Ryga
Nierosyjski wódz rosyjskiej armii

Autor: Adam Gąsior
W czasie ataku Napoleona na Rosję w 1812 r. Tolly dowodził 1 Armią Zachodnią, największą formacją rosyjską, która stała naprzeciw czoła francuskiego pochodu. Zastosował wówczas prostą, ale skuteczną taktykę spalonej ziemi.
fot: Adam Gąsior
Ryga. Nierosyjski wódz rosyjskiej armii
Barclay de Tolly wychowywał się w Liwonii – wówczas będącej częścią Cesarstwa Rosyjskiego, a obecnie Estonii i Łotwy. Wywodził się z rodziny szkockich imigrantów, którzy przybyli do Liwonii (Ryga) w XVII wieku.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Na skraju parku w centrum Rygi (Rīga) stoi pomnik jednego z wodzów armii rosyjskiej walczącej w latach 1806-12 z Napoleonem.

Barclay de Tolly wychowywał się w Liwonii – wówczas będącej częścią Cesarstwa Rosyjskiego, a obecnie  Estonii i Łotwy. Wywodził się z rodziny szkockich imigrantów, którzy przybyli do Liwonii w XVII wieku. Jego dziadek pełnił funkcję burmistrza miasta Ryga, a ojciec otrzymał szlachectwo rosyjskie.

Kampania turecka, kampania polska

W latach 1788-89 służył podczas wojny z Turcją, wyróżnił się m.in. zdobyciem Oczakowa i Akermanu. W 1790 r. uczestniczył w walkach ze Szwedami, a cztery lata później brał udział w tłumieniu powstania kościuszkowskiego w Polsce. W 1798 r. osiągnął stopień pułkownika, a w 1799 r. generała-majora. Wyróżnił się w wojnie z Francją w latach 1806-07. W grudniu 1806 r. Tolly walczył z wojskami Napoleona w bitwie pod Pułtuskiem. 7 lutego 1807 r. został ranny w bitwie pod Pruską Iławą, wtedy też otrzymał awans do stopnia generała-porucznika. Po odbyciu rekonwalescencji Tolly wrócił do wojska w 1808 r. i dowodził korpusem w walkach ze Szwedami w czasie wojny fińskiej. W styczniu 1810 został ministrem wojny, na stanowisku tym pozostawał do września 1812 r.

Taktyka spalonej ziemi

W czasie ataku Napoleona na Rosję w 1812 r. Tolly dowodził 1 Armią Zachodnią, największą formacją rosyjską, która stała naprzeciw czoła francuskiego pochodu. Tolly zastosował wówczas prostą, ale skuteczną taktykę spalonej ziemi, zalecił także wciągnięcie nieprzyjaciela w głąb terytorium kraju. Car oraz podwładni Barclaya zmusili go do wydania bitwy wojskom francuskim. Bitwa pod Smoleńskiem trwała od 17 do 18 sierpnia 1812 r. i zakończyła się porażką Rosjan. Przeciwnicy zmusili go do rezygnacji i głównodowodzącym został Michaił Kutuzow. We wrześniu 1812 musiał odejść z armii ze względu na problemy ze zdrowiem.

Druga kampania napoleońska

W lutym 1813 został wyznaczony na dowódcę 3 Armii, a zatem na dowódcę armii rosyjsko-pruskiej. Po śmierci Kutuzowa Barclay był głównodowodzącym armii carskiej w bitwach pod Budziszynem – 21 maja 1813 r., Dreznem – 26 i 27 sierpnia 1813 r., Kulm – 29 i 30 sierpnia, Lipskiem – 16 do 19 października 1813 r. W 1814 r. Tolly uczestniczył w ataku na Francję i przeprowadzał operację zajęcia Paryża. W nagrodę za to otrzymał buławę feldmarszałka. W 1815 r. znowu pełnił funkcję głównodowodzącego armii rosyjskiej, która wkroczyła do Francji. Przy końcu wojny otrzymał tytuł księcia. Barclay de Tolly zmarł w Wystruci (Insterburgu) w Prusach 26 maja 1818 r. Jego zwłoki zostały zabalsamowane i złożone na terenie jego majątku do mauzoleum zaprojektowanego przez Apollona Szedrina i Wasilija Demuta-Malinowskiego w 1823 r. w Jõgeveste w obecnej Estonii. Na rozkaz cara Aleksandra I wystawiono mu pomnik przed Katedrą Kazańską w Petersburgu w 1837 i w Tartu w 1849.

Pomnik w Rydze

Został odsłonięty w stulecie kampanii roku 1813 – w roku 1913. Dwa lata później został wywieziony i prawdopodobnie zatopiony w morzu. W roku 2002 z inicjatywy fundacji Jewgienija Gomberga zrekonstruowany pomnik wrócił na postument, który przez dziesięciolecia stał pusty.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 9 kwietnia 2013; Aktualizacja 29 lutego 2020;
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij