Toskania
Od Etrurii po Wielkie Księstwo
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z ziem obecnie wchodzących w jej zestaw znajdowały się poza panowaniem medycejskim jedynie Repubblica di Lucca oraz Ducato di Massa e Carrara. A także niewielkie acz strategicznie i militarnie ważne tereny nadmorskie tworzące tzw. Państwo Garnizonów (Stato dei Presidi pisane czasami Presidii lub Presidî a znane także jako Presìdi di Toscana). Powstało ono z woli hiszpańskiego króla Filipa II Habsburga w 1557 roku, obejmowało zaś nadmorskie rejony Toskanii, tj. między innymi Orbetello, Porto Ercole i Porto Santo Stefano, a później również Porto Longone (Portolongone), od 1947 roku Porto Azzurro na Elbie, uprzednio składnik Lo Stato di Piombino (Signoria di Piombino, po 1594 Principato di Piombino). W dependencji kolejno 1557-1707 od Monarquía Hispánica, po hiszpańsku nazywane Estado de los Reales Presidios, następnie 1707-37 od Austrii a 1737-1801 od Regno di Napoli, ostatecznie znikło z mapy Włoch decyzjami Kongresu Wiedeńskiego (maks. pow. 300 km² w 1800 roku).
Wracając do samej Toskanii. Onego czasu region ten zażywał intensywnego rozkwitu gospodarczego. Był zarazem, a właściwie przede wszystkim, jak powszechnie wiadomo, promieniującym na całą Europę wielkim ogniskiem wielkiej włoskiej kultury renesansowej. Jego zaś przewspaniała stolica Florencja jawiła się wonczas jako krajowa stolica renesansu. Zaś dialekt toskański stał się potem bazą nowoczesnego włoskiego języka literackiego.
Na królewsko-włoskiej drodze do Rzymu
Po wygaśnięciu dynastii Medyceuszy trafiło toskańskie państwo w ręce Habsburgów (1737). Franciszek Stefan, wielki książę Toskanii, a wcześniej poprzednik naszego Stanisława Leszczyńskiego na tronie Lotaryngii, w ramach tzw. sankcji pragmatycznej poślubił Marię Teresę Habsburg, co dało początek Domowi Habsbursko-Lotaryńskiemu (panującemu Austrii do 1918).
W epoce napoleońskiej w miejsce Wielkiego Księstwa utworzono Królestwo Etrurii (Regno di Etruria). Wpierw (1801-07) jedno z państw satelickich Francji. Następnie zaś inkorporowane do Cesarstwa Francuskiego. Zwrócone w 1814 roku Habsburgom w ramach restauracji, Granducato di Toscana, po wcieleniu doń Principato di Piombino i Ducato di Lucca tudzież zmianach terytorialnych na granicy z Ducato di Parma e Piacenza oraz z Ducato di Modena e Reggio, zajmowało pod koniec swego istnienia ok. 22,5 tys. km². Nawiasem mówiąc aneksja Lukki przez Toskanię w 1847 roku wywołała spory z Franciszkiem V Modeńskim; nb. władcą księstwa, relatywnie niewielkiego, acz, nazwijmy to może tak, silnie wtedy mieszającego na włoskiej scenie politycznej; w listopadzie tego roku doszło nawet do kilku drobnych incydentów zbrojnych na granicy Modeny i Toskanii.
W rozstrzygającej fazie Risorgimento księstwo uległo w kwietniu 1859 roku faktycznej likwidacji. Na obszarze jego oraz dwóch ostatnio wymienionych sąsiednich włoskich państw preunitarnych plus fragmencie Stato Pontificio (Legazione delle Romagne) powołano drogą fuzji, pod auspicjami Regno di Sardegna, przejściowy organizm parapaństwowy pod nazwą Province Unite del Centro Italia, ze stolicami w Modenie i Florencji (od 8 XII 1859 do 22 III 1860). Likwidacja de iure Granducato nastąpiła mocą plebiscytu 11–12 marca 1860 roku (przyłączenie do Królestwa Sardynii).
Po Zjednoczeniu pełniła stolica Toskanii przez kilka lat rolę stolicy Włoch (1865–1871). Jej translokacja znad Padu (z Turynu) nad Arno (do Florencji) była rzecz jasna rozwiązaniem prowizorycznym, traktowanym, przy zachowaniu pozorów, jako przesunięcie punktu ciężkości nowego państwa w kierunku Rzymu. Wtedy jeszcze znajdującego się poza Regno d’Italia.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz