Mantua
Dzieje państwa Gonzagów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pod przypadającymi na lata 1052?1115 rządami Matyldy, znanej jako Matilde di Canossa lub poprawniej Matilde di Toscana, a określanej mianem La Grancontessa, nb. przypuszczalnie urodzonej w Mantui, dynastia z Canossy panowała rozległym obszarom północnych i środkowych Włoch od Marchii Werońskiej (Marca di Verona e Aquileia) poprzez tereny dzisiejszej Lombardii i Emilii-Romanii (z Castello di Canossa) a dalej przez Marchię Toskańską aż po Księstwo Spoleto w sercu Półwyspu Apenińskiego (Terre Matildiche).
Ku własnemu księstwu
Po śmierci w 1115 roku Matyldy, ostatniego suwerena z Canossianów, przekształciła się Mantua w wolną komunę miejską. W tym zakresie broniła swej autonomii, wraz z innymi municypiami Ligi Lombardzkiej, przed roszczeniami rzymsko-niemieckiego cesarza Fryderyka Barbarossy. Niebawem przewodzący miastu biskup utracił swą preponderancję na korzyść pierwszego obcego (mediolańskiego) podesty. Od połowy XIII wieku komuna kierowana była przez tzw. Kapitana Ludu, aby po wewnętrznych konfliktach, ściśle skorelowanych z rywalizacją we Włoszech procesarskich gibelinów i propapieskich gwelfów, przybrać w ostatniej ćwierci tegoż stulecia formę signorii miejskiej pod przywództwem gibelińskiej rodziny Bonacolsi (1272?1328).
Ostatni Bonacolsi, Rinaldo dei Bonacolsi zwany Passerino, lider lokalnych gibelinów, ekskomunikowany przez papieża, został 16 sierpnia 1328 roku obalony (oraz zabity w walce) podczas ludowej rewolty Ludwika Gonzagi, kondotiersko wspartej przez Scaligerich z Werony. Zainicjowało to trwające prawie czterysta lat rządy Gonzagów. Ranga mantuańskich władców stopniowo rosła w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego. I tak w 1433 roku podniesieni oni zostali przez Zygmunta Luksemburskiego do godności markizów (Marchesi di Mantova). Zaś w 1530 roku Karol V Habsburg przyznał im tytuł książąt (Duchi di Mantova).
Blask, świetność, splendor
Za sprawą powyższego plasowali się Gonzagowie przez jakiś czas w gronie najważniejszych dynastów włoskich. Kulminacja ich splendoru obejmuje schyłek markizatu (Marchesato di Mantova) i początek księstwa (Ducato di Mantova). Jest to więc końcówka stulecia piętnastego i wiek szesnasty, zatem lata panowania Franciszka II Gonzagi, jego żony Izabeli d’Este z Ferrary, jednej z czołowych figur włoskiego renesansu. Oraz ich syna Fryderyka II Gonzagi, od 1519 roku piątego i tym samym ostatniego markiza Mantui, a od 1530 roku pierwszego jej księcia. Nowe księstwo dokonało wtedy drogą matrymonialną aneksji dość odległego geograficznie lecz z racji położenia na styku ziem francuskich i włoskich istotnego politycznie piemonckiego Monferrato (1536).
O ówczesnym znaczeniu Mantui może świadczyć zwołanie przez papieża do miasta na dzień 23 maja 1537 roku Soboru Powszechnego (ostatecznie doń nie doszło ze względu na warunki postawione przez mantuańskiego księcia, nieskłonnego ponosić wysokich kosztów organizacji tej imprezy jako też obawiającego się uszczuplenia, choćby tylko chwilowego swej suwerenności nad Księstwem; anulowany Sobór otwarto 1545 w Trydencie pod przewodnictwem kardynała Ercole Gonzagi, również syna Franciszka i Izabeli, któremu skądinąd podczas konklawe 25 grudnia 1559 roku zabrakło jedynie pięciu głosów do wyboru na papieża).
Dodaj komentarz