Wierzchosławice
Muzeum w rodzinnej wsi premiera Witosa
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wierzchosławice to wieś Wincentego Witosa. Trzykrotnego premiera II Rzeczypospolitej, którego formalne wykształcenie zamknęło się w czterech klasach, chłopa z urodzenia, z zawodu i z przekonania, człowieka, który kierując partią polityczną i pełniąc w stolicy ważne funkcje nadal prowadził gospodarstwo i sołtysował swojej wsi.
W dzisiejszych Wierzchosławicach, podtarnowskiej wsi, jest muzeum Witosa, oddział muzeum okręgowego w Tarnowie. Zajmuje dwie zagrody. „Stary Dom” to gospodarstwo rodziców Wincentego Witosa, Wojciecha i Katarzyny. Tu, w biednej chacie, w dwumorgowym zaledwie gospodarstwie przyszły premier przyszedł na świat (w 1874 roku) i tu spędził dzieciństwo.
Początek niepowstałego skansenu
Dom ma już prawie 200 lat, datuje się go na 1814 rok. Kryty jest słomą, polepiany gliną. Pierwotnie składał się z izby z komorą i części gospodarczej, w której trzymano zwierzęta i plony. Z czasem stajnię przerobiono na dodatkowe pomieszczenie mieszkalne. Gospodarstwo dopełnia stodoła, zrekonstruowana jako zaczątek planowanego tu kiedyś skansenu i studnia z żurawiem. Teraz w starym domu jest ekspozycja etnograficzna. Zagroda znajduje się w przysiółku Dwudniaki.
W obejściu pana premiera
Główną częścią muzeum jest „Nowa Zagroda„, położona na północnym skraju wsi, w odległości około pół kilometra od domu rodzinnego. Gospodarstwo wybudowane już przez Wincentego Witosa w latach 1905-14. Gospodarzył tu do 1931 roku – w obliczu zbliżającego się procesu brzeskiego, przekazał je córce w obawie, że majątek zostanie mu odebrany.
Dary ludu i ludowe sztandary
Na zagrodę składają się budynek mieszkalny, stodoła, spichlerz, stajnia i piwnica. Dom nie różni się niczym od budowanych w okolicy na początku ubiegłego wieku. Teraz mieści się tu muzeum biograficzne, gromadzące pamiątki po dawnym gospodarzu i opowiadające historię ruchu ludowego. Zachowano wystrój wnętrz z czasów premiera. Atrakcyjna i na swój sposób wzruszająca jest kolekcja różnych darów ofiarowanych mu przez chłopów i ludowych działaczy. W spichlerzu zebrano sztandary historycznych organizacji ludowych, Najstarszy jest sztandar Zarządu Powiatowego Tarnów PSL Piast z 1928 r.
Warto wiedzieć
* Na cmentarzu parafialnym znajduje się kaplica grobowa rodziny Witosów, w której pochowano premiera (zmarł w 1945 roku), członków jego rodziny oraz Stanisława Mierzwę, jego politycznego spadkobiercę. W kaplicy znajdują się szarfy z wieńce z pogrzebu Witosa.
* Co roku w Wierzchosławicach, w rocznicę śmierci odbywają się Zaduszki Witosowe, spotkanie współczesnych ludowych działaczy odwołujących się do tradycji przedwojennego PSL.
* Muzeum czynne w godz. 9-15.30, w weekendy 10-15. W poniedziałki nieczynne.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Super obiekt, polecam każdemu Muzuem poświęcone Wielkiemu Polakowi
Ciekawe, nic nie wiem jakoby była jeszcze jakaś inna zagroda niż ta „nowa” zbudowana przez Witosa. Czegoś nie dopatrzyłem? Warto zajrzeć do wnętrza. Skromnie mieszkało się premierowi :).
I podobała mi się wystawa sztandarów. Z lat 30 ub w. Ciekawa.