Geghard
Monaster Świętej Włóczni

Razem z otaczającymi go górami od 2000 roku znajduje się on na Liście Dziedzictwa UNESCO. Zaś od stuleci monaster ten jest miejscem kultu i pielgrzymek wyznawców kościoła ormiańskiego.
fot: Cezary Rudziński
Geghard. Monaster Świętej Włóczni
Klasztor ten, początkowo nazywany Ajriwank ? Jaskiniowym, założyć miał na początku IV w sam chrzciciel Armenii i jej władcy, św. Grzegorz Oświeciciel. Stało się to tuż po (w 301 r.) uznaniu w tym kraju chrześcijaństwa za religię państwową.
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
  • Geghard. Monaster Świętej Włóczni
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Do głównej świątyni przylegają dwie, dwupoziomowe kaplice, a od zachodu, między nią i główną klasztorną bramą stoi duża prostokątna zakrystia wybudowana w latach 1215-25. W jej wnętrzu uwagę zwracają przede wszystkim cztery potężne romańskie kolumny podtrzymujące łukami strop. Po północnej stronie tego zespołu, między nim i wysokimi skałami, znajdują się cztery inne, najważniejsze obiekty klasztoru.

Najważniejsze zabytki

Do pierwszego kościoła jaskiniowego, a więc wykutego w skałach z wykorzystaniem istniejącej tu jaskini, jest wewnętrzne przejście z zakrystii. Wykuto je oraz świątynię w latach 1240-tych w pieczarze w której wypływało źródło ? miejsce kultu w czasach pogańskich. Ma ona także kształt równoramiennego krzyża, wewnątrz zaś, pośrodku, stalaktytową kopułę. Jest w niej również kamienny ołtarz połączony apsydą z amboną oraz dwie głębokie nisze. Pozostałe ważne klasztorne obiekty, to  Żamatun: kaplica ? nekropolia Proszianów wykuta w skale w 1383 roku, grobowiec Papaka i Ruzukan i kościół Matki Bożej. Żamatun to prostokątne pomieszczenie zdobione głębokimi płaskorzeźbami na ścianach. Uwagę zwraca zwłaszcza scena bliższa tematycznie czasom pogańskim niż chrześcijańskim. Przedstawia ona głowy lwów z łańcuchami na szyjach. Przy czym zamiast kępek sierści na końcach ogonów mają one łby patrzących w górę smoków. Miedzy lwami przedstawiony jest orzeł z na wpół rozłożonymi skrzydłami, trzymający w szponach jagnię. Był to herb tego książęcego rodu. Interesujące są również pozostałe płaskorzeźby. Natomiast książęce groby znajdują się pod posadzką. Ciekawe i oryginalne jest również zdobnictwo drzwi tej kaplicy. Przedstawiono na nich m.in. dwie mityczne syreny.

Chaczkary i płaskorzeźby

Z Żamatunem sąsiaduje, wykuty w tym samym czasie, kościół  p.w. Matki Bożej za środki ks. Prosza. Również na planie równoramiennego krzyża, z tamburem kopuły w postaci półkolumn przeplatającymi się z głuchymi, pionowymi i wąskimi oknami. Ściany  świątyni pokryte są również płaskorzeźbami, przede wszystkim o kształcie rozet i figur geometrycznych. Warto zobaczyć też znajdujące się w niej chaczkary ? ormiańskie średniowieczne kamienne tablice wotywne z wykutymi na nich krzyżami i ornamentami, których na terenie czego klasztoru jest sporo. Na chaczkarze po lewej stronie apsydy ołtarza wykute są dwie postacie: człowieka z kijem pielgrzymim ? przypuszcza się, że to książę Prosza oraz człowieka z kopią w lewej ręce i dmący w instrument muzyczny trzymany w prawej dłoni. Druga, znacznie większa kaplica grobowa ? Żamatun księcia Papaka i jego żony Ruzakan znajduje się na wyższym poziomie i wchodzi się do niego z zewnątrz po kamiennych schodach od strony południowej i zachodniej. Wykuto ją również w litej skale, w roku 1288. Wewnątrz znajdują się także grobowce książąt Merika i Gregora. Były prawdopodobnie również innych członków rodu, ale nie zachowały się one do naszych czasów.

Koncert w skalnej scenerii

Duże wnętrze tej kaplicy wyróżnia się wspaniałą akustyką i organizowane są w nim koncerty. Trafiłem na przepiękny występ kilkuosobowego zespołu muzyki kościelnej zamówiony przez jakąś grupę turystów lub pielgrzymów. Także w tej kaplicy są wykute w kamieniu kolumny podtrzymujące niewielkie arki i ramy stanowiące podstawę sferycznej kopuły, przez którą do wnętrza przenika dzienne światło. Do kaplicy prowadzi od strony południowej korytarz z wykutymi lub namalowanymi na ścianach licznymi krzyżami. To co opisałem, stanowi główne i najcenniejsze obiekty klasztoru Geghard. Ale jest tu ich o wiele więcej. Tylko wykutych w skałach, na różnych poziomach, na które prowadzą kamienne schody lub trochę karkołomne wejścia, jest ich tu z górą 20. Ponadto do murów obronnych monasteru przylega gospoda, pomieszczenia obsługi, cele mnichów (w przeszłości część nich znajdowała się poza obrębem murów), refektarz i pomieszczenia przeora klasztoru, który jest przecież czynny.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 

Komentarze: 2

    Dobra rada, 6 marca 2015 @ 15:43

    Chyba chodzi o MONASTYR, a nie monaster

    Rada jeszcze Lepsza, 9 marca 2015 @ 17:59

    Pozwolę sobie tylko zacytowac Wikipedię, po co dalej szukac: Monaster albo monastyr (ze staroruskiego od gr. ??????????? monasterion) ? tradycyjna nazwa klasztoru w Kościołach wschodnich. Pierwotnie monaster oznaczał zespół oddzielnych pomieszczeń mieszkalnych mnichów objętych klauzurą, w późniejszym okresie termin ten nabrał znaczenia odpowiadającemu klasztorowi w chrześcijaństwie zachodnim.

    Pozdrawiam czepialskich

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij