Mantua
Dzieje państwa Gonzagów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W charakterze linii bocznej Gonzagowie zainstalowali swe rządy w sąsiednim hrabstwie Guastalla, którego suweren Ferrante Gonzaga, kolejny syn nadmienionej pary, oddawszy się w cesarsko-hiszpańską służbę Karolowi V, doszedł w niej do stanowisk wicekróla Sycylii i gubernatora Mediolanu oraz hiszpańskiego ambasadora w Anglii (jako Principe di Molfetta). Polityczna prosperity księstwa, w siedemnastym stuleciu maksymalnie rozpiętego na 2,5 tysiącach km? i zamieszkanego przez 170 tysięcy ludzi, znalazła odbicie jak podówczas cała Italia na niwie wszechstronnie ujmowanej kultury, w tym naturalnie sztuki. Bogata, fantazyjna i finezyjna, pełna poloru i przepychu, o wyrafinowanym smaku, była nad Mincio z zaskakującą hojnością otaczana książęcym mecenatem (renesans mantuański).
Bocznym torem
Wygaśnięcie linii głównej Gonzagów w 1627 roku, gwałtownie ucinając okres politycznej a wraz z nią ekonomicznej i kulturalnej pomyślności księstwa, wywołało kolejny kryzys polityczny w północnych Włoszech i wojnę o sukcesję mantuańską. Guerra di successione di Mantova e del Monferrato, niekiedy z pewną przesadą uważaną za piątą (uboczną) fazę wojny trzydziestoletniej, toczoną zaś w latach1628?31 pomiędzy Francją a habsburską Hiszpanią i Cesarstwem, potęgami zmagającymi się o prymat w Górnej Italii. Jej efektem cesarz zmuszony został do zaakceptowania francuskich pretendentów, książąt Gonzaga-Nevers z młodszej linii Gonzagów, panujących u zachodnich granic Burgundii w środkowej Francji, jako nowych władców Mantui (Maison de Gonzague-Nevers).
Trzeci jej książę z tego w istocie francuskiego Domu, a zarazem dziesiąty i ostatni duca di Mantova e del Monferrato, nieudolny politycznie Ferdynand Karol Gonzaga, sprzymierzył się z Francuzami podczas wojny o sukcesję hiszpańską 1701-14, by następnie z obawy przed odwetem cesarskim schronić się w neutralnej Wenecji (nie zapominając wziąć ze sobą kosztowności). Wyrokiem Sejmu Rzeszy w Ratyzbonie 3 czerwca 1708 roku uznany został za przestępcę i zdrajcę Sacro Romano Impero (niebawem zmarł w Padwie 5 VII 1708). Odtąd Mantua była dobrem Habsburgów (Montferrat zaś przekazano Sabaudii w zamian za Księstwo Cieszyńskie na Śląsku jako rekompensatę dla wysuwającego doń dynastyczne prawa po żeńskiej linii Gonzagów księcia Lotaryngii i przyległego do niej od zachodu i północy Baru).
Austriacka Lombardia
Wraz z Księstwem Mediolanu, przejętym obok innych ziem włoskich przez Habsburgów mocą pokoju w Rastatt, firmowanego w 1714 roku jako finalizacja hiszpańskiej wojny sukcesyjnej, Mantua składała się teraz na tak zwaną Lombardię Austriacką (Ducato di Milano e Mantova). Od głównego korpusu imperium separowały ją terytoria Wenecji i Szwajcarii. Dzięki pokojowi w Akwizgranie 1748 roku, kończącemu z kolei wojnę o sukcesję austriacką 1740-48, sankcjonującemu ostatecznie wyeliminowanie z Włoch wpływów Hiszpanii zastąpionych wpływami Austrii i utrwalającemu te zmiany już do końca stulecia, rozstrzygnięciom generalnie korzystnych dla Italii jako całości, Mediolan i Mantua były obecnie jedynymi ziemiami włoskimi znajdującymi się bezpośrednio pod obcym panowaniem.
Dodaj komentarz