Znojmo
Romańska rotunda Przemyślidów

Ta unikatowa budowla to jedyny w całości zachowany zabytek dawnego zamku książęcego Przemyślidów. Prawdopodobnie zbudował ją książę Brzetysław I, jako część fortyfikacji granicznej południowych Moraw.
fot: Barbara Górecka
Znojmo. Romańska rotunda Przemyślidów
Kiedy w 1710 roku na górnym dziedzińcu zamku wybudowano browar miejski, rotunda służyła jako magazyn drewna, chlew dla prosiaków, piwiarnia z salą taneczną oraz warsztat koszykarski.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Na placu zamkowym, na niewysokim kopczyku stoi romańska Rotunda św. Katarzyny. Jest ona najważniejszym zabytkiem morawskiego miasta Znojmo. Powstała przed 1037 rokiem, jako część zamku Przemyślidów.

Wnętrze rotundy pokryte jest najcenniejszymi w kraju, romańskimi freskami, z około 1134 roku. Malowidła przedstawiają sceny z Biblii i życia Przemyślidów.

Królewska kaplica

Ta unikatowa budowla to jedyny w całości zachowany zabytek zamku książęcego Przemyślidów. Prawdopodobnie zbudował ją książę Brzetysław I, jako część fortyfikacji granicznej południowych Moraw. Początkowo świątynia była poświęcona Zwiastowaniu Najświętszej Marii Panny, co potwierdza napis łaciński odkryty podczas restauracji malowideł w 1949 roku. Z okazji ślubu Konrada II Znojemskiego z Marią, córką żupana serbskiego Urosza I, przebudowano rotundę  i zmieniono patronkę na św. Katarzynę.

Od kościoła do browaru

Po 1226 roku, kiedy Znojmo zostało miastem królewskim, rotunda przestała służyć jako kościół parafialny. Została królewską świątynią zamkową. W 1310 roku otrzymał ją w darze zakon klarysek. W 1555 roku klaryski sprzedały świątynię miastu. Kiedy w 1710 roku na górnym dziedzińcu zamku wybudowano browar miejski, rotunda służyła jako magazyn drewna, chlew dla prosiaków, piwiarnia z salą taneczną oraz warsztat koszykarski. Dopiero w latach sześćdziesiątych XIX wieku, na rotundę zwrócił uwagę kustosz Muzeum Franciszka w Brnie, Moritz Trapp. Odnawianie malowideł zaczęto w latach 1891-93, a wykonywał to konserwator wiedeński, Theofil Melicher. Kolejnej restauracji dokonano dopiero po 1945 roku.

Symbole i kolory

Malowidło w kopule symbolizuje pokój niebiański, oraz harmonię kosmiczną. Pod gołębicą symbolizującą Ducha Świętego pokazani są ewangeliści oraz czwórka Cherubinów. Pod nimi w kręgu stoją książęta z dynastii Przemyślidów, z proporcami i tarczami. W absydzie pokazana jest postać z insygniami królewskimi: płaszczem, koroną i berłem. Jest to pierwszy król czeski Vratislav II. Za nim stoją następni książęta z dynastii Przemyślidów. Cały krąg dynastii jest jednocześnie obrazem alegorycznym przedstawiającym zesłanie Ducha Świętego. I tak można by ciągnąć opowieść o kolejnych strefach malowideł w rotundzie?
Malowidła romańskie wykonane są w technice fresco-secco, w kolorach żółtym, ochrowym, czerwonym, błękicie i zieleni. Kontury postaci obrysowane są czerwonym lub ochrowym kolorem, na półsuchym tynku. Malowano farbami rozpuszczonymi w wodzie wapiennej.

Do rotundy niełatwo się dostać?

Jej mikroklimat jest nieustannie monitorowany i oceniany specjalnym systemem radiotelemetrycznym. Do środka mogą wchodzić tylko grupy 10-osobowe w godzinnych odstępach. Wchodzi się z przewodnikiem, który wypożycza słuchawki z komentarzem w języku polskim. Jeżeli grupa wycieczkowa liczy 40 osób, to prosty rachunek, ile czasu należy poświęcić na zwiedzanie? W rotundzie nie wolno fotografować. Wiele informacji przekazuje film wyświetlany w zamku.

Poczytaj więcej o okolicy:

Komentarze: 2

    anka22, 18 lutego 2016 @ 19:16

    Kogoś, kto chciałby zobaczyć rotundę zima przestrzegam – próżny trud. Rotunda ze względu na konieczność ochrony malowideł przed zimowa wilgocią zamknięta jest od października do końca kwietnia. A zatem – trzeba czekać do wiosny. Pięknie jednak prezentuje się ze staromiejskiego wzgórza – oświetlona nocą.

    Anna, 7 listopada 2018 @ 17:38

    fajna fota w komentarzu. Tylko jechać !

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij