Kraków
Synagoga Poppera na Kazimierzu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Synagoga Poppera (Bociana) stanęła w 1620 roku przy obecnej ulicy Szerokiej 16, na krakowskim Kazimierzu. Ze względu na niewielkie rozmiary jest nazywana Małą Bożnicą.
Zbudowana jest w stylu barokowym. Jest podparta dużymi szkarpami. Trudno ją znaleźć, bo wbudowana została między kamienice. Synagogę wzniesiono z cegły i kamienia na planie prostokąta. Wewnątrz jest prostokątna sala modlitw, ze sklepieniem kolebkowym. Wchodzi się do niej przez mały przedsionek.
Fundacja bogatego kupca
Dziedziniec jest zamknięty wysokim murem z trzema bramkami. Zrekonstruowano go w 1966 roku. Mur zwieńczony jest profilowanym gzymsem podniesionym półkoliście w części środkowej. Dwie półkoliste bramki boczne są jednakowej wysokości. Środkowa wjazdowa jest prostokątna. Nad bramą środkową jest tablica ze zrekonstruowanym napisem w języku hebrajskim, kto i kiedy ją zbudował. Ufundowana została przez Wolfa Poppera, jednego z najbogatszych kupców i finansistów żydowskich w Krakowie. Nazwisko Poppera było szeroko znane w strefach kupieckich środkowej Europy. Obok bożnicy miał wybudować cheder, czyli szkołę żydowską o charakterze religijnym.
W rękach gminy
Bogato wyposażona synagoga była jedną z najokazalszych w ówczesnym Krakowie. Kosztowne utrzymanie bardzo zubożyło spadkobierców, więc oddali ją na własność Gminy Żydowskiej na Kazimierzu. Gmina jednak niezbyt troszczyła się o nią. Dopiero w 1813 roku odrestaurowano budynek. W latach następnych dostawiono piętrowe przybudówki, które były babińcem. Przebudowano dach, schody i ganki. W tym też czasie powstała brama. Pod koniec XIX wieku nadbudowano piętro nad salą modlitw, oraz postawiono drewniane schody prowadzące na galerię dla kobiet. Jedno okno w przedsionku na parterze zamieniono na wejście. Ściany i kolebkowe sklepienie w sali modlitw zostały ozdobione malowidłami. Teraz są one zamalowane białą farbą.
Wojenne zniszczenia
W czasie II wojny światowej, Niemcy doszczętnie zniszczyli zabytkowe wyposażenie wnętrza: obramowanie wnęki na Torę, żelazną kratę bimy, skarbony i wiele innych. Jedynie ocalały drewniane drzwi ołtarza, pokryte dekoracją snycerską. Przedstawione na nich wizerunki lwa, orła, lamparta i jelenia miały symbolizować siłę i ludzkie zdolności. Po wojnie trafiły do muzeum w Jerozolimie. Dzięki staraniom Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Krakowie, synagoga została szybko wyremontowana. Po wojnie w pomieszczeniach dla kobiet mieszkali przez kilka lat żydowscy przesiedleńcy ze Związku Radzieckiego.
Centrum kultury
W 1964 roku zakończono konserwację obiektu. Właściwie to zmieniono tam wszystko. Usunięto piętrową przybudówkę, schody i drewniane ganki. Zamurowano wnękę nad Aron ha-kodesz i wejście do przedsionka. Wnętrze nakryto drewnianym kolebkowym sklepieniem i założono drewniane schodki na ścianie sali modlitw. Za zgodą Gminy Żydowskiej, w dawnej synagodze mieści się filia Staromiejskiego Centrum Kultury Młodzieży. Odbywają się tu w czasie Festiwalu Kultury Żydowskiej warsztaty artystyczne. Kolejną renowację budynek przeszedł w 2005 roku. Obecnie mieści się tu pracownia plastyczna dla dzieci i młodzieży. Urządzane są też wystawy lokalnych artystów. Oprócz zajęć plastycznych odbywają się kursy architektury, tkaniny artystycznej i technik witrażowych. Prowadzone są tu wykłady z historii, historii sztuki, koncerty, promocje książek, wieczory autorskie? Wchodząc do synagogi można zauważyć na ścianach rysunki dzieci, zobaczyć ludzi tańczących w rytm muzyki izraelskiej.
Warto wiedzieć?
Wolf Popper nazywany ?bocianem?, gdyż miał w zwyczaju stać na jednej nodze podczas modlitwy.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz