Terchová
Pradawna muzyka na liście UNESCO
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W grudniu minął rok jak terchowska muzyka (Terchovská muzika) znalazła się na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Terchowa (Terchová) leży w północno-zachodniej części Słowacji, u podnóża Małej Fatry, w które to góry stanowi doskonały punkt wypadowy. Jest też bazą noclegowa dla ośrodków narciarskich położonych w dolinie Wratnej (Vrátna). Słynie jako miejsce urodzin zbójnika Janosika i jako miejsce poważnego festiwalu folklorystycznego ? Jánošíkove dni. A od ponad roku ? także z własnej i niepowtarzalnej muzyki, docenionej przez międzynarodową społeczność.
Na czym polega jej wyjątkowość?
Zanim do Terchowej zaczęli napływać tłumnie narciarze i turyści, górska wieś znajdowała się na uboczu ruchliwych traktów. Do biednej, schowanej w górach okolicy nie docierały nowe prądy ani nowe mody. Nie zmieniały się więc ani tradycyjne zajęcia, ani strój, ani sposób życia, ani właśnie muzyka. Podczas gdy sąsiednie wsie i regiony poddawały się wpływom węgierskim, polskim, wołoskim, rusińskim czy cygańskim, tu muzyka pozostała bez zmian w swej pradawnej postaci.
W czystej formie
Muzykę terechowską wykonują zespoły składające się z od trzech do pięciu grajków. Gra się na małych dwustrunowych basach i na akordeonie, na skrzypcach, czasem solowe partie wygrywane są na fujarze pasterskiej, instrumencie już wcześniej wpisanym na światowa listę (napiszę o niej w osobnym artykule). Graniu towarzyszy śpiew archaiczny, biały. W okolicy ma działać około dwudziestu zespołów muzycznych.
I w praktyce
Terchowska muzyka tradycyjnie była domeną mężczyzn. Tradycyjnie ? podkreślam. Zespół „Terchová”, którego miałam okazje słuchać, składał się z trzech młodych dziewczyn i jednego chłopaka. Tak nie bywało, ale w Terchowej, jak i w wielu innych miejscach na świecie, kobiety chętniej oddaja się kultywowaniu tradycji. Choć odniosłam w rażenie, że mimo przewagi liczebnej panien, to chłopak (dosłownie i w przenośni), grał w tym zespole pierwsze skrzypce.
Warto wiedzieć
Terchowska muzyka zapisana została na Listę Arcydzieł Niematerialnego Kulturowego Dziedzictwa UNESCO 05 grudnia 2013 roku. Głównym inicjatorem pomysłu, by zgłosić terchowską muzykę na listę i motorem starań o wpis był pan Rudolf Patrnciak, dyrektor miejskiego Domu Kultury w Terchowej (na zdjęciu w galerii, prezentuje słowacką fujarę).
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- strona poświęcona terchowskiej muzyce
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Ładne dziewczyny!
Ostatnio miałam okazję posłuchać terchowskiej muzyki w wykonaniu ?Ciężkiej Muzyki?. To grupa muzykantów, którzy już wcześniej występowali w różnych prestiżowych zespołach folklorystycznych z regionu. Dawali koncerty w Polsce, Czechach, Chorwacji, Rosjii, w Azerbejdżanie ?gdy decydowano o wpisaniu terchowskiej muzyki na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO oraz w Paryżu, w siedzibie tej organizacji. Ja słyszałam ich w Warszawie, w Słowackim Ośrodku Kultury na Krzywym Kole. Muzykantów wyróżnia oryginalne brzmienie i śpiew charakterystyczny dla obszaru Małej Fatry na Słowacji. Ich muzyka powstaje przy użyciu różnych typowych dla regionu instrumentów (skrzypce, mały dwustrunowy kontrabas, fujara ? ta z listy UNESCO, dzwonki, piszczałki, akordeon). A nazwa zespołu nawiązuje do postury muzykantów.