Liptowski Mikulasz
O jaskiniach w muzeum speleologii
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Liptowski Mikulasz (Liptovský Mikulaš) jest miastem powiatowym usytuowanym w centrum Kotliny Liptowskiej nad brzegami Wagu (Vah ), między Tatrami Zachodnimi i Niżnymi Tatrami. W mieście tym przy ul. Školskiej 4 znajduje się Słowackie Muzeum Ochrony Przyrody i Speleologii (Slovenské múzeum ochrany prírody a jaskyniarstva).
Muzeum speleologii założono w 1930 r. jako Muzeum Słowackiego Krasu. Na początku gromadzono zbiory przyrodnicze, etnograficzne, archeologiczne i historyczne. Od 1949 r. zajmowano się tylko zjawiskami krasowymi. Obecna nazwa obowiązuje od 1990 r. W muzeum, w dwóch oddzielnie stojących budynkach prezentowane są ekspozycje: ?Chroniona przyroda?, ?Minerały i ich ochrona? oraz ?Kras i jaskinie Słowacji?. Można kupić bilet ?łączony? i wtedy jest tańszy.
Skoro to muzeum speleologii, to przytoczę troszkę informacji o jaskiniach…
Jaskinie to naturalne przestrzenie w skałach dostępne człowiekowi. Jaskinia ma najczęściej jeden lub dwa otwory, czasem więcej, przy czym co najmniej jeden powinien być na tyle duży aby umożliwiał wejście do środka. Podziemne przestrzenie tworzą się w różnych skałach i mogą mieć różną genezę. Wśród jaskiń wyróżnia się pierwotne, wtórne i krasowe.
Jaskinie krasowe powstały na skutek chemicznej działalności wody na skały ulegające rozpuszczaniu. Do takich skał należą wapienie, dolomity i gipsy. Zjawiska, które w nich zachodzą pod wpływem wody, nazywane są krasowymi, a jaskinie powstające w ten sposób jaskiniami krasowymi. Takie są np. wszystkie jaskinie słowackie.
W każdej jaskini tworzą się nacieki na ścianach, stropie lub dnie…
Uzyskują one zabarwienie w różnych tonacjach, od koloru żółto-kremowego przez różne odcienie czerwieni i brązu do czarnego. W niektórych jaskiniach znajdują się też białe nacieki, ale to są wyjątki.
Formy naciekowe powstające z kapiącej wody krasowej to stalaktyty i stalagmity. Stalaktyty to wszystkie nacieki zwisające. Do tej grupy zalicza się rurki zwane makaronami, stalaktyty kuliste i stożkowe, draperie i wiele innych. Częstym zjawiskiem w jaskiniach są właśnie ?makarony?. Zwisają ze stropu jako rurki o średnicy kropli wody, która płynąc w nich wolno, osadza na ich końcach węglan wapnia. Długość rurek dochodzi do kilku metrów, a ciężar 1 m wynosi ok. 25 ? 40 gramów. Czasem się zdarza, że rurka ulegnie zatkaniu i wtedy następuje krystalizacja na jej powierzchni co doprowadza do pogrubienia nacieku. W ten sposób powstaje stalaktyt laskowaty a przy dalszym pogrubianiu stalaktyt stożkowy.
Stalagmity powstają w następstwie wytrącania się węglanu wapnia z wody spadającej na spąg jaskini. Kształty ich mogą być różne. Czasami występują na ich szczycie nieckowate zagłębienia od spadających ze stropu kropel wody. Stalaktyt połączony ze stalagmitem tworzy stalagnat, ale o taki okaz dość trudno w jaskiniach. Są jeszcze drobne kulki wapienne, które nazywane są perłami jaskiniowymi.
Tempo przyrostu nacieków jest bardzo różne, nawet w tej samej jaskini. Z pomiarów przeprowadzonych w Jaskini Postojnej w Słowenii wynika, że w ciągu 26 lat przyrost stalaktytu wyniósł 2 milimetry. Natomiast w jednej z jaskiń amerykańskich w ciągu 1 roku przyrosło aż 3 milimetry nacieku.
Warto wiedzieć
Na terenie Słowacji jest 12 jaskiń udostępnionych dla turystów, a każda z nich godna jest uwagi.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz