Rynek w Starej Bystrzycy (Stará Bystrica), niedawno wyremontowany, prezentuje się bardzo poprawnie: ładnie, czysto. Ogarnięte domki, w tle wieża kościoła.

To właśnie niedawna rekonstrukcja głównego placu w mieście, stała się motorem realizacji oryginalnego pomysłu, by stworzyć tu niezwykły zegar, Orloj, na wzór tego najsłynniejszego w Pradze i tego w Ołomuńcu. Tamte konstrukcje pamiętają średniowiecze. Orloj w miasteczku Stara Bystrzyca jest całkiem współczesny.

Największa rzeźba z drewna

Zegar zaczął odmierzać czas w ubiegłym roku. Zaczęło się od tego, że ściana dawnego domu kultury w porównaniu z odrestaurowanymi budynkami otaczającymi główny plac w mieście ? wyglądała brzydko. Trzeba było coś zmienić. Zasłonięto więc cały budynek nową konstrukcją, z ogromnym finezyjnie powyginanym gontowym dachem. Powstała wtedy największa na Słowacji drewniana rzeźba. Gontowe kształty składają się na postać Matki Boskiej od Siedmiu Boleści, patronki Słowacji. Od frontu ogromnej wieży umieszczono zegar astronomiczny. Pokazuje on godziny, dni, miesiące, pory roku i pory dnia. Można z niego wyczytać położenie słońca na niebie, położenie i fazy księżyca. Współrzędne geograficzne dobrano dla Starej Bystrzycy ? wśród licznych linii astrolabu znajdziemy również południk na którym leży to miasto. Kto potrafi, może wyczytać położenie słońca na niebie względem tego właśnie punktu na Ziemi.

Cyryl, Metody i Wojciech

Kto na astrolab spogląda ? jak ja ? bez zrozumienia, może się oddać podziwianiu teatrum. Punktualnie o każdej godzinie w okienku pojawiają się figurki świętych, które przesuwają się przy dźwiękach dzwonu, który tworzy podkład muzyczny dla przedstawienia. Drugi dzwon wybija godziny. Przed nami wędrują znani dobrze i nam święci Cyryl, Metody i Wojciech oraz bardziej lokalni, pochodzący z terenów dzisiejszej Słowacji: Gorazd, Andrej-Svorad, Beňadik, Bystrík.

Słowaccy bohaterowie

Tę niezwykłą fasadę zdobią też (na stałe) popiersia sześciu słowackich bohaterów narodowych ? księcia nitrzańskiego Pribina, Światopełka ? władcy państwa wielkomorawskiego, Antona Bernoláka, który pierwszy skodyfikował język słowacki, Ľudovita Štúra, polityka, działacza narodowego i językoznawcy, Milana Rastislava Štefánika, generała, twórcy legionu słowackiego u boku Francji w czasie I wojny światowej i jednego z autorów idei Czechosłowacji, a wreszcie Andreja Hlinki, przywódcy słowackiego ruchu narodowego na początku ubiegłego wieku.

* * *

Pomysł na pewno oryginalny i już, mimo młodego wieku, zyskał najwyraźniej sławę. O godz. 11 w dzień powszedni, a jeszcze nie wakacyjny, zebrał się pod zegarem całkiem spory tłumek gapiów.

Przeczytaj także...

Stara Bystrzyca. Orloj, co miał być zapchajdziurą

Autor: Cezary Rudziński

Planując rewaloryzację i przebudowę rynku, nie wiedziano zupełnie, co zrobić z psującą kompozycję, ślepą ścianą domu kultury. Postanowiono ją czymś zasłonić i tak narodził się pomysł Słowackiego Orloga.

Czechy. Mniej znane zegary astronomiczne

Autor: Vladislav Lojek

Zegary astronomiczne można podziwiać w wielu miastach na całym świecie. W zasięgu zwykłych polskich turystów jest kilka kuriozalnych zegarów astronomicznych, które na pewno warto obejrzeć.

Praga. Zegar Orloj ma 600 lat

Autorka: Anna Gruszczyńska

Codziennie o każdej pełnej godzinie od 9 do 21 w oknach pojawiają się figurki dwunastu apostołów, pianie koguta kończy ich pochód. Po czterech stronach zegara umiejscowione są cztery drewniane figurki...

Poczytaj więcej o okolicy:

Prievidza. Nad górną Nitrą

Żylina. Od dworca, po schodach, do rynku

Dlhé Pole. O dawnych i współczesnych druciarzach

Stara Bystrzyca. Orloj, co miał być zapchajdziurą