Markowa
Muzeum Polaków ratujących Żydów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To powinien być obowiązkowy punkt programu dla wszystkich Żydów odwiedzających Polskę. Na ogół, oprócz dawnego niemieckiego obozu w Auschwitz, odwiedzają Warszawę, Kraków ? miejsca, gdzie Żydzi żyli i gdzie byli mordowani przez Niemców. Tutaj można zobaczyć kto ich ratował przed Niemcami.
Wchodzących do budynku o rdzawej barwie, przypominającego kształtem chatę wiejską, wita napis: Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. Ten cytat z Pisma Świętego był podkreślony w Biblii należącej do rodziny Ulmów.
Pierwsze takie muzeum
Muzeum Polaków ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów jest pierwszą placówką upamiętniającą Polaków, którzy podczas niemieckiej okupacji, ryzykując życie, próbowali uratować lub uratowali Żydów. Zbudowano je we wsi Markowa koło Łańcuta na Podkarpaciu. Przed wojną mieszkało tu 120 Żydów (na prawie 4,5 tys. mieszkańców), wojnę przeżyło, ukrywając się w pięciu gospodarstwach, 20 z nich. 24 marca 1944 roku, niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Didnerów, Grünfeldów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię, a także szóstkę dzieci Ulmów. W 1995 r. Józefowi i Wiktorii nadano pośmiertnie tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Dokumenty i relacje
Muzeum ma powierzchnię 500 m kw. Możemy obejrzeć odtworzone wnętrze izby w chacie Ulmów, zdjęcia wykonane przez Józefa Ulmę (m.in. z Markową i jej mieszkańcami), są też wstrząsające zdjęcia zrobione w 1940 roku, z plamami krwi z 23 marca 1944 roku. Możemy wysłuchać wspomnień okupacyjnych zarówno Żydów, jak i Polaków, obejrzeć filmy, dokumenty (w tym donosy na Ulmów).
Pomnik, jakiego nie było
Decyzję o powstaniu muzeum podjął sejmik woj. podkarpackiego w 2008 roku, a budowę rozpoczęto w 2013 roku. Inwestycja kosztowała ponad 8,6 mln zł, z czego m.in. 1 mln zł przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a ponad 7,5 mln zł pochodziło z budżetu woj. podkarpackiego. Działki pod budowę przekazała nieodpłatnie gmina Markowa. Muzeum zostało otwarte 16 marca tego roku. Prezydent Andrzej Duda, podczas uroczystości otwarcia muzeum powiedział że Polska, a także sprawiedliwość dziejowa, takiego pomnika potrzebowała.
Warto wiedzieć
Muzeum otwarte jest codziennie w godzinach 10-16, a w soboty w godzinach 9-18. Wstęp wolny.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- autor jest redaktorem naczelnym magazynu Wasze Podróże
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz