Zuberec
Orawski skansen nie śpi nawet zimą
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zimową wizytę w Muzeum Orawskim (Múzeum oravskej dediny) na polanie Brestová ponad Zubercem (Zuberec) zaczynam w muzealnej karczmie. Oglądam wiszącą na ścianie fujarę pasterską, instrument wpisany na listę UNESCO i wypijam kieliszeczk Hafirovicy.
Hafirovicę próbuję po raz pierwszy w życiu. To nalewka na czarnych jagodach, zalewana jednak nie spirytusem a miejscowym (tuzemskim) słowackim rumem. Ciekawe, trzeba kiedyś nastawić?
Skansen słowackiej Orawy
Muzeum Orawskie to skansen ? znajdują się w nim obiekty pochodzące z całej słowackiej Orawy (Orava), regionu nad rzeką Orawą, opierającego się o Tatry, Liptów, i Poważe. Cześć Orawy znajduje się też w granicach Polski ? między Podhalem a Beskidem Żywieckim.
Skansen w Zubercu założono w dolinie Zimnej Wody, potoku spływającego z Rohaczy. Zbudowano go na surowym korzeniu, wcześniej w tym miejscu nie było żadnej zabudowy. Wszystkie domy odkupiono od ich dawnych właścicieli, rozebrano, przewieziono tutaj i znów złożono. Niektóre budynki są rekonstrukcjami wiernie odtwarzającymi zabytkowe pierwowzory. Cały teren jest podzielony na pięć sekcji pokazujących bardzo różne zagospodarowania przestrzeni. Są tu:
* rynek Dolnoorawski, pokazujący lokalną zabudowę małomiasteczkową,
* ulica Zamagurska (Hornooravská ulica), odtwarzająca zabudowę wsi ulicówki,
* góralskie lazy, przypominające rozproszoną zabudowę terenów górskich,
* kościół (drewniany, późnogotycki z miejscowości Zábrež) i cmentarz,
* młynisko, czyli młyn z hydrotechnicznymi urządzeniami i wyposażeniem.
Jest też, folusz, olejarnia, kuźnia i inne wiejskie warsztaty rzemieślnicze. We wnętrzach zgromadzono wiele ciekawych eksponatów należących do wyposażenia chłopskich zagród z przełomu XIX i XX wieku. Na skrajach skansenu ulokowano budowle sezonowe ? pasterskie szopy i szałasy. Latem ekspozycję uzupełniają zagony obsiane tradycyjnymi roślinami uprawnymi, w zagrodach, nawet zimą, mieszkają zwierzęta hodowlane.
Lekcja etnografii
Orawski skansen jest otwarty przez cały rok, także zimą. W zabytkowych wnętrzach urządzane są pokazy dawnego rzemiosła, można uczestniczyć w domowych zajęciach orawskich górali. Pokazy organizowane są także wieczorami, więc uczestnictwo w nich może być ciekawym pomysłem dla osób, a zwłaszcza dla rodzin z dziećmi, w dzień wypoczywających na stokach ośrodków narciarskich Roháče Spálená dolina czy Oravice (a nawet tych położonych nieco dalej). Szczegóły warto doczytać na stronie muzeum (częsciowo po polsku, link poniżej).
Trochę historii
Ochronę pamiątek kultury materialnej orawskich górali zapoczątkował w latach 20 ubiegłego wieku dr. Pavol Florek, nauczyciel w szkołach średnich Martina i Dolnego Kubina, czechosłowacki polityk. Na powstanie muzeum trzeba było czekać lat 40. Szybkie przemiany uprzemysławiającej się Czechosłowacji spowodowały masową likwidację starych zagród i zastepowanie ich ceglanymi budynkami. Uświadomiono sobie, że ochrona kulturalnego dziedzictwa in situ jest nierealna. Wtedy powstała idea powoływania małych regionalnych skansenów. Pierwszy z nich powstał właśnie na Orawie. Budowę zaczęto w 1967 roku, w 1975 muzeum otwarto dla publiczności.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz