W roku 1812 podczas tzw. drugiej wojny polskiej, wojska Wielkiej Armii Napoleona wkroczyły na ziemie Księstwa Litewskiego. Nie napotykając wielkiego oporu unikających walk Rosjan, szybko zajęły Wilno.

Jako pierwszy przez Bramę Trocką wkroczył 8 Pułk Księstwa Warszawskiego pod dowództwem Dominika Radziwiłła. Większość żołnierzy tego pułku pochodziła z Litwy. Napoleon do Wilna wjechał przez Ostrą Bramę, owacyjnie witany przez mieszkańców. Tego dnia jeszcze wjechał konno na Górę Zamkową i oglądał panoramę miasta, potem zwiedził arsenał.

Przebywał tutaj od 28 czerwca do 16 lipca. Mieszkał w Pałacu Biskupów (obecnie Pałac Prezydencki). Kilka dni wcześnie nocował tutaj car Aleksander I, który wyjechał z Wilna tuż po rozpoczęciu wojny. W dniach 28-29 czerwca cesarza odwiedził marszałek Michel Ney, dowódca III korpusu. Właśnie w tym pałacu Napoleon wydał rozkaz utworzenia Litewskiej Komisji Tymczasowej i regularnego wojska litewskiego.1 lipca przyjął rosyjskiego generała A. Bałaszowa, nadzwyczajnego posłańca cara Aleksandra. Rozmowy nic nie dały. W Wilnie był także Joachim Murat, król Neapolu i dowódca kawalerii; mieszkał przez kilka dni w Pałacu Paca (Wielka 7).

28 czerwca 1812 roku ogłoszono akt Generalnej Konfederacji Królestwa Polskiego. Uroczyste przystąpienie tymczasowego Rządu Litewskiego do Generalnej Konfederacji miało miejsce 14 lipca. Tego dnia tłumy przybyły do teatru, a miasto było iluminowane. 14 lipca w Pałacu Paca odbył się wielki bal z okazji przyłączenia Litwy do Księstwa Warszawskiego. O godz.21 przybył Napoleon, bawił tylko godzinę, podczas, gdy reszta gości wyszła ok. 5 rano. Cesarz opuścił miasto 16 lipca ok, godziny 23, pojechał do Święcian.

Warto wiedzieć

Z miejsc, które go pamiętają zachował się Pałac Biskupów (dzisiejsza siedziba prezydenta Litwy), Góra Zamkowa, plac Katedralny, na którym odbywały się przeglądy wojska i parady oraz Pałac Paca. Ten ostatni jest zaniedbany, brama i podwórze są zdewastowane, zaśmiecone, śmierdzące.

Przeczytaj także...

Warszawa. Przed bramą pałacu Paca

Autorka: Ewa Słęcka

Ani myślał Henryk Marconi projektując trójarkadową, półkolistą bramę o wygodzie protestujących pod ministerstwem zdrowia. Przede wszystkim dążył do stworzenia reprezentacyjnego wjazdu do usytuowanego skośnie do ulicy pałacu. Do dyspozycji miał wąską działkę i niewiele miejsca.

Paryż. Napoleon Bonaparte u Inwalidów

Autorka: Anna Derecki

Ekshumacja zwłok na Wyspie Świętej Heleny odbyła się 15 października 1840 r. Po otwarciu trumny okazało się, że Napoleon ma włosy, paznokcie i otwarte – patrzące, jakby żywe oczy. 30 listopada okręt „Belle Poule” przybił do portu w Hawrze...

Elba. Nim powrócił na Sto Dni

Autor: Adam Gąsior

Napoleon przez kilkanaście dni mieszkał w gmachu ratusza, potem zajął dawną rezydencję gubernatora wyspy, Palozzina da Mullini. Latem często wyjeżdżał do małego domku kilka kilometrów w głąb lądu.

Poczytaj więcej o okolicy:

Wilno. Bursztyn, skarb narodowy Litwinów

Wilno. ...i w Ostrej świecisz Bramie...

Wilno. Synagoga, ostatnia ze stu

Troki. Zamek księcia Witolda