Katmandu
Sanktuarium Svayambunath
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Sława tego miejsca przekracza nie tylko granice Doliny Katmandu, ale i Nepalu. Jest ono nie tylko najstarszym miejscem kultu w tej części Himalajów, ale i sanktuarium zarówno buddyjskim, jak i hinduistycznym.
O religiach tych i ich odmianach, nie mówiąc już o innych wierzeniach Wschodu, wiemy na ogół w Europie równie mało, jak tutejsi mieszkańcy o chrześcijaństwie, wywodzących się z niego kościołach i obrządkach.Wspomnę więc tylko, że sławny Budda, twórca, nauki o zbawieniu i ateistycznej religii ? buddyzmu, w rzeczywistości nazywał się Siddhartha Gautarna. Urodził się w Lumbini na południu Nepalu w pobliżu granicy z Indiami około 560 roku p.n.e. i żył do około 480 r. p.n.e.
Daty te są sporne. Niektóre źródła mówią np. o roku narodzin 623 p.n.e. Budda znany jest też jako Siakyasinha ? Lew z rodu Sijaków, gdyż pochodził z rodziny książęcej, lub Sakyamuni Buddha. Przy czym „Budda” jest tylko przydomkiem. Znaczy on „Przebudzony” i nadany został nie tylko jemu, ale wielu innym ?pomniejszym” Buddom. Rodzinne Lumbini jest świętym miejscem dla wyznawców buddyzmu.
Największą tamtejszą atrakcją jest ogromny kamienny słup z napisami umieszczonymi w 249 r. p.n.e. na polecenie cesarza Indii Ashioki, podczas jego pielgrzymki do miejsca narodzin Buddy. Słup ten odnalazł niemiecki archeolog w 1895 roku. W Lumbini znajduje się także klasztor tybetański oraz świątynia poświęcona matce Buddy ? Maya Devi.
Wielu „przebudzonych”
Innym sławnym sanktuarium buddyjskim w Nepalu jest ogromna, największa w kraju, Stupa Bodhnath. Stupa ? buddyjski monument sakralny to rodzaj kopca o półkolistym kształcie, z wieżą, z czterech ścian której patrzą oczy Wszystkowidzącego Buddy. Stupy budowane są na planie mandali ? geometrycznego i kosmogonicznego wyobrażenia buddystów o wszechświecie. Niektóre stupy są ?relikwiarzami? zawierającym szczątki buddów lub czcigodnych mężów, którzy osiągnęli nieco niższy stopień wtajemniczenia ? bodhisatwich.
Właśnie Stupa Bodhnath, znajdująca się około 8 km na płn-wchód od centrum Katmandu, zawierać ma podobno szczątki jednego z ?przebudzonych?, buddy żyjącego jeszcze przed najsławniejszym – Gautamą. Równocześnie jednak wiek tej stupy określany jest na około 5 stuleci, co zresztą nie wyklucza, że jej wnętrze nigdy nie rozkopane jest znacznie starsze. Ma ona średnicę 40 m, taką samą wysokość, otacza ją 5 gomp ? klasztorów i miejsce to jest religijnym i kulturalnym centrum buddystów – uchodźców tybetańskich.
Młynki małe i duże
Stupa Svayambunath, a właściwie cały zespół sakralny wznosi się na szczycie samotnego wzgórza, około 5 km na płn. wschód od centrum nepalskiej stolicy. Na szczyt można dostać się krętą drogą przez las, nieco ryzykowną gdyż mieszkające tam małpy bywają złośliwe. O wiele lepsze i ciekawsze jest wejście główne, po 365 schodach, na ostatnim odcinku ostro pnące się ku szczytowi.
Na dole, w pobliżu wielkiej bramy ze złoconym dachem, przypominającym zwieńczenie pagody, znajdują się liczne młynki modlitewne, z zapisanymi na nich mantrami – świętymi modlitwami. Poruszanie ich zgodnie z ruchem wskazówek zegara powoduje, według wierzeń, że modlitwy te przekazywane są bogom., Największy tutejszy młynek ma ponad 3 m wysokości, wykonany jest z brązu i waży setki kilogramów. Rozkręcaliśmy go w trzech. A gdy już ruszył, zaczepiony do uchwytu kręciłem się z nim przez dłuższą chwilą jak na karuzeli, zanim zdecydowałem się zeskoczyć. Dookoła stupy rozmieszczono ponad 200 młynków modlitewnych ze świętymi mantrami ? buddyjskimi modlitwami.
Religijna tolerancja
Stupę wzniesioną na szczycie wzgórza otaczają zabytkowe domy dla pielgrzymów. W jej masyw wbudowane są maleńkie świątynki i kapliczki poświęcone mniej ważnym bóstwom.
Wokół tej wielkiej stupy, bo są też mniejsze, znajduje się zespół świątyń hinduistycznych, ze wspaniałymi rzeźbami, detalami architektonicznymi, dzwonami, niezliczonymi wotywnymi caitja itp. Piękny to przykład tolerancji, a zarazem przenikania się dwu wielkich religii Azji i ich odmian.
Na wzgórze prowadzi także inna droga, przez las. Ale ze względu na zamieszkujące go, niekiedy złośliwe małpy, jest mniej uczęszczana. Na górnej platformie Swayambunath, między świątyniami, kapliczkami i innymi budowlami, u stóp wielkiej stupy, są także kramy i stoiska z dewocjonaliami oraz pamiątkami. W odróżnieniu od Pashupatinath, tu innowiercy, także cudzoziemcy, mogą wchodzić wszędzie i oglądać wszystko.
Wszystkowidzący Budda
Po bokach schodów wiodących na szczyt znajdują się małe kapliczki, posągi bogów i zwierząt, siedzą też żebracy. Na bocznych platformach można odpocząć na ławeczkach. Ta najważniejsza stupa w Dolinie Katmandu liczy sobie około 2000 lat. Według legendy, wzniesiona została na miejscu, w którym Bodhisattwa i bóg mądrości Mandjushri, przecinając mieczem górę, aby osuszyć dolinę ? dawniej była ona podobno dnem jeziora, znalazł kwiat lotosu.
Także tu zachowano plan mandali. Półkula wyobrażająca ciało Buddy i stanowiąca symbol jego nieskończonej doskonałości jest na planie kwadratu. Na jej szczycie znajduje się wieża z kwadratową podstawą, z której boków patrzą na wszystkie strony świata widoczne z daleka oczy wszystkowidzącego Buddy oraz strzelistą kopułą. zwieńczoną jak gdyby koroną. Spod niej wybiegają do dołu linki z wielobarwnymi modlitewnymi chorągiewkami.
W kopułę wbudowano świątynie i nisze z wizerunkami bóstw i zwierząt ? ich wierzchowców: słonia, Iwa, konia, pawia i boskiego ptaka Garudy. To są już wierzenia hinduistyczne. Sanktuarium służy bowiem wyznawcom obu wielkich religii, współżyjącym zgodnie, mimo iż hinduizm jest w Nepalu konstytucyjną religią państwową, wzajemnie obchodzącym święta hinduistyczne i buddyjskie. Nawiasem mówiąc buddyzm został ?adaptowany? przez hinduizm, a Budda Gautama stał się dla jego wyznawców jednym z wcieleń boga Wisznu.
Dla wiernych i turystów
Dookoła kopuły znajduje się także ? od jednej kapliczki-niszy do drugiej ? balustrada z 211 młynkami modlitewnymi poruszanymi przez wiernych i turystów. Zaś na całej rozległej platformie szczytu tej góry są też inne świątynie, hinduistyczne i buddyjskie, m.in. wspomnianego już Mandjushriego. Ponadto domy pielgrzymów, buddyjski klasztor ? gompa, liczne posągi, dzwony i inne atrybuty obu religii. No i oczywiście sklepy oraz stoiska z dewocjonaliami, pamiątkami dla turystów, pocztówkami, albumami i innymi wydawnictwami.
To, co obecnie znajduje się na szczycie góry Svayambhunath pochodzi z różnych okresów w większości stosunkowo niedawnych ? XVII-XVIII w. Ale są także i obiekty współczesne. Najstarszy tutejszy napis pochodzi z roku 1129. Inna inskrypcja ? z 1372 r., opisuje częściowe zniszczenie sanktuarium podczas najazdu islamskiego. Miejsce to odwiedzane jest nie tylko przez wiernych, szczególnie licznie podczas różnych świąt, ale także turystów ze świata, Należy bowiem do najciekawszych obiektów w Nepalu, zasługujących bezsprzecznie na wysiłek, jaki stanowi pokonanie, przeważnie w upale, sporej wysokości, aby zobaczyć to sanktuarium.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz