Gouda
Niezwykłości kościoła św. Jana
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kościół św. Jana w mieście Gouda jest najdłuższą świątynią w Holandii ? ma aż 123 metry. Słynie również z 64 witraży wykonanych w latach 1555-1603.
Wiele z nich pochodzi z pracowni braci Woutera i Dircka Crabethów. Motywem przewodnim większości są sceny biblijne i historyczne. Najbardziej cenionym witrażem jest ?Ostatnia Wieczerza?, a te otaczające chór, ukazują sceny z życia Chrystusa i Jana Chrzciciela ? patrona kościoła. Kościół był trzy razy niszczony przez pożary ? po raz pierwszy w 1361 roku. Drugi pożar miał miejsce w 1438 roku, a ucierpiało w nim również miasto. Trzeci wybuchł od uderzenia pioruna w 1552 roku. Wtedy zniszczone zostało całe wnętrze świątyni.
Jest ona późnogotycką bazyliką na planie krzyża. Zbudowana została dla katolików, o czym świadczy jej nazwa i forma krzyża. Święty Jan Chrzciciel był patronem miasta, więc kościół jemu został poświęcony. W 1572 roku, w czasie reformacji usunięto z wnetrza wszystkie rzeźby świętych i wszystkie ołtarze. Od tego czasu służył protestantom. Witraże jednak zachowano i utrzymywano je w dobrym stanie. W czasie Rewolucji Francuskiej i II wojny światowej zostały usunięte i zabezpieczone przed zniszczeniem. Przywrócono i uzupełniono dalszymi dziewięcioma wielkimi i kilkoma mniejszymi. Ostatnie witraże były ufundowane przez niektóre miasta Holandii.
W kościele chowano zmarłych. Najstarsze zapisy pogrzebów pochodzą z połowy XV wieku: 1482 roku zarząd miasta Gouda ustanowił prawo wiecznego spoczynku w tym kościele. To właśnie pogrzeby wewnątrz kościoła i wokół niego stanowiły duże źródło dochodu parafii. Zamożni mieszczanie kupowali lub wynajmowali groby wewnątrz świątyni. Niektórzy budowali tu własne kaplice. W posadzce kościoła widoczne są piękne kamienne nagrobki z tego okresu. W czasie rewolucji francuskiej zniszczono wszystkie herby na nagrobkach oraz na płytach nagrobnych.
Biedniejsi ludzie chowani byli na koszt miasta na cmentarzach. Obecny ogród zwany ogrodem Willema Vroesentuin stanowił kiedyś cząstkę tego cmentarza. W 1795 roku zabroniono oficjalnie chowania zmarłych w kościołach, ale tu ostatni pochówek miał miejsce jeszcze w 1832 roku.
Dawniej w środku chóru znajdował się wielki ołtarz, a obecnie miejsce to jest wykorzystane do specjalnych nabożeństw i uroczystości. W kościele są wielkie, piękne organy, jedne z najsłynniejszych w Holandii. Zbudowane były w latach 1732-36 przez Jakuba Franciszka Moreau z Rotterdamu. Mają one 3856 piszczałek, 53 głosy, 60 rejestrów, 3 manuały i 1 pedał. Organy chóru zostały zbudowane w Apeldoorn. Mają 1000 piszczałek, 15 głosów, 2 manuały i 1 pedał. W sezonie turystycznym odbywają się tutaj cotygodniowe koncerty organowe, w których bierze udział wielu znakomitych wykonawców z kraju i zagranicy.
Ponad kościołem wznosi się wieża. Znajduje się w niej karylion, czyli zespół połączonych ze sobą dzwonów poruszanych automatycznie. Może też być połączony z klawiaturą, więc można grać dowolne melodie. Karylion to dzieło braci Hemony z XVII wieku. Ma on 49 dzwonów a większość z nich została odlana w 1676 roku przez Piotra Hemony. Dwa razy w tygodniu, w czwartki i soboty gra na nim miejscowy Mistrz Karylionista.
Obok kościoła stoi Brama Łazarza prowadząca do Catharina Gasthuis. W latach 1566-1910 budynek ten pełnił funkcję hospicjum przykościelnego. Obecnie mieści się tutaj Museumgouda, w którym są zbiory sztuki sakralnej. Światynia jest pod zarządem Zreformowanego Kościoła Goudy.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- film autorki
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz