Kościelisko
Stale w cieniu Zakopanego
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kościelisko, zwane do 1964 roku Kościeliskami, to znana miejscowość turystyczna sąsiadująca z Zakopanem.
W skład gminy wchodzą trzy wsie: Kościelisko, Dzianisz i Witów, a w jej granicach znajdują się największe doliny Tatr Zachodnich: Kościeliska i Chochołowska. To stąd roztacza się jedna z piękniejszych panoram na Tatry Zachodnie.
Na leśnych polanach
W XVIII wieku Kościelisko nie było jeszcze wsią. Była to część dóbr zakopiańskich obejmujących Stare Kościeliska znajdujące się w Dolinie Kościeliskiej, oraz większość lasów na terenie późniejszej wsi. Ludzie zaczęli się tu osiedlać na polanach, po południowej stronie Pasma Gubałowskiego. Pierwsze wzmianki o osadach pasterskich pochodzą z początku XVII wieku, a pierwsza nazwa wsi brzmiała Polany. ?Polany? zaczęły zamieniać się w większe osiedla. Dziś tych osiedli jest 21. Najbardziej znane to Kiry, Nędzówka, Krzeptówki, Budzówka, Wojdyłówka?
Stąd się wywodzili znani Górale
Swoje gniazda i korzenie ma tu wiele potężnych i znanych rodów góralskich. Z Kościeliska wywodzi się: Jan Krzeptowski-Sabała, Janosik Nędza-Litmanowski, Tomek Gadeja ? zbójnik i gawędziarz, Andrzej Tylka-Suleja i Stanisław Nędza-Kubiniec, pisarze ludowi. Bartuś Obrochta był jednym z pierwszych przewodników tatrzańskich i muzykiem ludowym. Jego melodie były natchnieniem dla Karola Szymanowskiego i Ignacego Paderewskiego. W lasku przy Ścieżce pod Reglami społeczność ufundowała drewnianą rzeźbę z figurką Chrystusa Frasobliwego i napisem poświęconym Obrochcie. W Kościelisku urodził się też nauczyciel, badacz folkloru i współtwórca ruchu regionalnego ? Andrzej Stopka-Nazimek.
Tradycje w Domu Ludowym
Przy drodze od Nędzówki w kierunku kościoła stoi zabytkowa góralska chata ? ?Dom Ludowy?. Zaczęto go wznosić w latach trzydziestych ubiegłego wieku, z dużą pomocą generała Tadeusza Kasprzyckiego, któremu w dowód wdzięczności, za liczne zasługi nadano 16 maja 1936 roku honorowe obywatelstwo gminy Kościelisko. W 1939 roku doceniono też zasługi Dłuskich dla rozwoju Kościeliska i Dom Ludowy nazwano ich imieniem. Po wojnie budynek odremontowano. Mieści się tu ośrodek kultury, w którym kultywowana jest tradycja góralska. Dom Ludowy jest siedzibą zespołu folklorystycznego ?Polaniorze?. Jest tu sala teatralna na 150 miejsc, która w sezonie turystycznym tętni życiem. W pobliżu zbudowano z funduszy unijnych stylową scenę plenerową i przyjemny plac zabaw dla dzieci.
Dawne inwestycje
Kiedy Kazimierz i Bronisława Dłuscy osiedlili się w Kościelisku (1902 r.) w swoim sanatorium, wójtem wsi był Jędrzej Pitoń. Za jego ?rządów?, rozpoczęto we wsi wielkie inwestycje. Zaczęto budować nowe drogi oraz drugą szkołę. Współpracując z księdzem Kaszelewskim, i przy pomocy hrabiego Władysława Zamoyskiego wspomagał budowę kościoła i plebanii. Mieszkańcy jednak nie byli zbyt zadowoleni z narzucenia ogromnego tempa pracy. Nadano mu przydomek ?Stary Wójt?, bo mając ponad 70 lat był jeszcze radnym gminy i dla niej pracował.
Na współczesnym placu budowy
Dzisiejsze Kościelisko to wielki plac budowy. Wille i apartamentowce rosną jak grzyby po deszczu. Stok Pasma Gubałowskiego niewiele ma już wolnego miejsca. Stare i piękne domy góralskie zaczynają niszczeć?
Warto wiedzieć
* Na uwagę zasługuje drewniany kościół św. Kazimierza Królewicza z XVIII wieku.
* Przed II wojną światową w Domu Ludowym odbywał się Zjazd Podhalan.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz