Bardejovské Kúpele
Świat łemkowskiego pogranicza
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na skraju Bardejowa (po słowacku Bardejov, po polsku tradycyjnie: Bardiów), w jego uzdrowiskowej części (Bardejovské Kúpele) malowniczo rozłożyło ekspozycję Muzeum Architektury Ludowej.
To najstarszy skansen na Słowacji, otwarty w 1965 roku. Na niewielkiej powierzchni 1,5 hektara znalazły się 24 budynki pochodzące z najbliższej okolicy, obejmującej dwie krainy historyczno-geograficzne: północny Szarisz (Šariš) i północny Zemplin (Zemplín).
Jak we wsi
Ekspozycja skonstruowana jest na kształt wsi pogranicza, takiej, jakie bywały w tym regionie. Pokazuje kulturę Łemków, którzy ? tak jak po naszej stronie ? zamieszkiwali doliny wciskające się w łagodne grzbiety Beskidu Niskiego i Słowaków, którzy zagospodarowali tereny wewnątrz łuku Karpat. Najokazalej prezentują się dwie budowle sakralne: łemkowska grekokatolicka cerkiew z Mikulášovej-Niklovej (z 1730 r.) pod wezwaniem Matki Boskiej Opieki z XVIII-wiecznym ikonostasem i katolicki kościółek ze wsi Zboj w Górach Bukowskich (z 1766 r.); do tego dwie dzwonnice i kaplica św. Jana z Nepomuka (św. Jan Nepomucen). Na zabudowania skansenowej wsi składają się zagrody bogatych i biednych chłopów wraz ze spichlerzami, ulami i chlewikami. Ciekawych ?jak to kiedyś robiono? zainteresują na pewno zabytki wiejskiego przemysłu: kuźnia, folusz (warsztat produkcji sukna) i unikatowe urządzenie do drążenia z drewnianych pni rur wodociągowych.
Mnóstwo zachowanych artefaktów
We wszystkich dostępnych do zwiedzania pomieszczeniach zgromadzono mnóstwo sprzętów, naturalnie zgodnych z pierwotnym przeznaczeniem obiektów. Jest tego sporo: łemkowskie wsie po słowackiej stronie nie były wysiedlane, jak w Polsce. Ludzie żyli w swoich odwiecznych domostwach, zachowali więc wiele z dawnego wyposażenia. Więcej wyrobów ludowego rękodzieła: tkanin, strojów ludowych, ceramiki, wyrobów z drewna możemy zobaczyć oglądając stałą wystawę sztuki ludowej w willi Rákoci znajdującej się na terenie uzdrowiska. Tam też urządzono ciekawą ekspozycję obrazującą dzieje Bardejowskich Kupeli jako kurortu, a w jednej z sal pokazano wyposażenie XIX-wiecznego szpitala.
Warto wiedzieć
Skansen w Bardejowskich Kupelach jest częścią Szariskiego Muzeum w Bardejowie (Šarišské Múzeum Bardejov). Pozostałe ekspozycje znajdziemy w centrum Bardejowa, przy rynku. Szczególnie polecam obejrzenie doskonałej kolekcji ikon.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz