Żylina
Miasto gotyku, renesansu i secesji
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W Kotlinie Żylińskiej, na styku rzek Wag z rzekami Kysuca i Rajeianka leży Żylina (po słowacku Žilina, po węgiersku Zsolna). To ważne centrum uniwersyteckie, z pięknie odnowionym śródmieściem i najdłuższą pieszą promenadą na Słowacji. Stąd pochodzi XIV-wieczna „Księga żylińska”, która zawiera pierwszy zapis w języku słowackim z 1451 r.
Choć Żylina nigdy nie dorobiła się murów miejskich, to jej herb należy do najstarszych na Słowacji a miasto już w 1321 r. zyskało liczne przywileje, m.in. prawo do rzemiosła i rybołówstwa, natomiast w roku 1357 prawo do corocznego targu. W kolejnych stuleciach Żylina stała się także ośrodkiem edukacji. Pierwsza wzmianka o żylińskim gimnazjum pochodzi z 1542 r., a od 1665 r. działała tu drukarnia.
Kościół Stefana Króla
Najstarszym zabytkiem architektonicznym jest późnoromański, otoczony kamiennym murem z bramą i okrągłą basztą z XVII w. kościół św. Stefana Króla, stojący w dawnym centrum miasta. Pierwsze pisemne wzmianki o nim pochodzą z 1429 r., ale początki świątyni sięgają pierwszego trzydziestolecia XIII w. Kościół był przebudowany w XVI i XVIII w., w jego wnętrzu najcenniejsze są XVI-wieczne freski. W północno-wschodniej części świątyni znajduje się murowana chrzcielnica. Nieopodal można obejrzeć renesansową kapliczkę Bożego Ciała z XV w.
Na Placu Mariańskim
W historycznym, unikatowym w skali kraju centrum miasta ? na Placu Mariańskim (Mariánske námestie), objętym w 1987 r. ochroną prawną, dominuje barokowy Kościół św. Pawła Apostoła i klasztor jezuitów z lat 1743-1754. Kościół jest jednonawowy, z dwiema wieżami o wysokości 32 metrów, we wnętrzu można podziwiać przepiękny barokowy ołtarz główny z połowy XVIII w., z obrazem św. Pawła. Dwa boczne ołtarze i barokowa ambona są także z XVIII w. Dawny klasztor jezuitów w 1950 r. został przejęty przez państwo, dziś należy do zakonu kapucynów. Plac Mariański otaczają prześliczne renesansowe i barokowe kamienice mieszczańskie. I pełno tu uroczych knajpek.
Śpiewająca fontanna
Obecnie renesansowy trójnawowy Kościół Trójcy Przenajświętszej powstał jako gotycki ok. 1400 r., prawdopodobnie na miejscu zamku żylińskiego. Główny ołtarz pochodzi z 1697 r. Przy wejściu do kościoła stoi rzeźba św. Anny, obok 46-metrowa renesansowa dzwonnica z 1530 r., nazywana Burianową Wieżą, przypominająca włoskie miejskie dzwonnice. W 1762 r. od zachodu dobudowano kaplicę Jana Nepomucena z jego figurą. Warto zajrzeć na tyły kościoła na plac Andreja Hlinki, z brązową rzeźbą i śpiewającą fontanną. Przy placu w secesyjnej kamienicy z 1911 r. mieści się Poważska Galeria Sztuki.
Pięćsetletni Ratusz
Po wschodniej stronie rynku stoi renesansowy ratusz miejski, wybudowany przed 1508 r. – w tym roku był już wymieniany w dokumentach. Dziś ratusz jest siedzibą prezydenta miasta, w jego reprezentacyjnych wnętrzach prócz posiedzeń władz miejskich odbywają się śluby, wystawy i ważne uroczystości.
Zamek Budatyński
Odwiedzając Żylinę nie sposób pominąć Zamek Budatyński z XIII w., dziś siedzibę Poważskiego Muzeum z jedyną w swoim rodzaju wystawą druciarstwa. Wybudowany jako zamek obronny na styku rzek Wah i Kysuce, na skrzyżowaniu drog handlowych, otoczony był fosami z wodą. Jego najstarszą cześcią jest 20-metrowa późnogotycka czteropiętrowa wieża, prawdopodobnie z ostatniego trzydziestolecia XIII w. Oprócz funkcji obronnej, zamek pełnił też funkcję gospodarczą. Zbierano tu myto na drodze do Polski. Zamek przeszedł liczne przebudowy a najciekawszymi odkryciami było pierwotne wejście, podziemna cześć korytarza oraz studnia z XVI w. i podgrzewane miejsce w podłodze.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz