Paryż
Montparnasse i polskie na nim groby
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Są wśród nich: Leonard Rettel, Stanisław Malinowski, Franciszek Stawiarski, Apolinary Pluciński, Edward Pożerski, ksiądz Roman Wilczyński i inni. Na licu monumentalnego pomnika umieszczony jest trójpolowy herb Rzeczypospolitej z 1863 r. ustanowiony przez Rząd Narodowy Powstania Styczniowego. Tarcza, której pola wypełniają Orzeł Biały, Pogoń Litewska i Michał Archanioł dla Rusi nakryta jest koroną jagiellońską. Przesłaniem powstańczego herbu była jagiellońska idea wspólnoty ludów, obrazowana również hasłem umieszczonym przez Rząd Narodowy wokół herbu w brzmieniu: Równość, Wolność, Niepodległość. Na pomniku hasła tego nie ma, lecz na wstędze pod koroną wyryta jest dewiza: Boże zbaw Polskę. Grób opatrzony jest ponadto dwoma epitafiami:
Wiernym synom ojczyzny
i strofą Marii Konopnickiej z wiersza „Groby polskie”:
Groby wy nasze ojczyste groby
Wy życia pełne mogiły
Wy nie ołtarzem próżnej żałoby
Lecz twierdzą siły
Wieczny powstaniec
Na Cmentarzu Montparnasse znajduje się grób generała Ludwika Mierosławskiego, uczestnika powstania listopadowego, wodza powstania wielkopolskiego w 1848 r., wodza armii powstań na Sycylii, w Nadrenii i Palatynacie, dyktatora powstania styczniowego. Jego prosty pomnik z lapidarnym napisem: Général Mierosławski 1814-1878 Exilé polonais wieńczy popiersie wodza, rzeźba w brązie Cypriana Godebskiego z 1883 r. Na marginesie: stryj rzeźbiarza Cypriana Godebskiego, także Cyprian Godebski (1808-1882), uczestnik powstania listopadowego również spoczął na tym cmentarzu.
Znani i mniej znani
Rewolucyjny wiek XIX był dla Polaków wiekiem uchodźstwa, zesłań, emigracji, ucieczki… Najliczniej obierany przez emigrantów kierunek prowadził do Francji, wielu wybrało Paryż, tworząc polskie życie kulturalne. O nich mówią polskie groby historyczne na wszystkich nekropoliach. Również o tych, nie zapisanych na kartach historii z imienia i nazwiska. Spacerując po cmentarzu Montparnasse trafia się na wiele pięknych pomników i polskich nazwisk: Wrotnowski, Raciborski, Kołyszko, Suchorzewski, Lipowski, Rakowski… i na polskie epitafia. Są i groby nowe – Polaków, którzy w Paryżu znaleźli swoją przystań w XX wieku. Tu spoczywa m.in. Alina Szapocznikow (1926-1973), wybitna rzeźbiarka i graficzka polska.
* * *
Zaintrygowana ciekawą rzeźbą w metalu, przypadkiem stanęłam przed grobem Marka Stefana Milika (1951-1991). Na płycie odczytać można wzruszające epitafium:
J’ai perdu la plus grande richesse de ma vie
Toi Marek
Mon seul amour, mon mari
I miss You so much …
For ever and ever
Myślę i modlę się za Ciebie do Boga
Danusia
Warto wiedzieć
Dla zainteresowanych podaję numery kwater wymienionych grobów: Grobowiec Lewenhardów (Henryka Pustowójtówna) – kw. 18; polski grób zbiorowy (Rettel) – kw.17; polski grób zbiorowy (Suchorzewski) – kw. 7; Ludwik Mierosławski – kw. 10; Cyprian Godebski – kw. 19; Alina Szapocznikow – kw. 9; Marek Stefan Milik – kw. 10.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz