej części stroju, broń paradną i biżuterię przekazano do Muzeum Pomorza Zachodniego.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij