Sewan
Jak próbowano przebudować jezioro
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kilkadziesiąt kilometrów na północny wschód od Erywania leży Sewan ? największe jezioro Armenii i całego Kaukazu, a zarazem jedno z największych wysokogórskich jezior świata.
To wielka atrakcja Armenii, o ciekawej historii oraz ogromnym znaczeniu dla gospodarki. Nazwa tego wielkiego zbiornika słodkiej wody wywodzi się, co ustalono po odczytaniu pisma klinowego z IX-VI w. p.n.e. wykutego na kamieniu znalezionym nad jego brzegiem, z urarackiego słowa sunia, co znaczyło jezioro. W przeszłości nazywane było również Gokcza, od azerskiego określenia Göyça oznaczającego błękitną wodę. Przy pięknej pogodzie wody tego jeziora otoczonego sześcioma pasmami górskimi przybierają bowiem rzeczywiście błękitny kolor.
Największe na Kaukazie
Jezioro Sewan ma obecnie taflę wody na poziomie 1900 m i 40 cm nad poziomem morza. Podkreślam to, bo w rezultacie działalności nie tylko sił przyrody, ale i ludzi, zmieniała się ona i jeszcze będzie zmieniać. Ponadto powierzchnię 1240 km?, linię brzegową około 260 km oraz maksymalną głębokość 83 m. Jezioro dzieli się na dwie części: Duży i Mały Sewan. Pierwsza jest dosyć płytka, druga znacznie głębsza i zawiera większość wody całego jeziora. Wpada do niego 28 rzek i strumieni, wypływa tylko jedna ? Hrazdan, dopływ Araksu. Ale dociera tam zaledwie 10% wody, reszta ze względu na dużą powierzchnię jeziora oraz jego nasłonecznienie, wyparowuje. I to od bardzo dawna niepokoiło ludzi, którzy chcieli wykorzystać część wód Sewanu na potrzeby przede wszystkim rolnictwa.
Klęska ekologiczna była blisko
Pierwszy pomysł na ten temat narodził się w roku 1848, ale nie przybrał realnych kształtów. Kolejny, już konkretny projekt, z roku 1910, zakładał zmniejszenie strat wody wskutek parowania, które wówczas oceniono na 95% wpływającej do niego. Zamierzano to osiągnąć drodze znacznego zmniejszenia powierzchni jeziora, po obniżeniu jego poziomu i głębokości maksymalnie do 45 m. Konkretne prace rozpoczęto w 1923 roku, a w 1931 r. zaczął funkcjonować system obniżania poziomu jeziora. W ciągu 50 lat miał on opaść o 50 m, jego powierzchnia ograniczona do części Małego Sewanu, zmniejszyć się do 299 km?, zaś linia brzegowa do 80 km. Pomijając szczegóły wspomnę jeszcze, że w 1937 r. rozpoczęto wykorzystywanie wód jeziora w Sewano-Razdanskim kompleksie irygacyjno-energetycznym. Nie po raz pierwszy okazało się jednak, że ingerencja człowieka w przyrodę przynosi skutki inne, niż zakładano.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz