Heraklea
Starożytna Heraklea Lynkestis
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ruiny starożytnego miasta Heraklea Lynkestis znajdują się w odległości 2 km od dzisiejszego miasta Bitola, które jest drugim co do wielkości w Macedonii Północnej. To ośrodek przemysłowy i rolniczy. Mieszka tu około 86 tys. mieszkańców.
Miasto Heraklea Lynkestis założył Filip II Macedoński w IV wieku p.n.e. po zdobyciu tutejszych ziem. Pierwszy człon nazwy nadał mu na cześć greckiego boga Heraklesa, a drugi pochodzi od nazwy królestwa podbitego przez Filipa II na terenie którego zbudował miasto.
Rzymskie panowanie
Rzymianie podbili królestwo Macedonii w roku 148 p.n.e. Miasto było wtedy rozwiniętym centrum wojskowo-strategicznym na północno zachodniej granicy ówczesnego obszaru Lynkestis. Przez Herakleę w czasach rzymskich prowadziła droga – Via Egnatia – dzięki której miasto mogło się rozwijać. We wczesnym okresie chrześcijaństwa Heraklea była ważnym ośrodkiem biskupim. Niektórych biskupów zapisano w aktach zgromadzeń kościelnych jak np. biskupa Evagriusa w aktach synodu w Sardice z roku 343 n.e. Znany jest też biskup Quintilinus wspomniany w aktach II Soboru Efeskiego z roku 449 n.e.
W latach 472 i 479 n.e. miasto splądrowali Ostrogoci i Wizygoci pod dowództwem Teodoryka Wielkiego, mimo ofiarowania mu darów przez biskupa. Po wielkim trzęsieniu ziemi w roku 518 n.e. mieszkańcy Heraklei zaczęli ją opuszczać. Pod koniec VI wieku osiedliło się w okolicy słowiańskie plemię Draguwici, a wkrótce miasto zostało przejęte przez Słowian.
Dziś z antycznego miasta pozostały ruiny
Można wśród nich wyróżnić teatr, fragmenty bizantyjskiej twierdzy, fragmenty wczesnochrześcijańskich bazylik, łaźnię rzymską, miejską pompę Justyniana z VI wieku, rezydencję biskupa. Prace wykopaliskowe trwają od roku 1938. Większość znalezisk przekazano do Muzeum Macedonii w Skopje.
Teatr przy Via Egnatia odnaleziono w roku 1968. Został zbudowany na polecenie rzymskiego cesarza Hadriana w centrum miasta na wzgórzu. Zaczęto go użytkować w czasie panowania Antoninusa Piusa. Znaleziono mały bilet na miejsce nr 20 w czternastym rzędzie. Miejsca na trybunie były numerowane. W środku zachowały się trzy klatki dla zwierząt i tunel. Teatr przestał być użytkowany pod koniec IV wieku n.e. gdy zakazano walk gladiatorów w Cesarstwie Rzymskim.
Wczesnochrześcijańskie pamiątki
Bazylikę małą odkryto w czasie wykopalisk prowadzonych w latach 1936-38. Myślano wtedy, że to jest antyczny pałac, dopiero po badaniach w latach 1960-64 stwierdzono, że to bazylika z czasów wczesnego chrześcijaństwa. Odkopano kilka pomieszczeń, których posadzki są zdobione mozaikami. Jedno z nich było przeznaczone do chrztów. Funkcje tych sal zostały zmienione po wybudowaniu Wielkiej Bazyliki. To monumentalny budynek składający się z trzech naw. Pokryte są one mozaikami zdobionymi wzorami kwiecistej, geometrycznej i obrazowej ikonografii, uznaje się je za przykład wczesnej sztuki chrześcijańskiej. Mozaiki w narteksie, przedsionku, należą do wczesnej sztuki bizantyjskiej i są kompozycją na powierzchni 100 metrów. Znajdują się na niej ptaki, drzewa, krzewy, czerwony pies – symbol raju oraz bestie jako znaki z ziemi. Wielką Bazylikę zbudowano w VI wieku w miejscu wcześniejszej. Dziś archeolodzy znów układają mozaikę, regenerują ją na terenie ruin.
Siedzibę biskupią odkryto w latach siedemdziesiątych XX wieku. Najpierw odkopano zachodnią część a potem południową znajdującą się przy murze. Pokoje są usytuowane we wschodniej części. Ich podłogi także pokryte są mozaikami.
* * *
Dla mnie dziwne są te ruiny. Zachowały się tylko pozostałości bazylik, sądu i teatru antycznego. A gdzie są ulice, prywatne domy i łaźnie, gdzie są stołówki tak jak w Pompejach…?
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz