Skit Maniawski
Skit, czyli miejsce pokutnej ascezy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W niewielkiej, otoczonej porośniętymi lasami dolinie na przedgórzu wschodniokarpackich Gorganów i w pobliżu trzytysięcznej wsi Maniawa (??????) w obwodzie (województwie) Iwano-Frankiwskim (dawniej Stanisławów), znajduje się dawny skit, obecnie klasztor Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Kijowskiego.
Skit Maniawski ? cóż to jest? Skit to określenie pochodzące z greki, oznacza miejsce odprawiana pokutnej ascezy, czyli pustelnię. Tutejszy od wsi nazywany jest Maniawskim i ma bardzo ciekawą historię, kilka tajemnic oraz dosyć szokujący wygląd.
Koszmarna moda
To ostatnie stanowi rezultat prowadzonej od 1998 roku odbudowy w modnym obecnie, przynajmniej w tej części Ukrainy, kiczowatym jednak stylu. Przyzwyczajony do wspaniałej surowej architektury sakralnej Rusi Kijowskiej zachowanej w nielicznych egzemplarzach zwłaszcza w Kijowie i Czernihowie, a także oryginalnego, mniej dekoracyjnego niż zachodni, ukraińskiego baroku, aż wzdrygam się patrząc na tutejsze budowle. Z kopułami i dachami krytymi błyszczącą, jaskrawo złotą blachą przypominającą tandetny tombak. Nierzadko łączoną z drewnem, a nawet z dachami krytymi gontem. Lub ? dotyczy to także ścian cerkwi i dzwonnic ? obijanymi blachą w kolorze ołowiu. Albo dla kontrastu, jaskrawo pomalowanymi ścianami oraz bębnami wieżyczek i cebulowatych kopuł. Tak jest właśnie w Skicie Maniawskim. Otoczonym zrewitalizowanymi murami obronnymi z wieżami i basztami, mieszczącymi wewnątrz cerkwie, kaplice, refektarz w osobnym budynku, obiekty mieszkalne, magazyny itp.
XIII czy XVII wiek?
Wszystkie znane mi opracowania polskie i ukraińskie zawierają informację, że tutejszy skit powstał na początku XVII wieku i założył go mnich, z pochodzenia mieszczanin z Tyśmienicy, Hiob ? Jan Knihinicki (1550-1621). Wcześniej przez 12 lat przebywał on w jednym z klasztorów w słynnym greckim państwie mnichów na górze Athos. I postanowił na jego wzór stworzyć prawosławny ośrodek religijny na Rusi, wówczas w składzie I Rzeczypospolitej. Ale na oficjalnej tablicy informacyjnej klasztoru, tylko w wersji ukraińskiej, przeczytałem, że powstał on w II połowie? XIII wieku. Gdyż to wówczas rzekomo w tutejsze góry przybyli pierwsi mnisi aby szerzyć wiarę chrystusową. Przy czym jest to informacja bez powołania się na jakikolwiek fakt mogący potwierdzać tak starą metrykę. Wręcz przeciwnie. Dalej czytam bowiem, że pierwsza wzmianka pisana o tym skicie pochodzi z roku 1608 (inne źródła, dodam, wymieniają rok 1612). A jego założycielami byli przybyli ze Świętej Góry Athos mnisi Iwan Wyszenski i Hiob Kniahynicki. Na informację o pierwszym z nich nie natrafiłem nigdzie indziej. Natomiast potwierdzona w innych publikacjach jest wzmianka o przywileju, jaki skit otrzymał w 1621 r. Chociaż w interesującym i nieźle udokumentowanym ?Przewodniku dla gości? Iwano-Frankiwska wydanym w 1914 roku, wymieniony jest rok 1620.
Stauropigia i zwierzchnictwo nad 556 klasztorami
Wówczas to klasztor ten otrzymał od patriarchów Konstantynopola i Aleksandrii przywilej stauropigii, czyli bezpośredniego podporządkowania patriarsze konstantynopolskiemu. A w 1628 roku skit został protem, a więc zwierzchnikiem wszystkich pozostałych, a było ich aż 556, prawosławnych monasterów województw: podolskiego, bielskiego i ruskiego I Rzeczypospolitej. Ten XIII wiek w klasztornej informacji wydaje się więc być tylko chęcią postarzenia i wzbogacenia historii tego miejsca. Niepotrzebną, bo i bez tego jest ona ciekawa.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz