Znalazłam się w St. Moritz albo inaczej ? może ładniej ? San Murezzan (w języku romansz) koleją i z powodu kolei. Moim celem była podróż przez przełęcz Albula ? z jednej strony, i pociągiem Bernina Express do Tirano przez przełęcz Bernina ? z drugiej.  Obie trasy wpisane zostały w 2008 roku na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Sankt Moritz. Nawet  domatorzy wiedzą,  że to jeden z najbardziej znanych kurortów i ośrodków turystyki zimowej w Europie. Turystyka zimowa narodziła się tutaj i rozwinęła na dobre w drugiej połowie XIX w. Gdy na początku XX wieku Sankt Moritz znalazło się  na szlaku kolejowym, nastąpiła prawdziwa eksplozja zainteresowania. Stało się ono synonimem luksusu i celem turystycznych wojaży wytwornego towarzystwa, a  tłoczące się dookoła ? jeden za drugim ? szczyty Alp Retyckich przyciągały alpinistów.

Do Gryzonii kolej dotarła w 1858 r., a dokładnie do Chur ? jej stolicy ? pociągnięta została normalnotorowa nitka z Rorschach w kantonie St. Gallen, położonym nad Jeziorem Bodeńskim. I na tym koniec; przez wiele lat Gryzonia nie miała linii kolejowej, chociaż już w latach 70. XIX wieku planowano połączenie Chur z włoską Chiavenną przez Dolinę Engandyna i Przełęcz Maloja.

Przełom wieków był dla kolei szczególny, związany nierozerwalnie z Wielką Rewolucją Przemysłową. Wydawać by się mogło, że kolej żelazna opętała inżynierów, konstruktorów, przemysłowców, transportowców? Powstawały towarzystwa, banki akcyjne, uruchamiano wielkie fundusze? Rodziły się  śmiałe projekty i wynalazki, i ? niewyobrażalne, ponad ludzką miarę ?  karkołomne wyczyny. Ma się wrażenie, że zapanował bzik oplecenia globu ziemskiego żelaznym szlakiem, wbrew  zdrowemu rozsądkowi, na przekór naturalnym przeszkodom: przez rzeki, góry, ponad przepaściami i kanionami. Wystarczy przywołać niezwykłe historie budowy tych największych, najdłuższych, najwyższych? choćby Kolei Transsyberyjskiej do Władywostoku, Transkanadyjskiej pomiędzy Vancouver a Montrealem przez Góry Skaliste, czy wreszcie Kolei Transandyjskiej, dzieła Ernesta Malinowskiego zwanej koleją podniebną. W Szwajcarii, w 1882 r. po dziesięciu latach budowy oddano linię  przez Przełęcz Gotarda, w Austrii ? 136-kilometrową Arlbergbahn, pomiędzy Insbruckiem a Bludenz, uruchomiono w 1884r.

Przeczytaj także...

Masyw Bernina. Alpejskie krajobrazy z okien pociągu

Autorka: Halina Puławska

Na tym szlaku szczególnie uwidacznia się ta cecha jazdy pociągiem, jaką jest jej niezależność od otaczającego krajobrazu. Jak daleko sięgnąć może wzrok, widzisz na horyzoncie krajobraz, który przybliża się i który rejestrujesz jeszcze patrząc wstecz.

Gryzonia. Widokową koleją w górę i w dół

Autor: Cezary Rudziński

Dla pasażerów PKP już sam kontakt z nią stanowi szok. Szwajcarska punktualność, częstość kursów, skorelowane połączenia, czystość stacji, peronów, pociągów robią wrażenie. A równocześnie RB – Rhötische Bahn – obsługuje jedne z najtrudniejszych w świecie trasy.

Alpy Retyckie. Przełęcz Albula Koleją Retycką

Autorka: Halina Puławska

Kolej Albula należy do najpiękniejszych linii kolejowych na świecie, najpiękniejszych pod względem konstrukcyjnym. Jej budowa była ogromnym wyzwaniem dla budowniczych: wymagała pokonania ogromnej różnicy poziomów, przekroczenia rzek i wąwozów, przebicia się przez skały.

Poczytaj więcej o okolicy:

Zermatt. Tu Matterhorn przegląda się w wodzie

Entlebuch. Nieznane atrakcje rezerwatu biosfery

Saas-Fee. Ekologiczny patent na góry

Lucerna. Kolejką zębatą na Pilatus