Nowogródek
Na gruzach witoldowego zamku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
30-tysięczny dziś, rejonowy Nowogródek, w Rzeczypospolitej stolica jednego z większych obszarowo województw, jest dla nas przede wszystkim miejscem dzieciństwa i młodości Adama Mickiewicza.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w jego czasach było to niewielkie miasteczko liczące w 1803 r. tylko 1108 mieszkańców, a w 1811 – 2320. Oprócz świątyń i klasztorów były tu tylko drewniane domy. W 1815 roku, gdy przyszły poeta wyjeżdżał na studia do Wilna, w Nowogródku było tylko 9 domów murowanych. W tym jednym z najbardziej okazałych był ten, w którym mieszkał Adam Mickiewicz z rodzicami i braćmi.
Poprawki w historii miasta
Od pani Tamary Wierszyckiej, kustosza miejscowego Muzeum Historyczno-Krajoznawczego, która oprowadzała nas po wzgórzu zamkowym, usłyszałem kilka nowych dla mnie informacji. Między innymi tę, że wbrew dotychczasowej wiedzy, Nowogródek nigdy nie był stolicą Wielkiego Księstwa Litewskiego, lecz krótkotrwałego Królestwa Litwy (Litovii) i siedzibą jego władcy, jedynego litewskiego króla – Mendoga. Że to nie on, lecz dopiero wielki książę litewski Witold zbudował tu murowany zamek. Był on – dodam – najpotężniejszy na terenie ziem białoruskich, a do naszych czasów zachowały się z niego tylko nieliczne fragmenty. Grozi im zawalenie, w związku z czym wkrótce poddane zostaną konserwacji połączonej z pracami archeologicznymi. Mają one odsłonić i w takiej formie utrwalić także ich siedmiometrowe części podziemne.
Wcześniej niż w latopisach
Nowogródek swoje dzieje liczy od 1044 roku. Wówczas to pojawiły się o nim pierwsze wzmianki pisane w latopisach (kronikach) – I Sofijskim i IV Nowogrodzkim. Wynika z nich, że książę kijowski Jarosław Mądry (978-1054) podczas pochodu na Litwę założył Nowogródek. Z ustaleń archeologów wynika jednak, że miejsce to było zamieszkane już w X wieku. Władca Rusi nie założył go więc na pustym miejscu. Wspomniany książę litewski Mendog (Mindugas, 1195?-1263) zajął Ruś Czarną z Nowogródkiem i uczynił go swoją siedzibą. W 1251 roku, za przyjęcie chrztu oraz duże ustępstwa terytorialne na rzecz chrześcijańskiego księcia wołyńskiego, Daniela Halickiego, któremu oddał Ruś Halicko-Włodzimierską – otrzymał przy poparciu zakonu krzyżackiego, od papieża Innocentego IV koronę królewską. Także Daniel (Danyło I, 1201-64) jedyny król Rusi, w 1255 r. otrzymał koronę od tego samego papieża za pomoc w koalicji antytatarskiej.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz